Коча Поповиќ подоцна оцени дека во тоа време имало „знаци на конфузија, конфузија кај Тито кога тој не требал да се двоуми” па дури и дека „се чувствувал скоро изгубен”
ИВО ГОЛДШТАЈН
Тито и неговите најблиски погрешно процениле дека сокриени во непроодни планинска област, каде што се одморале, Германците и нивните сојузници веќе нема да ги извршуваат. „Имав илузија дека периодот до нивниот нов напад ќе биде малку подолг” – подоцна признал и самиот Тито. Сепак, незадоволен од нецелосниот успех на операцијата „Вајс“, Хитлер лично, на 30 март 1943 година, нареди понатамошно гонење и уништување на поголемиот дел од Народната ослободителна армија и нејзините единици атоа е Операцијата Шварц. Брзо се прегрупирале германските единици, повторно со помош на нивните италијански, четнички и усташко-домобрански и дури и една бугарски единица, сите заедно со околу 127.000 војници, веќе во средината на мај направиле нов прстен околу најголемиот дел од партизаните, со цел да ги уништа во тригилникот меѓу реката Тара и планините Пива и Дурмитор.
Така, во еден прстен на непријателите се нашла војскаа на НОБ со не повеќе од 20.000 борци. Битката која траела еден месец – од средината на мај до средината на јуни 1943 – во повоениот историографија и новинарството евидентирана како Петта офанзива.
Врховниот штаб, на чело со Тито, повторно премногу доцна осозна дека е заобиколен од војската на непријателот. Тоа било комплетно изненадување заради што с епропуштени сигналите од разни страни за новата офанзива. И на денот кога Германците на 15 мај, отишле во офанзива (преку „концентрични напади” на партизанските сили), Врховниот штаб им наредил на елитни единици да одат кон ослободување на некои локации (Колашин и други). Пто пдооцнежните анализи покажуваат дека биле погрешни чекори.
Командантот на Првата пролетерска дивизија, Коча Поповиќ, на 17-ти мај испратил драматичен опис на Тито („непријателската акција има карактер на офанзива”), а во подоцнежните разговори тој го смета главниот виновник шефот на Врховниот штаб Велимир Терзиќ „ирелевантен и неспособен да се состане со главниот командант и да му ја објасни вистинската ситуација “. Другите сведоци, исто така блиски до Тито (како Владимир Велебит и Ѓилас), тврдат дека Тито, иако знаел за иритантните движења на непријателот, го отежнувал движењето некое време, бидејќи чекал британската воена мисија да биде исфрлена нсо падобрани на земја под партиска контрола да се придружи на Врховниот штаб.
Коча Поповиќ подоцна оцени дека во тоа време имало „знаци на конфузија, конфузија кај Тито кога тој не требал да се двоуми” па дури и дека „се чувствувал скоро изгубен.”
(продолжува во следниот број)
