Имаше изненадувачки малку дискусии за следниот мандат на Путин, вклучително и за тоа што би можело да значи внатре и надвор од Русија. Ова е уште поизненадувачки со оглед на тоа што режимот на Путин во моментов е подестабилизиран од кога било досега, пишува бриселски Политико
Не им се гледа крај на растечките економски проблеми на Русија или на зголемениот број на жртви на украинските боишта. Само од минатото лето, во Русија имаше ненадеен бунт, предводен од разбојничка паравоена група која речиси тргна кон Москва, имаше диви антисемитски немири без никаде безбедносни служби, а протестите избија на нормално мирни места како Башкортостан.
Никој не може да каже што значат овие настани. Но, јасно е дека војната во Украина придонесе внатрешната политичка ситуација во Русија да биде понестабилна отколку што беше пред неколку децении, а сите можни идни сценарија веќе не се незамисливи, наведува „Политико“.
Значи, вистинско време е да размисли за нив. Ако Западот барем ги земе предвид следните опции – и веројатноста тие да се појават во не толку далечна иднина – може да почне да се подготвува соодветно, особено во однос на стратегијата и политиката. Знаеме многу за минатото на Русија и многу за сегашноста на Русија. Но, што е со иднината на Русија?
СЦЕНАРИО 1 Како што покажаа антикомунистичките револуции во Источна Европа во 1989 година, тоталитарните режими можат да се потпираат на жив песок и брзо да се урнат пред демократските движења. Катастрофалните одлуки на Путин во Украина веќе имаат несакани последици што само ќе поттикнат поголемо незадоволство – и поголем интерес за можните алтернативи, вклучително и директната демократија.
А тоа беше случај и пред сомнителната смрт на Алексеј Навални во затвор. Иако Навални можеби беше најистакнатиот водач на демократското движење во Русија, неговото убиство едвај ја згасна продемократската енергија на земјата. Со трансформацијата на Навални од борец во маченик, таквата динамика за демократски реформи – дури и за демократска револуција – всушност може да се обнови. Како затвореник, Навални беше надвор од видното поле и главно невидлив за повеќето Руси. Но, како симбол за тоа колку далеку ќе оди режимот на Путин за да ја задуши целата опозиција, Навални сега може да стане нешто повеќе. Во комбинација со други протести кои сè уште се движат низ Русија, не само оние организирани од мајките и сопругите на војниците, сега е можен ненадеен наплив на демократски моментум низ целата земја. Ништо не може да биде подобро сведоштво за животот и наследството на Навални.
Што треба да направи Западот: Најдобрите надежи за демократска Русија лежат – можеби иронично – не во самата Русија, туку во Украина. Исто како што колонијалните неуспеси во земји како Ангола и Алжир доведоа до демократски, постимперијални реформи во земји како Португалија и Франција, така и украинската победа може да го убие рускиот национализам и рускиот реваншизам – и на крајот да го стимулира оној вид на демократски процут што го бараше Навални.
Ако се случи ова сценарио, Западот мора да се врати на стариот стратешки принцип: верувајте, но проверете. Не ги преувеличувајте демократските перспективи на Русија – грешка што многумина на Запад ја направија во 1990-тите – туку промовирајте што можете. Бидете отворени за укинување на санкциите и ограничувањата на цените на јаглеводородите, но само во замена за конкретни реформи и гонење на функционерите од времето на Путин. Во исто време, треба да продолжите да ги проширувате односите со руските соседи и поранешните колонии како Молдавија и Ерменија.
СЦЕНАРИО 2 Зошто може да се случи?: Размислете за ова: По разорната војна во која стотици илјади московски војници беа убиени во бесмислени борби, Русите масовно протестираат и соборуваат стар, корумпиран режим. Долго закопани триење и фрустрации брануваат низ целата земја, а нацијата наводно обединета под цврстата рака на Москва одеднаш се распаѓа по етно-националистичка линија. Земјата тоне во мешавина на анархија, територијална фрагментација и насилство што не остава недопрен ниту еден регион и ниту едно семејство.
Размислете повторно. На крајот на краиштата, токму тооа се случи во Русија во доцните 1910-ти и почетокот на 1920-тите, кога колапсот на Империјата ја распадна Руската империја, а луѓето и државите низ Источна Европа, Кавказ и Северна Азија ја прогласија својата независност – само до да биде проголтана на крајот.од советскиот режим на умирање.
Ова го видовме и по распадот на Советскиот Сојуз (иако со многу помалку насилство), кога новите нации тврдеа дека имаат суверенитет по распадот на СССР – и не само на места како Украина или Казахстан. Жителите на Чеченија гласаа за јасна независност, додека жителите на Татарстан гласаа за еднаквост со Руската Федерација. Жителите на места како сибирската нација Саха потпишаа договори за независна армија, додека жителите на будистичката нација Тува предизвикаа антируско насилство кое се граничи со погроми. Во Руската Федерација имаше државен колапс и независност на нациите долго колонизирани од Москва, но сè уште во голема мера непознати на Запад.
Може ли вакво нешто да се повтори? Можеби не веднаш. Но, Русија останува конгломерат од 21 република, десетици други региони и уште повеќе националности со безброј поплаки против Москва. Колку подолго трае војната – и колку повеќе овие колонизирани малцинства се фрлаат во машината за месо на Путин, каде што ги убиваат со многу повисоки стапки од етничките Руси – толку поверојатно е таквото сценарио. Можеби лидерот на Чеченската Република – Рамзан Кадиров, за кој се вели дека е се поболен, ќе умре на функцијата, а споровите околу неговиот наследник ќе доведат до трета чеченска војна. Можеби во републиката Татарстан со мнозинско муслиманско население, комитетите на ветераните и локалните студенти ќе се соберат за да протестираат против регрутирањето на татарски пешадија од Москва и сузбивањето на татарскиот идентитет – и во напливот на погрешна стратегија, Кремљ ќе отвори оган врз демонстрантите, разгорувајќи поширок антиколонијално движење. Или можеби невработените во Саха ќе упаднат во руската јаглеводородна инфраструктура и ќе ја преземат контролата над неа, барајќи враќање на средствата во нивната колонизирана земја и барајќи го суверенитетот на кој се согласиле на почетокот на 1990-тите.
(продолжува во следниот број )
