Постојат бројни сведоштва за насилство во редовите на руската армија. Познато е дека загубите се значителни и дека нападите често се лошо планирани и катастрофални. Сепак, сè уште нема извештаи за поширока појава на одбивање на наредби или непослушност
Некогаш сметана за модел на воена сила – модерна, добро опремена и професионално обучена – руската армија се претвори за време на војната во Украина во хаотична, неефикасна сила во која човечкиот живот, без разлика дали е руски или украински, воен или цивилен, речиси и да нема вредност. Иако нема јавни сведоштва за бунтови, известување за проблеми во системот, воени злосторства или точни податоци за жртвите, само рускиот Генералштаб има сигурни информации, објавува Вечерњи лист , повикувајќи се на авторски т4ест на малда докторска од Финска (https://www.vecernji.hr/vijesti/ponizavaju-ih-tuku-salju-u-smrt-kao-topovsko-meso-zasto-se-ruski-vojnici-na-sve-ne-bune-1857963)
Бројките објавени во западните медиуми, иако делумно се дел од психолошка војна, несомнено укажуваат на големи загуби.
На ова укажуваат и бројни видеа од фронтот, кои прикажуваат руски војници во неорганизирани, спонтани напади, честопати по моделот на советската тактика – во кои луѓето се третираат како потрошна стока. Дури и пред почетокот на војната во Украина, имаше извештаи за бруталност во руската војска, во многу случаи извршена од самите офицери, на начини што изгледаат речиси неверојатни.
ШТО Е ТОА ДЕДОВИЗАМ? Така, на пример, британскиот весник „Гардијан“ во 2007 година пишуваше за случај во кој офицерите, поради финансиски проблеми, ги принудувале војниците да даваат сексуални услуги на „влијателни клиенти на средна возраст“. Ова е само еден пример за длабоко вкоренетиот „дедовизам“ – систем на злоупотреба што постои во руската армија од 19 век.
Буквално преведен како „владеење од страна на постарите“, овој израз се однесува на систематска злоупотреба на регрути и војници со понизок ранг од страна на високи членови на единицата и офицери. Иако слични феномени постојат и во други армии, во Русија тој доби речиси институционален карактер.
Пред шест години, Рамил Шамсутдинов отвори оган во воена база во рускиот Забајкалијански регион, убивајќи двајца офицери и шест војници. Според некои извештаи, тој ги застрелал директно во главата. Неговиот татко изјавил дека систематскиот терор на кој бил изложен неговиот син довел до овој чин. Иако руската армија се обидела да се справи со оваа практика преку реформи, очигледно е дека не успеала.
Организацијата за човекови права „Хјуман рајтс воч“ објави детален извештај за непотизмот, врз основа на изјавите на регрути од различни делови на Русија, кои сите зборувале за истиот модел – злоупотреба, деградација, физичко насилство и честопати целосна незаинтересираност на претпоставените. Иако имало исклучоци – единици каде што ова однесување не било присутно – сведоштвата биле впечатливи по својата сличност.
Во современи услови, патријархатот има нова функција: тој станал средство за контрола, кое ги држи војниците во апсолутна покорност, дури и кога се соочуваат со речиси сигурна смрт. Како што објави независниот портал „Инсајдер“, оваа практика сега е пренесена на фронтовските линии. Новите војници се тепани, понижувани и принудени да работат далеку над нивните физички можности. Единствениот излез од насилството за нив е покорноста.
СИСТЕМ НА ТЕРОР Професорката Амелија Толвин, експерт за Русија од Универзитетот во Манхајм во Хелсинки, во анализа за списанието „Надворешна политика“ (Foreign polisy)
истакнува дека „системот на терор“ изграден со години ефикасно ја потиснал секоја можност за внатрешен бунт. Војниците молчат пред огромните загуби и злосторства против цивилното население. Кога сето ова ќе се комбинира со надежта за заработка кај сиромашните и силното влијание на државната пропаганда, јасно е зошто руските војници не го креваат гласот – пишува дмалдата доктор на науки од Хелсиншкиот ин ститут за Источна Европа и Русија.
Друг фактор е пропагандната матрица на Кремљ и систематската дехуманизација на непријателот – Украинците се прикажуваат како „нацисти“, со што се брише чувството за одговорност и морална дилема кај војниците. Исто така, постојат финансиски стимулации – ветени награди од една страна и строги казни од друга страна. За потпишување на воен договор се нудат до 22.000 долари, додека дезертерството може да значи и до 15 години затвор.
Според податоците објавени од „Си-Ен-Ен“, властите во Москва минатата година понудиле рекордни парични стимулации за потпишување на воен договор. За младите луѓе од сиромашните делови на Русија – Дагестан, Бурјатија, Калмикија – таа сума ги надминува нивните годишни заработки многукратно.
Културата на неказнивост се рефлектира и во воените злосторства против цивилите – во Буча, Ирпиње и Маријупоље – кои останаа несанкционирани, а сторителите понекогаш беа наградени.
Регрутите од најсиромашните региони на Русија честопати немаат друга опција освен војската. На фронтот ги чека избор: да убиваат, да умрат или да бидат затворени. Овој маѓепсан круг на насилство, како што наведува професорот Толвин, е овековечен. Оние кои самите биле жртви на насилство честопати го пренесуваат на украинското цивилно население. Бунтот би значел уште поголема репресија – а соочувањето со украинскиот оган понекогаш изгледа како помало зло.
„Култура на понижување, сеприсутен страв и системска награда за криминал – сето ова создаде механизам во кој бунтот е речиси незамислив“, заклучува професорката Толвин. Единствената надеж, додава таа, останува во можноста за целосен внатрешен колапс на системот, кога воените порази и растечкото социјално незадоволство ќе преовладаат над стравот. Засега, секој обид за индивидуален протест завршува трагично, а масовен бунт во рамките на руската војска останува неостварлив.
(Вечерњи лист)
