Илјадници странски државјани потпишаа едногодишни договори со руската војска за да се борат на страната на Москва против Украина. Ги мами ветувањето за високи плати и брзо државјанство за себе и за нивните блиски. Сепак, ситуацијата е далеку од она што им беше ветено.
За многу Кубанци, кои го поминаа целиот свој живот под диктатурата во Куба и американските санкции, вториот пасош е остварување на сонот. Но, цената на тој документ, се испоставува, била многу повисока од една година војна, пренесува Политико.
„Сега ни велат дека, бидејќи сме руски државјани, мора да продолжиме да се бориме до крајот на војната“, рече Хорхе, чие име е сменето во овој текст од безбедносни причини.
Приказната на Хорхе и приказните на уште тројца Кубанци кои се борат во Украина и во областа Курск во Русија, како и семејствата на уште пет други, покажуваат како Москва ги намамува странците, како и сопствените граѓани, во војната во Украина.
САКАВ РАБОТА, ДОБИВ ОРУЖЈЕ Од почетокот на војната, Москва, преку сомнителни посредници, регрутира војници од земји како Непал, Гана, Сирија, Индија и Шри Ланка. Иако точната бројка не е позната, воените експерти укажуваат дека тие се мал дел од воената сила на Русија на бојното поле. Некои од кубанските регрути за „Политико“ зборуваа дека биле измамени да патуваат во Русија откако аплицирале за нискоквалификувани, цивилни работни места на социјалните мрежи. Други признаа дека доброволно и свесно се пријавиле за војна, наведувајќи ги финансиските причини за таквата одлука. Во Куба, велат тие, заработувале како учители, столари, келнери или градежни работници. Верувале дека по една година отслужување војска ќе добијат нов пасош и шанса за подобар живот.
Како Кубанците и другите странски регрути, руските војници, кои потпишаа едногодишни договори, биле задржани на фронтот најмалку две години. Рускиот претседател Владимир Путин, како и со странските регрути, привлече руски доброволци со високи плати.
Дејвид, друг кубански регрут чиј договор официјално истакнал во јули 2024 година, во видео повик рече дека Русија го користи ветеното државјанство како уцена. Тој рече дека последен пат го видел својот кубански пасош во октомври 2023 година, кога му го одзеле неговите воени претпоставени. Набргу потоа, му бил одземен и рускиот пасош, издаден само неколку недели претходно, под изговор дека е побезбедно да се премине во Украина без него. Од друга страна, се уште има и такви кои се уште немаат добиено пасош, а се борат година и пол. Разни руски хуманитарни организации укажуваат дека овие лица, со оглед на тоа што немаат официјални документи, се во многу тешка ситуација, дека практично се сопственост на руското Министерство за одбрана и дека не можат едноставно да избегаат или да контактираат со амбасадата на нивната земја.
Исто така, се верува дека, во случајот со Кубанците, апелот за помош до нивната матична земја не би постигнал малку. Властите во Хавана ги осудија мажите како „платеници“, дело казниво со затвор во Куба, а исто така покренаа постапка против луѓето кои наводно ги регрутирале.
„Постои државно санкциониран систем во Куба каде што тие толерираат испраќање на сопствени граѓани во Украина да умрат“, изјави претходно Петро Јаценко, портпарол на Украинската агенција за воени затвореници, огранок на украинското Министерство за одбрана.
НАУЧИ ДА ПУКАШ СО ЛЕВА РАКА За Кубанците поврзани со руската војна, повеќе време поминато на бојното поле, надвор од она што е предвидено со договорот, претставува поголем ризик од физичка или ментална повреда, па дури и смрт.
„Спиев во ровови. И таму две или три години се будев со избор помеѓу самоубиство или убиство“, рече Дејвид, а гласот му пукна.
Како и секој кубански регрут со кој разговараше „Политико“, Дејвид претрпе повреди од напади со украински беспилотни летала или проектили, но беше вратен на фронтот по дадена медицинската помош, пред да му зараснат раните. Пабло бил лекуван во болница поради повреда на десната рака, а исто така му било дијагностицирано и посттрауматско стресно нарушување. Неговиот командант му рекол дека само треба да научи да пука со левата страна.
Веста за смртта на кубанските војници на фронтот не стигнува до локалните медиуми. Регрутите рекоа дека вестите за смртта обично се соопштуваат неформално, најчесто преку социјалните мрежи од други кубански регрути на локацијата. Тие додадоа дека самите кубански војници често даваат пари за да можат роднините на загинатите да дојдат во Русија. Оние кои сакаа погреб во Куба наместо во Русија, наводно, сами треба да ги платат трошоците.
БЕГСТВО Некои регрути, соочени со невозможен избор, се обидоа да избегаат од фронтот, а некои успеаја. Откако во болницата слушнал дека повторно ќе биде вратен на првата линија, и покрај повредите и фактот дека го надминал договорот за четири месеци, Дејвид успеал да побегне. Тој сега се крие на тајна локација додека бара начин да избега од Русија без никакви документи. Проблемот е што тој не знае каде да оди.
„Кубанците како мене се плашат од Куба колку што се плашат од Русија“ вели тој.
Многумина како Дејвид сонуваат да побегнат кон страната на противбникот, но ризикот да биде фатен е преголем. Имено, еден регрут кој бил обвинет за дезертерство бил држен во јама без храна шест дена. Неколку дена откако бил ослободен од јамата, престана да одговара на пораките од семејството. Не сакајќи да ризикуваат казна, тројца од четворицата регрути на кои им истече едногодишниот договор рекоа дека ќе останат таму каде што се и ќе се молат на Бога.
„Се што можам да направам е да чекам и да се молам на Бога еден ден да ми биде дозволено да го напуштам ова место. Како слободен човек“, вели Мануел.
