Во јуни 2023 година, Путин рече дека Русија распоредила дел од своето тактичко нуклеарно оружје во Белорусија, сојузник кој беше сцена на руските напади врз Украина. Русија редовно одржува вежби за тестирање на своите системи за испорака на стратешко оружје, вклучително и вежби за лансирање ICBM и крстаречки ракети со помал дострел
Особеноста на руската воена тактика е тоа што не ја исклучува употребата на нуклеарно оружје во конвенционалната војна. Сега претседателот Владимир Путин дополнително ги намали критериумите за распоредување тактичко и помоќно стратешко нуклеарно оружје, во широка ревизија на нуклеарната доктрина. Промената доаѓа откако Америка и даде зелено светло на Украина да користи американски ракети со долг дострел за напад на руска територија.
Без оглед на тоа дали Путин е всушност подготвен да ја премине нуклеарната црвена линија, заканата има за цел да му покаже на светот дека Русија останува голема сила и дека Вашингтон и неговите сојузници треба да ја ограничат својата поддршка за Украина. Ова е главната причина зошто постепено му дозволија на Киев да користи помоќно оружје и избегнаа испраќање војници за да му помогнат да ја одбие руската инвазија, пишува Блумберг.
ШТО СЕ СМЕНИ? Според ревидираните нуклеарни упатства, Кремљ би можел да користи нуклеарно оружје како одговор на нападот на Киев на руска територија со конвенционално западно оружје. Промената следи по наредбата на Путин во мај руската војска да спроведе борбени вежби за да се подготви за потенцијална употреба на тактичко нуклеарно оружје.
Претходно, руската влада си даде опција за нуклеарен одговор доколку агресорот се закани на „самото постоење на Русија“. Ноемвриското ажурирање сега се однесува на напади кои „претставуваат критична закана за суверенитетот и (или) територијалниот интегритет“ на Русија и нејзиниот сосед и сојузник Белорусија.
Потенцијалните цели за нуклеарен напад според ревидираната доктрина не ги вклучуваат само државите кои директно ја напаѓаат Русија, туку и секоја држава која обезбедува своја територија и ресурси за подготовка и извршување на акти на агресија против Русија.
Во доктрината се наведува дека секој напад врз Русија ќе се смета за напад од страна на сите членки на коалицијата, блокот или сојузот чиј член е земјата напаѓач. Русија, исто така, ќе ја разгледа агресијата од ненуклеарна држава со учество или поддршка на нуклеарна држава како заеднички напад на двете.
РУСИЈА ТЕСТИРАШЕ НОВА РАКЕТА СО СРЕДЕН ДОСТРЕЛ Рускиот претседател мнатата недела објави дека Русија тестирала нова ракета со среден дострел во денешниот напад на Украина и предупреди дека Москва може да ја искористи против земјите кои му дозволиле на Киев да ги користи нивните ракети за да ја нападне Русија. Во своето обраќање до нацијата, Путин рече дека тогашниот руски напад врз Украина е одговор на овонеделните украински напади на руска територија со американски и британски ракети.
Путин рече дека Русија ќе издаде предупредувања доколку изврши повеќе напади со нова ракета врз Украина за да им овозможи на цивилите да се евакуираат. Тој предупреди дека американските системи за противвоздушна одбрана нема да можат да ги пресретнат тие руски ракети.
Претходно Киев објави дека Русија употребила интерконтинентална балистичка ракета (ИЦБМ) во нападот врз украинскиот град Днипро. Сепак, неименувани американски официјални лица изјавија дека првичната американска анализа покажала дека Русија користела балистичка ракета со среден дострел, а не интерконтинентална балистичка ракета во тој напад.
ШТО РЕЧЕ ПУТИН ЗА УПОТРЕБАТА НА НУКЛЕАРНО ОРУЖЈЕ?
На почетокот на руската инвазија на Украина, Путин и се закани на секоја земја што ќе се вклучи во конфликтот со „последици што никогаш не сте ги доживеале во вашата историја“. Нашироко се сметаше за закана за нуклеарен удар. Во јуни 2023 година, Путин рече дека Русија распоредила дел од своето тактичко нуклеарно оружје во Белорусија, сојузник кој беше сцена на руските напади врз Украина. Русија редовно одржува вежби за тестирање на своите системи за испорака на стратешко оружје, вклучително и вежби за лансирање ICBM и крстаречки ракети со помал дострел.
Во февруари, одговарајќи на одбивањето на францускиот претседател Емануел Макрон да ја исклучи можноста за испраќање војници во Украина, Путин го наведе новото руско стратешко оружје кое стапи во употреба и рече дека САД и Европа „мора да разберат дека и ние имаме оружје што може да погоди цели на нивната територија и дека сето ова навистина се заканува со конфликт со употреба на нуклеарно оружје, а со тоа и уништување на цивилизацијата“.
Се чини дека Путин го омекна тој став подоцна, велејќи во март дека употребата на тактичко нуклеарно оружје во војната во Украина никогаш не му паднала на памет и дека не мисли дека Русија и САД се упатени кон нуклеарен конфликт.
Путин досега не ја овластил руската војска да тестира тактичка нуклеарна боева глава, велејќи дека тоа ќе го направи само како одговор на американска нуклеарна проба.
ШТО Е ТАКТИЧКО НУКЛЕАРНО ОРУЖЈЕ? Нуклеарното оружје се смета првенствено како средство за одвраќање: нивната огромна деструктивна моќ го тера потенцијалниот агресор двапати да размисли дали да започне напад. Тактичкото нуклеарно оружје, од кое Русија има многу, може да послужи за понатамошна цел – победа во конвенционална војна.
Руската стратегија позната како „ескалација заради деескалација“ повикува на употреба на тактичко нуклеарно оружје на бојното поле за да се сврти бранот на конфликтот што руските сили ризикуваат да го загубат.
Џон Хајтен, кој беше највисок воен претставник на САД за нуклеарно оружје, вели дека попрецизен превод на руската стратегија е „ескалација до победа“.
„Тактички“ е неточен термин за нуклеарно оружје што може да се користи на бојното поле. Генерално се однесува на помалку моќна боева глава (експлозивна боева глава на проектил, проектил или торпедо) испорачана на помал дострел – со мини, артилерија, крстаречки ракети или бомби исфрлени од авиони – отколку „стратешкото“ нуклеарно оружје што САД и Русија би можеле да го лансираат користење на интерконтинентални балистички ракети балистички проектили.
Договорите за контрола на оружјето меѓу САД и Советскиот Сојуз кои започнаа во 1970-тите (а подоцна и меѓу САД и Русија) главно се фокусираа на бројот на стратешко нуклеарно оружје, наместо на тактичкото нуклеарно оружје.
Особеноста на руската воена тактика е тоа што не ја исклучува употребата на нуклеарно оружје во конвенционалната војна. Сега претседателот Владимир Путин дополнително ги намали критериумите за распоредување тактичко и помоќно стратешко нуклеарно оружје, во широка ревизија на нуклеарната доктрина. Промената доаѓа откако Америка и даде зелено светло на Украина да користи американски ракети со долг дострел за напад на руска територија.
Договорите за контрола на оружјето меѓу САД и Советскиот Сојуз кои започнаа во 1970-тите (а подоцна и меѓу САД и Русија) главно се фокусираа на бројот на стратешко нуклеарно оружје, наместо на тактичкото нуклеарно оружје.
Онаму каде што денешните најмоќни стратешки боеви глави се мерат со стотици килотони, тактичкото нуклеарно оружје може да има експлозивна моќност помала од еден килотон. Атомските бомби што САД ги фрлија врз јапонските градови Хирошима и Нагасаки во 1945 година имаа експлозивна моќ од околу 15 и 20 килотони.
Според американското Министерство за одбрана, Русија има „значајни предности“ во однос на САД и нивните сојузници кога станува збор за тактичките нуклеарни сили Истражувачите од Федерацијата на американските научници проценуваат дека на почетокот на 2022 година Русија имала 4.477 нуклеарни боеви глави. од кои 1.525 – приближно една третина – може да се сметаат за тактички.
КАКО БИ ИЗГЛЕДАЛ ТАКТИЧКИ НУКЛЕАРЕН НАПАД? Нина Тененволд, авторка на книгата „Нуклеарно табу: САД и неупотребата на нуклеарно оружје од 1945 година“, го споредува сценариото за користење дури и послабо нуклеарно оружје со употребата на експлозив од 0,3 килотони што предизвикува „далечна штета повеќе од она што го произведуваат конвенционалните експлозиви“. Според неа, тоа би можело да ги предизвика „сите ужаси на Хирошима, иако во помал обем“.
„Можно е, сепак, доколку се детонира на вистинската висина, боевата глава со низок принос може да ги избрише спротивставените сили долу без да остави зад себе долгорочно оштетување од радијација што го остава бојното поле надвор од границите на сите“.
Бидејќи Украина не е членка на НАТО, Путин побара никогаш да не и се дозволи да се приклучи, САД и нивните сојузници не се обврзани да ја бранат. Сепак, Западот би бил под голем притисок да одговори на нуклеарен напад, можеби дури и со сопствено тактичко оружје.
„Не мислам дека постои такво нешто како способност лесно да се користи тактичко нуклеарно оружје и да не се заврши со Армагедон“, предупреди Бајден во 2022 година.
Се верува дека САД имаат околу 150 нуклеарни гравитациски бомби Б-61 – лансирани од авиони, со променлива издашност до 0,3 килотони – стационирани во пет земји на НАТО: Белгија, Германија, Холандија, Италија и Турција.
Две други членки на НАТО, Велика Британија и Франција, се знае дека имаат сопствено нуклеарно оружје. И Полска изрази интерес за „споделување“ на американското нуклеарно оружје, што може да значи се, од понуда на извидувачки авиони за нуклеарна мисија до реално распоредување на оружјето.
