Секоја недела во МОсква пред Споменикот на незнаениот јунак се собираат и протестираат жените на резервистите
СТИВ РОЗЕМБЕРГ
Нешто необично се случува во свечена сала на периферијата на руската престолнина. Група жени јавно ги критикуваат руските власти.
Нивните сопрузи се меѓу 300.000 резервисти мобилизирани од рускиот претседател Владимир Путин во есента 2022 година за војната во Украина. Тие бараат нивните сопрузи да се вратат дома.
„Кога ќе се смета дека нашите сопрузи ја завршиле воената должност? Кога ќе бидат вратени без раце и нозе? Кога не можат ништо затоа што се како растенија? Или треба да чекаме да ги вратат во лимени куфери?“, прашува Марија.
Ќе има мир кога Русија ќе ги постигне своите цели, вели Путин
Путин им рекол на мајките на војниците дека ја споделува нивната болка
Тие имаат различни ставови за војната, а некои тврдат дека ја поддржуваат, додека други се сомнителни за „специјалната воена операција“, како што Кремљ ја нарекува војната во Украина.
Се чини дека ги обединува верувањето дека мобилизираните мажи придонеле за борбата и дека треба да се вратат дома кај своите семејства.
Но, ова мислење не го делат властите.
Јавната критика за се’ што е поврзано со војната во Русија носи ризици.
Повеќето говорници внимателно ги избираат зборовите. Тие знаат дека Русија сега има низа закони за казнување на оние кои не се согласуваат.
Нивната фрустрација, сепак, е опиплива.
„На почетокот имавме доверба во нашата влада“, вели Антонина. „Но, дали сега треба да им веруваме? Не верувам никому“, додава таа.
Членовите на групата се тука да ги споделат своите приказни со локалниот советник Борис Надеждин, кој е кандидат за претседател на земјата. Тој беше критичен кон „специјалната воена операција“ од самиот почеток.
Интересно е што Надеждин е еден од ретките владини критичари на кои му е дозволено да се појавува на националната телевизија од почетокот на руската инвазија на Украина. Повремено гостува и во телевизиски емисии.
Токму сега, политичарот се обидува да се најде на гласачкото ливче за овогодинешните претседателски избори. Тој тврди дека војната ја намалила популарноста на Владимир Путин. „Путин беше многу популарен во Русија бидејќи донесе стабилност и безбедност по 1990-тите“, вели Надеждин.
„Стабилноста и безбедноста беа главните причини за поддршката на Путин. Сега, сепак, се повеќе луѓе сфаќаат дека со тоа се е готово“, додава тој.
Русинките кои водат кампања за враќање на мобилизираните сопрузи, синови и браќа наидоа на критики од различни страни. Противниците на војната имаат малку симпатии.
Тие ги осудуваат мажите за почитување на наредбите за мобилизација и за учество во војната.
Поддржувачите на Кремљ ги прикажуваат овие жени како западни марионети.
Во неодамнешното интервју за информативниот сајт Фонтанка, рускиот пратеник Андреј Картаполов, кој го предводи комитетот за одбрана на руската Дума, тврди дека повикот за демобилизација е дело на „непријателите [на Русија]“.
Се чини дека тој сугерираше дека зад тоа стои украинската војска или американската Централна разузнавачка агенција (ЦИА).
Картаполов се осврна и на Втората светска војна.
„Можете ли да замислите делегација на жени да дојде во Кремљ во есента 1942 година и да му рече на Сталин: „Пушти ги луѓето кои беа поканети во 1941 година“. Тие се борат веќе една година’.
„Никој не би ни помислил да го направи тоа“, вели тој.
Зеленски: На Украина и требаат дополнителни половина милион војници
Мажи кои не сакаат да се борат за Украина
Украинското собрание го отфрли предлогот на Зеленски за остри казни за одбивање да се мобилизира
Војната во Украина создаде армија од ампутирани лица: Транспортна лента од скршени тела
Марија Андреева, чиј сопруг и братучед беа регрутирани да бидат испратени во Украина, смета дека коментарите на Картаполов се навредливи.
„Тој се осмелува да спореди специјална воена операција со Втората светска војна“, ми вели Марија.
„Тогаш целта на Русија беше опстанок. Бевме нападнати. Имаше целосна мобилизација и вонредна состојба. Тоа е сосема спротивно од она што се случува сега“, додава тој.
Марија вели дека не само што води кампања за враќање на членовите на нејзиното семејство, туку сака да спречи повеќе Руси да бидат повикани и испратени на првата линија.
„Не сакам уште еден бран на мобилизација“, додава тој. „Ние сме против употребата на цивили во воен конфликт. И сакаме сите Руси да разберат како тоа може да влијае на нив“, вели таа.
Тој додава дека „некои се однесуваат како ноеви, ги закопуваат главите во песок и се трудат да не размислуваат за тоа што се случува“.
„Можам да ги разберам. Тешко е да се прифати дека во вашата земја државата не сака да бидете среќни – тие се третираат како биолошки материјал.
„Но, ако луѓето сакаат да преживеат, порано или подоцна треба да го препознаат тоа и да го кренат гласот и да кажат дека не се согласуваат“, објаснува Марија.
Колку е веројатен „вториот бран“ на мобилизација во Русија?
Минатиот декември, Путин се чинеше дека ја отфрли таа можност. За сега.
Лидерот на Кремљ во живо на телевизија тврдеше дека во 2023 година руските власти успеале да регрутираат речиси половина милион доброволци да се борат во Украина.
„Зошто ни е потребна мобилизација? Како што стојат работите, нема потреба“, заклучи Путин.
Се разбира, „како што стојат работите“ не значи дека „никогаш нема да се случи“.
Ситуацијата може да се промени.
„Регрутираните војници не учествуваат и нема да учествуваат во борбите. Дополнителен повик за резервисти нема да има. Учествуваат само професионални војници“, рече Путин во март 2022 година.
Шест месеци подоцна. најавена е делумна мобилизација.
Руската тајна полиција гони луѓе кои се противат на војната во Украина под обвинение за предавство.
За да го пренасочат вниманието, Марија и другите сопруги на мобилизираните резервисти започнаа нова традиција. Секоја сабота ставаат бели марами и одат во центарот на Москва. Покрај ѕидовите на Кремљ, тие положуваат цвеќе на гробот на Непознатиот војник. Тоа е нивниот облик на мирен протест.
На каналот Path Forward Telegram тие објаснуваат дека цвеќињата се почит на „оние кои загинаа во сите војни – во чест на споменот на нашите момчиња“. Групата наведува дека веруваат дека положувањето цвеќе е начин да се каже „никогаш повеќе“.
Но, колку е свесно за тоа руското општество? Колку е јавен интерес за она што го велат семејствата на мобилизираните резервисти?
Антонина вели дека откако е мобилизиран нејзиниот партнер, не почувствувала голема поддршка од околината. Кога го добил повикот во октомври 2022 година, ги замолил пријателите да внимаваат на Антонина.
„Ме поканија да ја дочекам Новата година со нив пред една година.
„Но, тие зборуваа цела ноќ за тоа колку е глупав мојот сопруг што отиде таму (во Украина)“, вели таа.
Антонина тврди дека нејзиниот партнер, иако му бил дијагностициран чир на желудникот, бил распореден во единица за напад во Украина.
Таа вели дека и се јавил на 4 декември.
„Тој плачеше. Тој беше исплашен. Звучеше како да се збогува“, вели таа.
Тој вели дека повторно се јавил на 13 декември. Тоа беше последен пат кога слушна од него.
Антонина вели дека тогаш и било кажано дека нејзиниот партнер бил ранет во воена акција.
„Има луѓе кои сакаат да се борат. Волонтираат за тоа и потпишуваат договори“, вели Антонина.
„Нека се борат. Но, вратете ни ги нашите сопрузи кои не сакаат да бидат таму. Тие ја исполнија сопствената должност кон татковината. Испратете ги дома“, додава тој.
Антонија вели дека „порано имала голема почит кон Владимир Путин“.
„Сега сум понеутрален. Сè уште ми е тешко да поверувам дека тој знае дека овие работи се случуваат
„Но, ако навистина не смета за предавници само затоа што ги сакаме нашите сопрузи, не разбирам зошто би имал ваков однос кон граѓаните кои некогаш гласале за него“, вели Антонина.
