Во раните утрински часови, за бучавата и прославата се погрижи прогресивниот декан Патрик Дрид, кој пешачеше до своето работно место на Факултетот за спорт и физичко образование во Нови Сад и сосема случајно го потпре лактот на еден од прозорците, што предизвика верижна реакција и искрши дури три прозорци
САНДРА ПЕТРУШИЌ
Можеби идејата за нова одмаздољубива влада не успеа, со оглед на тоа што народот го кршат претежно стари кадри како Ивица Дачиќ и Златибор Лончар, но нема сомнение дека тоа роди барем едно сериозно засилување во форма на тупаница по име Дејан Вук Станковиќ. Додека тој го најавуваше „славеничкиот почеток на новата учебна година“ и ги наведуваше своите успеси како што се повеќемесечниот штрајк со глад на наставниците, оставката на 75 директори, отпуштањето на дополнителни 25 (ова беа многу упорните, кои не сакаа да си заминат под притисок) и откажувањето на договорот за вработување за непознат број наставници, на сите ни беше наметнато прашањето – па каде го држеа тоа до сега? Дали требаше толку многу луѓе да се истурат на улиците за СНС да се посегне по најтешката артилерија?
ДЕКАНОТ НА НОВИ САД Нема сомнение дека министерот за образование бил во право – од негова перспектива започна многу „церемонијално“. Во раните утрински часови, за бучавата и прославата се погрижи прогресивниот декан Патрик Дрид, кој пешачеше до своето работно место на Факултетот за спорт и физичко образование во Нови Сад и сосема случајно го потпре лактот на еден од прозорците, што предизвика верижна реакција и искрши дури три прозорци. Полицијата веднаш дојде, но за чудо, наместо да го уапсат за уништување на државен имот, направија дека има крадци и му помогнаа да влезе – само за да не останат толку многу дупки без корисна вредност. И за да не остане националната полиција неутешна затоа што нема кого да малтретира и притвори, успеаја да го уапсат наставникот по музичко Марко Радосављевиќ во основното училиште „Светозар Милетиќ“ и да го однесат со лисици од шеснаесетминутната тишина затоа што некако, надвор од законот, беше воспоставено правило дека одавањето пошта е казниво, а кршењето е херојско дело.
БЛОКАДИТЕ ОСТАНУВААТ Во такви околности, звучи прилично мизерно кога Станковиќ се обидува да ги одбрани своите постапки со флоскулата дека „само го почитува законот“, тврдејќи дека немало „масовна репресија“ против просветните работници, а за отпуштањето на директорите, тој наведува дека станува збор само за пет проценти и дека „отпуштањето на директорите не е репресија, туку законска постапка“. И кога сè е според законот, тогаш веројатно ќе се одвива без проблеми затоа што „тој сака да верува дека блокадите се дел од минатото“.
Не го забележале. Ако не забележал, тие се држат многу добро со несебичната поддршка на полицијата во Ќациланд, Дрид херојски им се спротивстави на студентите кои сакаа да влезат во неговиот факултет, а жандармеријата ги претепа како мерка на претпазливост, а и контрадемонстрациите на СНС повремено успеваат да блокираат нешто. Од друга страна, средношколците на кои министерот им се закануваше со неоправдани отсуства („Законот е јасен. Отсуствата од настава ќе бидат безусловно евидентирани и не можат да се оправдаат од политички причини“) доколку станат политичари и им оддадат почит на починатите, собраа десетици илјади граѓани само на митингот „Средношколците се сеќаваат“ во Белград и најавија – ова нема да престане.
Значи, блокадите остануваат, а тоа значи дека Станковиќ ќе мора да го води патот со малтретирање на просветните работници и учениците (многумина остануваат без класни раководители и квалификувани наставници), што не е лошо за него, а се покажува дека ужива во тоа. Дури се пофали дека неговиот пристап дал резултати и дека, освен едно, сите училишта започнале со настава. Меѓутоа, додека ги напаѓал несоодветните колективи, целосно заборавил дека како министер ќе биде должен да овозможи настава во соодветни, па и покрај неговата голема желба училиштата да функционираат, па се случи Геолошкото училиште во Вождовац да остане затворено за учениците (се нудеше онлајн настава) поради „техничката невозможност за користење на објектот“, што и да значи тоа. Исто така, тоа не го загрижи, ниту пак замени некого, бидејќи наставата не може да започне и во Основното училиште „Ѓура Јакшиќ“ во Крагуевац пред 9 септември, со оглед на тоа што дури сега некој забележал дека зградата е небезбедна и треба да се поправи. Најважно е што Основното училиште „Наставничка Драга Станојковиќ“ беше трајно затворено поради лоша состојба само неколку дена пред почетокот на учебната година, а родителите дознаа за тоа три дена претходно.
СЕЛЕКТИВНА ПРИМЕНА НА ЗАКОНОТ Значи, ако по три месеци одмор никој не успеал да ги спречи таваните да паднат врз главите на учениците – тоа е во ред, но ако некој го скратил часот на 30 минути или не го одржал (досега часовите се надополнети и сите ученици ја завршиле учебната година) тогаш тоа е за отпуштање на наставникот или за промена на директорот, а најчесто и двете.
„Не гледам политизација во фактот дека некој не добил продолжување на договорот за вработување. Да бев директор на училиште, со големи и добри причини би го откажал договорот за вработување на вработен кој го прекршил законот и го попречил наставниот процес“, објасни Станковиќ. А она што не го објасни е зошто договорите се откажани за наставници кои работеле пет или седум години врз основа на договор за вработување, иако законот им дозволува да работат само две години, бидејќи по тој период би морале да бидат вработени на неопределено време. Исто така, како меѓу нив имало доста луѓе кои се пред пензионирање. Дали е можно во златното доба на СНС, некој што се занимава со дефицитарна професија да стигне до пензија без трајно вработување? И најважно – кои се наставниците што ќе ги пополнат нивните позиции и дали се тоа навистина неквалификуван кадар (партијата Срце објави дека договорот е потпишан дури и со луѓе што завршиле само прва година факултет)?
Таа селективна примена на законот од страна на образовните власти е видлива во секој пример на одмазда кон способните и усвојување на неспособните. На пример, во Петтата белградска гимназија, 19 наставници останаа без договор, четворица беа суспендирани поради подршка на ученици, но затоа на директорката Данка Нешовиќ ѝ беше доделен уште еден мандат како вршител на должноста, што е директно кршење на законот од страна на Министерството за образование.
И учениците и родителите одговорија на таквото однесување со протест, но тоа е речиси изолиран случај. Реакција дојде и од основното училиште „Павле Савиќ“ во Белград, со најава дека наставата нема да започне „додека не стигне извештајот на просветниот инспектор или потврдата дека Милан Крстиќ нема да биде разрешен“ од функцијата директор на училиштето, бидејќи неговото разрешување „целосно го игнорира мислењето на колективот, кој го цени директорот како одговорен лидер посветен на градење добри и здрави односи во училиштето“.
Сепак, иако училиштата никогаш не биле во потешка ситуација, за прв пат немаше штрајк на 1 септември, кој веќе доби ритуален карактер.
ЧЕКАЈЌИ ГО ПРОТЕСТНИОТ БРАН Синдикатот на просветните работници на Србија (USPRS) издаде соопштение во кое ја осуди репресијата, објаснувајќи дека „Министерството за образование презема чекори за дисциплинирање на колективите, со што зголемените тензии во општеството ги пренесува во училиштата, што ја прави претстојната учебна година тешка и неизвесна“. Од Синдикатот на просветните работници на Србија можевме да чуеме дека нивното членство е сè уште незадоволно, дека отпуштањата и зголемениот притисок предизвикуваат дополнителен гнев, но дека ќе ги пуштат учениците од прва година да одат на училиште и дека штрајкот ќе се разгледува од средината на септември. Во Независниот синдикат на просветни работници (NSPRS) истакнуваат дека веќе ги искажале своите барања и ниту едно од нив не е исполнето, па затоа понатамошните преговори се бесмислени и дека нивната единствена цел е нова влада и нови луѓе со кои ќе разговараат.
„Тешко е што може да има редовна учебна година, што може да започне и да продолжи нормално. Локални битки поради одмаздата на Министерството ќе избувнат низ цела Србија. Во секој момент, тој бунт може да се претвори во нешто друго“, рече Душан Кокот, претседател на NSPRS, на N1.
(radar.rs)
