Во првото јавување на специјалниот репортер на CNN од Рим јасно беше истакнато тој апсолутно се разликуваше од другите претходници на таа функција, пресд се заради својата грижа за сиромашните, понижените и сегрегираните
Папата Франциско почина на 89-годишна возраст, соопшти Ватикан, пренесува Sky News.
Светиот Отец, кој е поглавар на Католичката црква од 2013 година, беше избран за папа откако неговиот претходник Бенедикт Шеснаесетти поднесе оставка, со што стана првиот папа што го сторил тоа по речиси 600 години.
Веста за неговата смрт ја објави кардиналот Фарел во официјалното соопштение од Ватикан: „Драги браќа и сестри, со длабока тага морам да ја соопштам смртта на нашиот свет отец Франциско. Верно, храбро и со универзална љубов, особено во корист на најсиромашните и со неизмерна благодарност за неговиот пример на вистински Христов ученик, душата на папата Фрањо ја подаруваме на бескрајната милост на Троичниот Бог“.
ЗДРАВСТВЕНИ ПРОБЛЕМИ Последните години од неговиот понтификат беа обележани со чести посети на болници и загриженост за неговото здравје. На 14 февруари папата беше хоспитализиран поради лекување на бронхитис. Набргу потоа, Ватикан објави дека му била дијагностицирана билатерална пневмонија и дека добил трансфузија поради ниско ниво на тромбоцити во крвта, што е поврзано со анемија.
Веќе на 22 февруари беше објавено дека тој е во критична состојба по „продолжена респираторна криза“ за која е потребен голем проток на кислород. Следниот ден беше објавено дека покажува „почетна, блага“ бубрежна инсуфициенција.
Илјадници верници се собраа на плоштадот Свети Петар да се молат за негово закрепнување, додека други отпатуваа на аџилак пред римската болница каде што беше сместен, оставајќи цвеќе и пораки за поддршка. Папата остана во болница до крајот на месецот, а лекарите тогаш изјавија дека неговата состојба е „сложена“.
Неговиот глас повторно се слушна на 6 март, кога во аудио порака им се заблагодари на сите за молитвите и рече: „Јас сум со вас, од овде“.
Тој во неделата на Велигден ги поздрави насобраните верници на миса во Ватикан.
Инаку по 38 дена боледување, на 23 март, тој го направи своето прво јавно појавување на балконот на болницата Гемели, каде што се насмевна на толпата и крена палец нагоре во знак на благодарност.
По враќањето во Ватикан, тој ги изненади верниците со застанувањето во неговата омилена базилика, а потоа започна двомесечен период на одмор и опоравување.
Лекарите тогаш потврдија дека папата ќе има пристап до кислород по потреба и 24-часовна медицинска нега. Иако пневмонијата беше успешно излечена, Фрањо продолжи да зема орални лекови за габична инфекција на белите дробови и правеше респираторна и физикална терапија.
СЕДИСВАКАНЦИЈА Неговата смрт го означува крајот на еден од највлијателните понтификати во современата историја на Црквата.
По смртта на папата Франциско во понеделникот, Ватикан започна седисваканција – период без папа. Терминот sedisvacantia доаѓа од латинскиот „sede vacante“ (празна столица) и се однесува на периодот во кој епископската фотелја е празна, т.е. во овој случај папската столица во базиликата Свети Јован Латеран, катедралната црква на епископот од Рим и „мајката на сите цркви“.
За време на седисвакантот, папските овластувања не се пренесуваат на никого. Со Црквата управува Колеџот на кардинали, но со многу ограничени овластувања пропишани со апостолскиот устав „Universi Dominici Gregis“ на папата Јован Павле II. од 1996 година.
Со појавата на седисплантот автоматски им завршува мандатот на сите функционери на Ватиканската Курија, освен на триото. Кардиналот Камерленго (комора) кој управува со државата и имотот на Ватикан во отсуство на папата и всушност е најважниот ватикански функционер во тој преоден период (оваа позиција сега ја има ирскиот кардинал Кевин Фарел), потоа римскиот викар кој ја води Римската епархија во име на папата (италијанската голема кардиналска кардиналот на Балгина). Донатис) ќе остане на функцијата.
При празното место се менува и задниот дел на Светата столица, односно од него се отстранува папската тијара над вкрстените клучеви.
Уставот на Универзитетот Доминици Грегис предвидува дека конклавата на која ќе се избира новиот папа и со која завршува „меѓувластот“ може да започне најрано 15 и најдоцна 20 дена по смртта или абдицирањето на папата.
ПЕРИОД НА ОПЛАКУВАЊЕ Речиси 600 години, тие три недели на празното место беа резервирани за тагување и оплакување со паднатиот папа и за неговиот погреб. Единствен исклучок беше ненадејната оставка на Бенедикт Шеснаесетти.
Во 20-от и 21-от век, Ватикан имал девет слободни места и за нив биле потребни во просек по 17 дена.
За време на периодот на испразнетото столче на бискупот од Рим, деканот на Колеџот на кардинали (италијански кардинал Џовани Батиста Ре) претседава со дневните состаноци или општите конгрегации на кардиналите кои управуваат со Црквата во преодниот период.
Дневните кардинални конгрегации во пракса често служат за воспоставување насоки и договарање за можните кандидати за идниот папа. Кардиналите често ќе разговараат за ова неформално, собирајќи се по лингвистичка или географска група. Секако, ќе се погрижат јавноста да не го види или дознае за тоа.
Колеџот на кардинали нема ниту една од папските овластувања и неговите единствени две должности се да ја извршува секојдневната работа и да се занимава со прашања што не можат да чекаат, а кои главно се однесуваат на подготовката на конклавата. Нивната работа е строго административна. На општите конгрегации, каде што мора да бидат присутни сите кардинални електори, кардиналите донесуваат одлуки со мнозинство гласови. Ова е период во кој Католичката црква е најблиску до демократијата.
Недостатокот завршува кога новоизбраниот поглавар на Католичката црква на конклава потврди дека ја прифаќа функцијата. Тогаш управувањето со Црквата и Ватикан автоматски преминува во негови раце.
МАКЕДОНИЈА ВО ЦЕНТАРОТ НА СВЕТОТ На 7 мај 2019 година Македонија и Католичката црква во Македонија доживеаja историски моменти со посетата на папата Фрањо. Македонија – мала, а голема, сиромашна, а богата земја – во своите историски анали испиша уште една причина за гордост. И со право оваа посета се нарекува историска, гордо ќе потсетува на богатото минато на ова парче македонска земја, како таква ќе остане запишана во историјата. Иако беше кратка, само десет часа, Светиот Отец помина интензивна програма со девет официјални настани и средби, не вклучувајќи ги неофицијалните средби, церемониите за пречек и испраќање. И во тие десет часа Македонија и Католичката црква во Македонија беа во центарот на светот.
Впрочем, за прв пат еден наследник на Апостол Петар доаѓа во Македонија.
Поточно за време на неговиот престој во Македонија тој оствари средба со претседателот на Македонија Ѓорге Иванов и премиерот Зоран Заев, како и средба со државниот врв, граѓанското општество и дипломатскиот кор, кои се одржаа во Претседателската резиденција на Водно. Во таа прилика Светиот Отец истакна: „За прв пат еден наследник на Апостол Петар доаѓа во Република Северна Македонија. За мене е вистинска чест што можам тоа да го направам на 25. годишнина од воспоставувањето на дипломатските односи со Светиот Престол, кои беа остварени неколку години по прогласувањето независноста во септември 1991 година“ – истакна папата.
Во капелата на НУ „Спомен куќата на Мајка Тереза“ наследникот на Свети Петар се сретна со лидерите на верските заедници. Тој таму се задржа во кратка молитва во тишина пред моштиите на светицата од Скопје и измоли молитва до света Мајка Тереза. Во амфитеатарот во склоп на Спомен куќата се сретна со сиромашни лица. На централниот плоштад „Македонија“, кој собра повеќе од 15.000 луѓе, Светиот Отец служеше света Литургија во заедништво со бискупот Стојанов, кардинали, надбискупи и бискупи од регионот и пошироко. Во попладневните часови во дворот на катедралата „Пресвето Срце Исусово“ во Скопје присуствуваше на екуменска и меѓурелигиска средба со млади, а веднаш потоа во катедралата следуваше средба со свештениците, нивните семејства и богопосветените лица.
Да потсетиме и на тоа дека Светиот Отец го благослови камен темелникот за градба на Светилиште на Мајка Тереза во Скопје, во нејзиниот роден град, како и камен темелник за Светилиштето во Паљурци, во чест на апостол Павле.
Дека посетата на Македонија кај Светиот Отец остави длабоки впечатоци, зборува и неговото обраќање на 9 јануари 2020 година на аудиенција за членовите на Дипломатскиот кор акредитиран при Светиот Престол, при што ги нарече Бугарија, Македонија и Романија мост помеѓу Исток и Запад
МАКЕДОНИЈА ИМА ВЕРКОВНА ТРАДИЦИЈА КАКО НАРОД За време на летот од Скопје до Рим, папата Фрањо разговараше со новинарите и одговараше на нивните прашања. Запрашан за неговите најсилни впечатоци од двата народи, бугарскиот и македонскиот, папата Фрањо рече „Тие се две сосема различни земји.“ Бугарија, објасни тој, е нација со вековни традиции; додека Македонија има вековни традиции, но не како земја, туку како народ. Независноста на земјата е не многу одамна, но папата Фрањо ја пофали „добрата борба“ за таа цел. Македонија е симбол на тоа како христијанството влезе на запад преку апостол Павле кој сакаше да оди во Азија, но беше повикан во Македонија. Народот во Македонија никогаш не ја пропушта можноста да нè потсети дека христијанството влезе преку нивната врата“ – рече во таа прилика Папата.
Во Македонија религијата не се толерира, туку се почитува!
Петровиот наследник истакна дека во Македонија и во Бугарија православните христијански заедници, католиците и муслиманите живеат заедно. Тој го пофали фактот дека видел добри односи помеѓу различните вери во двата народи и изрази восхит за достојна „почит“ за различностите и за човековите права наместо „толеранција“
Во Македонија му остави впечаток изјавата на претседателот Иванов: Тука религијата не се толерира, туку се почитува – рече Папата и додаде: и тоа денес, во свет во кој недостасува почитување на човековите права, децата, старите лица. Тоа што почитувањето е мистика на една земја, тоа ми е посебно мило.
На неколку дена пред посетата, поточно на 4 мај 2019 година, Светиот Отец упати порака во која истакнува: Денес, повеќе од кога било, има потреба и во Европа, и во целиот свет, да се развива култура на излегување во пресрет, култура на братство, и јас ќе дојдам меѓу вас, да го посеам ова семе. Сигурен сум дека вашата земја е добра, дека ќе го прими ова семе и ќе добие плодови.
Семето е посеано, земјата е добра, но плодовите и жетвата зависат од нашиот заеднички труд, како верници и како општество.
(jutarnji/globus.hr – globusmagazin.mk)
