Дали Владимир Путин ја носи нуклеарната опрема со себе – пред да го земе куферчето „Чегет“, веројатно е си јасна мисла како тоа се користи? Руската употреба на тактички нуклеарни бомби би ја променила воената слика, но не толку колку што може да се мисли
ЖАРКО ТРКАЊЕЦ
За време на Студената војна, сега актуелното прашање со кое требаше да се соочи секоја земја во Европа, во НАТО или во светот гласеше: ако конвенционалната војна некому не му е доволна, колку време ќе биде потребно додека не се фрли првата нуклеарна бомба? Денес Путин е тој што минува многу лошо на фронтот, водејќи војна со конвенционални методи. Сè уште држи големи области на украинска територија, но војниците се повлекуваат, пишува Телеграф.
Путин би можел да мобилизира дел од огромните резерви на работна сила кои теоретски се достапни со целосна руска мобилизација, но самата мобилизација, засега, оди исто така многу лошо. Новите регрути несомнено ќе се соочат со одлучни Украинци кои се борат да го спасат својот народ од убиства, силувања, мачења и масовни исчезнувања во гулазите. Украинските војници веќе ги запреа најдобрите руски професионални војници и „изведувачи на работите“ наречени контактники – платеници.
Уште полошо, сè додека западните земји остануваат решени да испраќаат финансиски и воени пакети, Украинците ќе бидат добро вооружени и снабдени од практично неисцрпни извори на пари и воени материјали.
Значи Путин е под притисок. Војната оди лошо, а лажните референдуми очигледно не ги претвораат Украинците во Руси. Колку е веројатна нуклеарната опција? Ако постои практична цел во оваа смисла, тогаш таа би морала да вклучува радикално осакатување и уништување на украинските сили, а не само подигнување на градовите во воздух. Таквото бомбардирање на градовите многу малку ќе им онезовзможи на Украинците да се справат со остатокот од војната.
Што е важно да се забележи? Путиноваѕа т.н. нуклеарната актовка „Чегет“ не е директно поврзана со ниту една нуклеарна бомба. Функцијата на актовката е само да потврди дека претседателот издал наредби за нападот. Наредбите на претседателот заверени од „чегетот“ се проследуваат до рускиот Генералштаб, кој потоа ја насочува акцијата на единиците со нуклеарно оружје. Затоа, на Путин му треба одобрение од Генералштабот за да изврши каков било нуклеарен напад.
Прашањето што би требало да си го постави Путин пред да ја отвори актовката „чегет“ е: дали Валери Герасимов, како началник на Генералштабот, како и Генералштабот, ќе се согласат со перспективата дека ситуацијата во Украина е таква што бара радикални потези, т.е. дека „самото постоење на руската држава е во опасност“.
Очигледно, луѓето кои му противречат на Владимир Путин обично се среќаваат со страшни судбини. Ана Политковскаја беше убиена уште во 2006 година, а познати се и голем број други критичари, менаџери и други кои неодамна паднаа од разни московски прозорци.
Но Герасимов и Генералштабот не се обични Руси. Дури и диктатор како Путин мора внимателно да размисли пред да оди против врховната воена команда. Во Москва веќе се шпекулира за државен удар, а откако ќе одбраните одреден број генерали, другите можеби ќе одлучат да те завршат додека имаат време.
Путин мора да биде сигурен дека неговите наредби ќе се следат пред да ги изрече, во спротивно би можел да се најде во опасност по сопствениот живот. Но, да речеме дека Герасимов и високата команда се согласуваат на ограничена, тактичка нуклеарна кампања во Украина, веројатно насочена кон обид за уништување на борбените сили на Украина.
Тактичките нуклеарни оружја имаат за цел да ја добијат битката, а не да го направат бојното поле непогодно за живеење и непроодно. Ако нуклеарното оружје е поставено така што ќе експлодира значително над земјата, опасноста од радијација во таа област нема да биде сериозна. Ако ги намести да експлодираат при контакт со земјата, тоа навистина би ослободило големи количества на радиоактивен материјал и би создало облак од радиоактивен испад – но би го отежнало освојувањето на земјата. Насоката на ветрот исто така може да се промени, можно е да се распрснат врнежите над Русија или Белорусија. Не би имало многу смисла.
Затоа, руската употреба на тактички нуклеарни бомби би ја променила воената слика, но не ни приближно колку што може да се мисли. Ако Украинците – можеби со совет на американските разузнавачи – успеаја да заземат вистинските позиции, ќе им беше тешко да зададат удари што целосно ќе ги онеспособат противниците, дури и при прилично промискуитетна употреба на тактичко нуклеарно оружје.
Исто така, мора да се размислува за неизвесноста на евентуалниот американски одговор. Администрацијата на Бајден, без да даде детали, предупреди дека употребата на нуклеарни бомби ќе повлече „катастрофални последици за Русија“.
САД има многу опции таму. Тој би можел да ги зголеми резервите, финансирањето и оружјето за Украинците. Економската и дипломатската карта допрва треба да се игра. Но, опциите дефинитивно вклучуваат употреба на конвенционални сили за да се негира каква било руска нуклеарна предност.
На пример, со слободата на дејствување над Украина, западните воздушни сили би можеле да ѝ го направат на руската војска она што го направија со ирачката и либиската армија: да го уништат речиси секој тенк, оклопно возило или артилериско оружје што се осмелува да биде прикажано. Руската армија би била уништена, а Украинците би напредувале до која било линија што би ја нацртале САД: веројатно границата пред 2014 година.
Сето тоа го знаат генералот Герасимов и неговите соборци. Нема да биде лесно да се убедат дека предизвикувањето таков одговор е добра воена идеја. Какви се шансите Путин да ја ескалира ситуацијата со фрлање стратешка нуклеарна бомба – на пример на Лондон, како што со месеци се закануваат неговите портпароли во државните медиуми.
Лондон би бил особено лош избор. Велика Британија е нуклеарно вооружена нација и цела Русија би престанала да постои без остатокот од НАТО да мора да направи ништо. Руските градови немаше да преживеат, исто како што не преживеаја Хирошима и Нагасаки. Стратешките мегатонски оружја се поинаква игра со бројки. Сето ова го знаат Герасимов и другите моќници во Моксва. Тие исто така знаат дека ако Путин нареди и можеби не се согласуваат – мора да го отстранат пред тој да ги отстрани нив.
И тие исто така знаат дека Путин е тој што ќе го носи белегот на поразот на Русија во Украина. Не тие.
