Во овој момент бесмислено е да се разговара за содржината на мировниот договор, но добро е што се познати позициите на двете страни: Русија сака да го задржи сето она што го освои, Украина сака да ги врати меѓународно признатите граници. Тоа е првиот чекор. Војната ќе трае, ќе има промени на бојното поле, но ако трае предолго, пред се ќе настрада Украина
ЖЕЉКО ТРКАЊЕЦ
Разузнавачката служба на Министерството за одбрана на Обединетото Кралство, која редовно објавува збирни оценки за состојбата на руската агресија врз Украина, извештајот на 9 ноември го посвети на мостот Керч што ги поврзува Русија и полуостровот Крим. Имало две причини за тоа, помина еден месец од нападот на Украина врз тој симбол на руската контрола на клучно важниот полуостров и месец во кој Москва ја промени стратегијата за напад. Наместо да се фокусира првенствено на бојното поле, по што руската армија започна напади врз украинската цивилна инфраструктура со цел да го остави населението без струја, вода, греење и модерни средства за комуникација што е можно повеќе пред зимата. Станува збор за нов тип на операција „изгорена земја“ која, меѓу другото, требаше да ја зголеми загриженоста на украинската армија бидејќи нивните семејства се изложени на зима и темнина и со тоа го ослабуваат моралот.
Од една страна, тоа беше одмазда за нападот на мостот Керч, но од друга страна беше свеста дека војната не може да се добие со воени средства на бојното поле, туку мора да се бараат други механизми. Во оваа слика се вклопува и најавата на Русија дека ќе го раскине договорот постигнат со ОН, со соработка на Турција, за извоз на украински житарки. Заканата беше доволна да предизвика силен скок (5%) на глобалните цени на храната во време кога Западот се бори против вкоренетата инфлација, поттикната од цените на храната, а глобалниот југ се плаши од глад поради недостигот на храна и цените на храната. ОН соопштуваат дека досега од Украина се извезени повеќе од 10 милиони тони жито и друга храна и предупредуваат дека руската војна ја влошува светската криза со храна и турка десетици милиони луѓе во глад.
Да, енергетската војна е изгубена во оваа фаза, Западот се одбрани, но храна секогаш има. Покрај тоа, Москва сигнализираше одредено ниво на соработка.
На крајот на претходниот месец украинските сили влегоа во Херсон, кој станува симбол на оваа војна. Единствениот регионален центар што агресорот го освои со предавство се враќа во рацете на Киев. Повлекувањето на Русија е доказ дека воените аргументи надвладеале над ирационалните политички во Кремљ. Армијата побара повлекување од западниот брег на реката Днепар, каде што се наоѓа градот, со цел да се обезбеди опстанок на 30.000 можеби најдобри војници што ги има. И ја спаси опремата. Источниот брег е веќе утврден, тој е повисок од западниот и мочурлив, што ќе ја направи украинската офанзива невозможна мисија.
„Руската Федерација е подготвена да преговара со Украина, имајќи ја предвид реалноста што моментално се развива“, изјави портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова. Тоа е важна изјава која речиси се совпадна со најавата за повлекување од Херсон. Пред доаѓањето на зимата, за време на која се очекува, иако не нужно, да има затишје во борбените активности.
„Ако Русија победи, ќе следи период на хаос: подем на тиранија, војни, геноциди, нуклеарни трки. Секоја „отстапка“ на (Владимир) Путин денес – договор со ѓаволот. Цената нема да ви се допадне“, Михаило Подољак објави тие денови на Твитер. , советникот на украинскиот претседател Володимир Зеленски.
Битката за Херсон е доказ за мудрото менаџирање на операцијата бидејќи Украина не се вклучи во фронтален конфликт, туку постепено ги еродира позициите на руските трупи и конечно ги принуди да се повлечат. Но, како што пишува упатениот Горан Реџеповиќ, успешното повлекување на повеќе од 30.000 војници преку силната река без безбедни мостови покажува дека овие единици се добро обучени и уште подобро водени. И дека тоа ќе биде тешка пречка за украинските сили да се надминат. Кога на тоа ќе се додаде ситуацијата на бојното поле во Доњецк, како што вели и самиот украински претседател Зеленски, „пекол“, војната се враќа во позиционирана состојба која може да трае долго, предизвикувајќи низа неочекувани глобални проблеми.
Затоа, не треба да чуди што САД преговараат со Киев за да видат дали може да се дефинираат точките на можните преговори со Русија.
Генералот Марк Мили, командант на Здружениот штаб на американската армија, процени дека руската армија има повеќе од 100.000 мртви и ранети војници во Украина од почетокот на агресијата, но исто така додаде дека украинските вооружени сили веројатно претрпеле речиси исти загуби. Ако уривањето продолжи, со зголемување на бројот на жртви и нова имиграција и колапс на економијата што ќе следува, Украина може да стане земја на работ на опстанок, товар за ЕУ, добивка за Русија, бидејќи, лесно ќе го дестабилизира толку слаб.
Генералот Мили рече дека „воена победа во вистинска смисла на зборот веројатно не е можно да се постигне со воени средства, затоа ќе биде неопходно да се свртиме кон други средства“. А тоа е дипломатија, преговори.
Во овој момент бесмислено е да се разговара за содржината на мировниот договор, но добро е што се познати позициите на двете страни: Русија сака да го задржи сето она што го освои, Украина сака да ги врати меѓународно признатите граници. Тоа е првиот чекор. Војната ќе трае, ќе има промени на бојното поле, но ако трае предолго, пред се ќе настрада Украина. И тоа треба да се спречи, дури и преку преговори.
Пресвртната точка во врска со војната во Украина не е она што се случи во Херсон, туку пресвртницата кога Украинците започнаа офанзива на север во близина на Харков, изјави Маринко Огорец, експерт за безбедност од Политехничкиот факултет Велика Горица, во програмата на Хрватското радио. „Во првата мрежа“.
– На некој начин тоа е воена победа, но овде Русите го постигнаа она што не го постигнаа во Харков. Таму не ја искористија силата, тоа беше буквално бегство и безглаво се извлекоа. Извлекувањето од Керсон беше организирано, спроведено според сите правила, нагласи тој.
Тој додава дека Украинците оствариле победа во Херсон, но тоа не е крајот на војната.
Надворешно-политичкиот аналитичар Денис Авдагиќ истакна дека пресвртница во војната е откажувањето од освојувањето на Киев, а втора пресвртница е украинската контраофанзива на североисток.
– Ова последно повлекување на Русија е значајно, пред сè, во симболична смисла. Русите се повлекоа од својата територија, нагласи тој.
– Во таа смисла, тоа е порака до политичката јавност во Русија, но и во Украина, рече тој и додаде дека проблемот во Украина е што украинските сили доаѓаат на територијата што е уништена.
Огорец смета дека Русите во моментов немаат сили за голема офанзива, но дека моментално работат на стратешка одбрана.
Авдагиќ вели дека Русија има голем проблем. Покрај деморализираната војска, деморализирана беше и цела држава.
– Во овој момент клучно е кој може подолго да издржи во Украина. Украина ја има поддршката од ЕУ и од САД, но нивниот отпор е навистина нешто што не се очекуваше, нагласи тој.
Огорец вели дека помагањето на Украина е во интерес на сите, бидејќи тоа во голема мера ја ослабува Русија.
Западот и САД се заинтересирани за слаба Русија, нагласи тој.
Русија ја загуби оваа војна во секоја смисла, вели Авдагиќ.
-Го загуби по интелигенција, морално, по углед, нагласува таа и додава дека тоа го прикажуваат како победа.
Огорец смета дека од почетокот на војната се водат тајни преговори и дека се гледаат продуктите од тие преговори.
– Во моментов на Русите би им било погодно да седнат на преговарачка маса, но очигледно не им одговара на Украинците додека се во офанзива на сите фронтови, пред се во морална офанзива, нагласува тој.
