Се уште актуелниот министер Лавров непдамна призна дека како никогаш до сега Русија вовдела војна без да има сојузници во Европа. Дали тоа не му се допадна на неговиот шеф?
За прв пат од 2022 година, рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров нема да учествува на Советот на министри за надворешни работи на Организацијата за безбедност и соработка во Европа – руската делегација за состанокот во Виена ќе ја предводи заменик-министерот за надворешни работи Александар Грушко, како што соопшти портпаролката на министерството Марија Захарова. Таа не ги наведе причините за промената.
Претходно, Сергеј Лавров го изгуби статусот на шеф на руската делегација на состанокот на земјите од Г-20 – таму беше испратен заменик-шефот на администрацијата на Кремљ, Максим Орешкин. Лавров, исто така, не учествуваше на самитот на АСЕАН во Малезија – Русија ја претставуваше вицепремиерот Алексеј Оверчук.
Според Ројтерс, Лавров речиси и не се појавил на големи меѓународни настани откако американскиот претседател Доналд Трамп го откажа состанокот со Путин за Украина во Будимпешта. САД потоа воведоа санкции против Роснефт и Лукоил – за прв пат откако Трамп се врати во Белата куќа.
Средбата во Будимпешта беше откажана откако Лавров имаше телефонски разговор со американскиот државен секретар Марко Рубио, за време на кој беа разгледани условите за средбата. Ројтерс објави дека Трамп одлучил да ја откаже средбата по совет на Рубио – бидејќи Лавров поставил ултиматуми во врска со Украина.
Оттогаш, како што признава самиот Лавров, американскиот државен секретар повеќе не го контактирал. Шефот на руската дипломатија не присуствуваше на состанокот на рускиот Совет за безбедност на 5 ноември, каде што се дискутираше за можни нуклеарни тестови, и не учествуваше на руско-казахстанските разговори во Москва на 12 ноември.
Владимир Путин, од своја страна, категорично негира дека Лавров е во опаѓање на популарноста по пропаѓањето на средбата со Трамп. „Ова е глупост. Лавров не е во опаѓање на популарноста. Тој има свој распоред за работа. Ми известува што ќе прави и колку долго. Тоа е она што го прави. Се подготвува за средба со своите американски партнери“, рече Путин на прес-конференција по посетата на Бишкек на 27 ноември.
Претходно, прес-секретарот на рускиот претседател Дмитриј Песков, исто така, рече дека „сè е нормално“ со Лавров. Самиот шеф на дипломатската служба го објасни откажувањето на средбата со „тајни извештаи“ што му беа дадени на Трамп и рече дека не знае „од каде и од кого доаѓаат“.
Што може да биде проблематично за лавров? На конференција на 28 јули, министерот за надворешни работи го изјави следново: „За прв пат во својата историја, Русија се бори сама против целиот Запад. И за време на Првата светска војна и за време на Втората, имавме сојузници. Сега немаме сојузници на бојното поле, затоа мора да се потпреме на себе. Не смееме да дозволиме слабост.“
На крајот на краиштата, министерот во својот говор ги спомена Северна Кореја и Белорусија како сојузници. Но, во тој случај, дали се покажува дека тие се некако „инфериорни“?
Се покажува уште нешто – дека руските министри за надворешни работи, кои беа на власт и за време на Првата и за Втората светска војна, се справија со задачата да ѝ обезбедат сојузници на земјата, додека Лавров не. Бидејќи претседателот, врховниот командант, „националниот лидер“ итн., не можат да бидат обвинети за ништо „по дефиниција“ – дали е тоа точно?
Во исто време, министерот на Путин двапати го пофали Доналд Трамп за неговиот „прагматизам“. Објаснување: рускиот режим се надева дека Белата куќа ќе ги продолжи контактите со Кремљ и нема да воведува нови санкции. Но, говорот на Лавров беше напишан пред изјавата на Трамп дека го скратува рокот на неговиот ултиматум до Русија од 50 на 10-12 дена. Дали е можно во таков случај, Трамп наскоро да стане и „воен подбуцнувач“?
Лавров, исто така, упати очајни пофалби за „големата Индија“ – наспроти позадината на наведената подготвеност на Делхи да се откаже од купувањето руска нафта доколку Америка воведе санкции против земјите што увезуваат гориво од Путин. Со еден збор, говорот на министерот звучеше како жална мешавина од лекомислена дрскост и страв.
Секако, Путин нема да го отпушти Лавров. Но, не затоа што е компетентен – тој успеа дури и да го пропадне случајот за меѓународна заштита на режимот. И не затоа што диктаторот се срами да го избрка својот слуга, кој всушност е само извршител на неговите геополитички каприци. Не затоа што нема кандидати за функцијата на Лавров.
Лавров ќе остане на својата функција бидејќи Путин се плаши дека смената на министерот ќе биде сфатена како подготвеност за промена на политиката. Ова, пак, ќе биде протолкувано како слабост, и тоа не само во светот, туку и во рамките на режимот.
Проблемот не само со дипломатијата, туку и со целата политика на денешна Русија е што стравот од покажување слабост е всушност знак на вистинска слабост. Путин можеби го разбира ова, но стравот од непокажување слабост е сепак посилен.
Наспроти сето ова, учеството на претседателката на Советот на Федерацијата на Русија Валентина Матвиенко (која е на списокот на лица санкционирани од Западот за воената агресија на Русија против Украина – ур.) на бесмислена парламентарна конференција во Швајцарија беше дефинирано од Лавров како дипломатски триумф. Но, и покрај целото праведно јавно негодување поради безличноста на Швајцарците, ако ова е успех, како би изгледал неуспехот? Рускиот режим, зашеметен од пасивноста на руското општество и лишен од 2022 година од постојани контакти со водечките западни земји, води, ако размислиме, целосно некомпетентна политика, дури и ако таа произлегува од користа за себе. Со текот на годините, повеќе од еднаш ја слушнав фразата од познати дипломати: „Можеби не се согласувате со Лавров, но тој е сепак професионалец“. Но, сега дури и антизападните пријатели на Русија се уморни од слушање лаги за „укронацистите“, за „неопходната специјална воена операција“ и „спасение на Русите“. Реториката на Путин, Лавров и другите веќе не се разликува од слоганите на режимот на Слободан Милошевиќ во последните години од неговото постоење. Историјата никогаш не се повторува и никој не знае каква ќе биде судбината на руската диктатура. Но, нејзината надворешна политика е сè повеќе одвоена од реалноста. Дали „професионалниот“ Лавров го разбира ова? Можно е. Но, ова веќе воопшто не е важно.
