Кога украинскиот претседател Володимир Зеленски се сретна со американскиот претседател Доналд Трамп, многу веројатно крстосувачките ракети со долг дострел „Томахавк“ биле на дневен ред
Трамп неодамна навести дека можеби ќе се согласи со претходното барање на Зеленски Киев да го добие ова напредно оружје.
Зеленски повикува на посилна воена поддршка за започнување контранапад против Русија и се надева на добри вести од оваа средба, што ќе биде негова трета посета на главниот град на САД од јануари.
Според извештаите, Украина неодамна почна да ги користи своите крстосувачки ракети со долг дострел „Фламинго“, но тие сè уште веруваат дека „Томахавкот“ решително ќе го сврти текот на војната против Русија.
Зошто тогаш американските ракети би биле толку значајни и зошто Вашингтон веќе не ги испратил во Украина?
Зошто „томахавк“?
Од руската инвазија во 2022 година, Украина постојано бараше ракети со долг дострел и размислуваше за напади врз руски градови и цели далеку од фронтовските линии.
Москва претходно го предупреди Вашингтон да не испраќа ракети со долг дострел во Киев и дека тоа ќе влијае на ескалацијата на конфликтот и ќе ги наруши односите меѓу Америка и Русија.
Некои верзии на томахавкот што претходно го користеше Америка имаат дострел од 2.500 километри, што лесно би ја ставило Москва во дострел на ракети испукани од украинска територија.
Иако „томахавкот“ лета со брзина на звукот, тој го прави тоа на висина од само неколку десетици метри над земјата, поради што е многу тешко да се пресретне.
Исто така, може да се справи со цели со голема прецизност поради својот напреден систем за навигација, вели рускиот дописник на Би-Би-Си Павел Аксенов.
Сепак, голема пречка за испорака на „томахавкот“ во Украина ќе биде наоѓањето соодветна платформа за лансирање. Тоа е првенствено поморско оружје и обично се носи и лансира од бродови и подморници.
Украина во моментов нема соодветни бродови за испукување „томахавци“. Американската војска неодамна разви нови копнени лансери, но тие би барале интензивна обука пред да можат да бидат користени од украинските сили.
Што би можела да придонесе Америка? Ефикасната употреба на таква прецизна ракета со долг дострел би барала точни разузнавачки податоци од Америка.
Зависноста на Украина од Вашингтон за податоци за таргетирање стана очигледна во март, кога Америка привремено го прекина споделувањето на тие информации.
Оттогаш, споделувањето на американски разузнавачки податоци со Киев се зголеми, напиша „Фајненшл тајмс“. Ова вклучуваше податоци што овозможуваат напади врз важни енергетски објекти длабоко на руска територија, вклучувајќи ги и рафинериите за нафта.
Според службеници запознаени со ситуацијата, американските разузнавачки служби му помагаат на Киев да ги одреди рутите, надморската височина, времето и тактиките на сопствените операции.
Ова им овозможува на украинските дронови за напад да ја избегнат руската воздушна одбрана.
Доколку Украина добие „томахавци“, американските специјални сили ќе соработуваат во подготовката на ракетите и планирањето на нивните патеки на летот, велат експертите.
Американскиот арсенал томахавци содржи илјадници ракети, но војната во Украина покажа дека конфликтот со земја со голема армија бара употреба на огромен број оружја. Со оглед на американските стравувања од можен конфликт со Кина, малку е веројатно дека Вашингтон ќе ѝ испрати на Украина онолку ракети колку што е потребно за да се промени текот на војната со уништување само на воени цели.
Но, велат експертите, дури и десетици ракети испратени во Украина, а користени во комбинација со други средства, можат да играат значајна улога во промената на текот на војната. Самата Русија го демонстрираше ова ефикасно со користење на разни крстосувачки ракети во комбинација со беспилотни летала во нападите врз Украина.
Прецизните украински напади врз рафинериите за нафта неодамна ја комплицираа економската ситуација во Русија, а употребата на „томахавци“ би можела да го интензивира ова.
Промени во расположението
Ставот на Трамп кон Русија се зацврсти во последните месеци, бидејќи тој го изгуби трпението со несоработката на Владимир Путин за постигнување договор за прекин на огнот со Киев. „Можеби ќе ѝ кажам на Русија дека ако војната не се реши, можеби ние ќе го сториме тоа.“
„Дали тие сакаат томахавкот да оди по нивна страна? Не мислам дека сакаат“, рече Трамп.
Русија остро одговори на неговите забелешки.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, рече дека приказната за Томавко е „крајно загрижувачка“. „Ова е многу драматичен момент сега поради фактот што тензиите ескалираат од сите страни“, рече тој.
„Без разлика дали станува збор за томахавк или други ракети, тие нема да можат да ја променат динамиката“, рече портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, во септември.
Сепак, се чини дека се предомислил.
Доколку ова оружје беше лансирано кон Русија, Москва немаше да може да утврди дали носело нуклеарни боеви глави, рече тој. „Што треба да мисли Руската Федерација? Како треба да реагира Русија?“, праша тој.
Поранешниот руски претседател Дмитриј Медведев се надоврза на коментарите на Песков уште поостро.
„Како треба да реагира Русија? Точно!. „Испораката на овие ракети може да заврши лошо за сите. Прво од сè – за Трамп лично“, рече Медведев на социјалните мрежи.
Медведев, кој во последниве години станува сè повоинствен, често објавува на социјалните медиуми и споделува поекстремни ставови од официјалната руска влада.
Тој и претходно се соочил со Трамп. Коментарите на Медведев на интернет во август го натераа американскиот претседател да каже дека наредил две нуклеарни подморници да се приближат кон Русија.
Во нивните неодамнешни телефонски разговори, Зеленски и Трамп разговараа за зајакнување на воените капацитети на Украина, вклучително и одбраната и оружјето со долг дострел.
Украинските градови како Киев често се цел на руски бомбардирања со беспилотни летала и ракети.
Русија ја таргетираше енергетската инфраструктура на Украина, предизвикувајќи прекини во електричната енергија.
Кит Келог, специјалниот пратеник на Трамп за Украина, наговести дека американскиот претседател одобрил напади длабоко на руска територија.
„Нема засолништа“ од нападите во руско-украинската војна, изјави тој за Фокс њуз во септември.
