Договорот со ГЕРБ за ротациско управување одекнува како бура меѓу гласачите на ПП-ДБ. Дали ја запираме промената, не ја повторуваме грешката со Реформскиот блок, се прашуваат. Сепак, тоа беше најдоброто можно решение
ВЕСЕЛИН СТОЈНЕВ
Договорот меѓу првите две политички сили за формирање влада со ротирачки влади за период од по 9 месеци, предводена прво од академик Николај Денков од ПП-ДБ, потоа со Марија Габриел од ГЕРБ, е најдобрата можна одлука за власт која може да за производство на 49. Собрание. Прво, затоа што алтернативите беа непринципиелна влада со трет мандат, зад која стои старото статус кво, или нови избори, до кои претседателот ќе продолжи да владее, а резултатот ќе го репродуцира или истиот ќор-сокак, или ќе се искачи. „Преродба“ уште повисоко, со претензии за власт.
Второ, и уште поважно, токму оваа де факто голема коалиција меѓу првите две сили може да постигне многу повеќе од која било друга владејачка конфигурација во овој парламент. Земјата нема да се стабилизира само административно со редовна влада и стабилно парламентарно мнозинство, ќе се донесе буџет за 2023 година, ќе се деблокираат парите од ЕУ според планот за опоравување и отпорност, ќе можеме да влеземе во Шенген и во еврозоната , ќе се вратиме во сигурна евроатланска орбита пренасоченаод онаа кон Русија од Румен Радев, руските агенти и „Вазраждане“ (Преродба).
Но и многу повеќе – оваа влада е најавена како кабинет за уставни реформи, кој ќе собере уште пошироко мнозинство за радикална промена на обвинителството. Дали ова некогаш може да се случи без гласовите на ГЕРБ и ДПС? Ќе се врати електронското гласање – дали ова ќе се случи ако имаше кабинет на хартиената коалиција со прв или трет мандат? Ќе се именуваат нови засилувања во високи државни органи, многу од нив со истечен мандат и со длабоко компромитирани претставници. Дали тоа може да се направи без договор меѓу политичките сили, а сега со многу поголеми шанси да се изберат добри луѓе, бидејќи, за ова е во игра целата влада. Специјалците ќе се чистат од странско влијание – дали ова можеше да се случи под Радев или независна власт на ГЕРБ?
ПРЕТПОСТАВКИ И ГАРАНЦИИ ЗА УСПЕХ Дури и да се случи само половина од сето ова, тоа ќе биде многу повеќе од циркуларно ништо, како што беа изгледите за овие задачи под другите можни менаџерски конфигурации или нови избори. Но, има најмалку два предуслови и гаранции за исполнување на зацртаните цели, како и на целата законодавна програма договорена уште пред предавањето на раководните мандати.
Прво, ГЕРБ (како никогаш досега) е вратена во ќош: корупцискиот товар и обвинителските обвиненија надвиснати над партијата на Борисов повеќе ќе ја натераат овојпат да учествува во спроведувањето на вистинските реформи отколку повторно да се обложува на фасадни. Другото е ПП-ДБ: моторот на реформите, особено во судската и антикорупциската линија, го држи во раце лостот за распуштање на владата со оставка на премиерот Денков, доколку се лизнат во првите 9 месеци. а ГЕРБ ќе биде виновна за ова.
Се разбира, менаџментот може да се заглави во голем број тековни проблеми, скандали и снобизам. И ова може да го собори автомобилот на моќта. Но, такви има и во која било друга коалициска влада, не само во онаа родена од потреба.
Сепак, проблемите што треба да се решат на нејзиниот почеток се многу повеќе задачи за ПП-ДБ отколку за ГЕРБ. И покрај огорченоста на дел од гласачите на ГЕРБ дека ги отстапува мандатот и премиерската функција, Борисов може да биде убедлив со својата доследност – и пред изборите инсистираше на голема коалиција, без разлика чиј мандат. И сега како негов успех да го броиме и џентлменскиот договор за ротациско управување.
КАКО ПП-ДБ ДА СВРТАТ КОН „КОЛАБОРАЦИЈАТА“ Меѓутоа, меѓу гласачите на ПП-ДБ се создава бура поради соработката со ГЕРБ. Дали ставаме крај на промените, прашуваат гневните гласачи на ПП; дали повторно ќе газите на мотика како Реформскиот блок во 2015 година, прашуваат гневните гласачи на ДБ.
На челниците на ПП ќе им биде потешко да дојдат на ред, бидејќи веднаш по изборите на 2 април ја повлекоа црвената линија „никогаш со мандат или со учество на ГЕРБ“ и сега треба да дадат одговор на прашањето зошто отстапиле од вториот дел од состојбата. ДБ беа повнимателни, бидејќи од претходниот парламент постојано инсистираа на експертска влада со вториот мандат. Досега тоа беше услов за обезбедување поддршка од ГЕРБ, сега е повеќе превез за прикривање на фактичката „коалициска“ држава. Дури и Ројтерс директно ја нарече идната коалициска влада, па како и да ја нарекуваат ДБ и ПП, тоа ќе биде само „дипломатско“ име. Двете формации попрво треба да сметаат на фактот дека некои од нивните гневни гласачи постепено ќе се смират и треба да побараат поддршка од оние кои со олеснување го прифаќаат потегот на ротација, но нивните гласови не се слушаат толку многу – едноставно затоа што нема зошто да се направи. протест.
Зависи и од тоа каков ќе биде составот на идниот кабинет. Ако е сепак експертск, тезата за коалицирање со ГЕРБ донекаде може да се оспори. Иако гледањето од сите страни секогаш ќе ги открие „нашите“ и „нивните“ експерти. Ако, пак, ГЕРБ учествува во кабинетот само со Габриел, а ДБ не учествува, затоа што не им е остварен ставот на чисто експертска влада, коалицискиот кабинет де факто може да испадне како кабинет на ПП. малцинство. Тогаш ќе биде многу понестабилно, бидејќи ПП ќе биде заинтересирана да ги бара сите позитиви од раководството, а ГЕРБ и ДБ – што повеќе да ги избегнуваат негативните. Силното навалување на билансите во една или друга насока потенцијално ќе доведе до дефект на управувањето.
БОРИСОВ САМ ДА СЕ СПРАВИ СО ИМУНИТЕТ Сепак, најголемиот тест за идната коалиција ќе биде доколку е неопходно гласањето за пратеничките имунитети што го побара гешевското обвинителство. Тогаш тестот пред ПП-ДБ ќе биде уште потежок, без разлика што чувањето на грбот на осудените од ГЕРБ не е дел од менаџерскиот договор (кој се’ уште не е во форма на потпишан документ). Идеална опција е Бојко Борисов да ги ослободи коалиционите партнери од овој товар во име на владеењето и да изјави дека не очекува поддршка од нив за неговиот, а можеби и за имунитетите на неговите сопартијци. А ако сака да го задржи имунитетот нека бара поддршка од другите партии.
Стратешката задача пред ПП-ДБ е да ги убеди своите гласачи дека она што ќе го постигнете е многу поважно од тоа со кого сте. Затоа што ништо не се постигнува само со непопустлива подлост. И, најверојатно, убедувањето ќе работи со постигнување на вистински резултати од управувањето, и тоа што е можно поскоро. И нема враќање назад. Ако не успее управувањето со ротацијата пред да се роди, најголема штета ќе има ПП и ДБ – барем зачекорија во мочуриштето, но веднаш се вратија. Ова строго се казнува на избори – и од нивните гласачи кои пцујат предавство и од други што ја пцујат кукавичлукот.
