Двајца вуисоки функционери за американската политика кон Балканот
Заменик-државниот секретар на САД Венди Шерман разговараше со генералниот секретар на Европската служба за надворешни работи Стефано Санино за трансатлантската координација низ цел свет, вклучително и за Западен Балкан, соопшти портпаролот на Стејт департментот Метју Милер.
„Заменик-секретарот и генералниот секретар го истакнаа цврстото трансатлантско единство за поддршка на Украина додека таа се брани од руската агресивна војна. Тие, исто така, разговараа за начините за понатамошно унапредување на трансатлантската координација низ целиот свет, вклучително и за Народна Република Кина и Западен Балкан“, се вели во изјавата.
Оваа недела Шерман разговараше за Западен Балкан и со генералниот секретар на француското Министерство за надворешни работи, соопшти Стејт департментот.
„Заменик-секретарот и генералниот секретар разговараа за резултатите од Самитот на НАТО во Вилнус и за цврстата поддршка на нашите две земји за Украина како одговор на бруталната војна на Русија“.
Во информацијата се вели дека „заменик-секретарот и генералниот секретар, исто така, разговараа за претстојната посета на претседателот Макрон на индо-пацифичкиот регион, како и за клучните глобални прашања, вклучувајќи ги предизвиците што ги поставува Народна Република Кина, мирот и безбедноста на Западен Балкан, Ерменија и Азербејџан и Хаити“.
Србија има лошо искуство со санкциите, што влијаеше на нејзината подоцнежна одлука да не се приклучи кон санкциите против Русија, но време е да се придвижи напред и мислам дека тоа ќе ѝ стане сè појасно на Србија, вели Бил Китинг, кој ја претставува државата Масачусетс во американскиот Конгрес од 2011 година.„Нема начин да се напредува со заебанција со Русија за прашањата за уништување и превирања“, рече Китинг, рангиран демократ во Поткомитетот за Европа на Комитетот за надворешни работи на Претставничкиот дом.
Китинг даде ексклузивно интервју за Гласот на Америка по Поткомитетот за Европа – со кој тој претседаваше минатиот мандат, кога демократите имаа мнозинство – одржа сослушување за Западен Балкан во вторник, 18 јули. Освен за проблемот во односите меѓу Србија и Косово, тој зборуваше и за штетното влијание на Кина и Русија во регионот, важноста на американските инвестиции и важноста од забрзување на проширувањето на Европската унија кон земјите од Западен Балкан.
Глас на Америка: Конгресмен Китинг, зошто беше закажано овонеделното сослушување за Западен Балкан и кои мислите дека беа клучните заклучоци
Бил Китинг: Една од најважните работи е очигледната, а тоа е самиот факт дека имавме сослушување за Западен Балкан. Моето чувство, и од двете политички партии, е дека повеќе американско внимание треба да се посвети на Западен Балкан и тие земји. Важно е дека имавме пребарување и што можевме да разговараме со заменик-помошникот државен секретар (Габриел) Ескобар. Ние сме во постојан контакт со него и тој е многу активен во тој регион. Информациите што ги добивме од земјите за неговите постапки беа многу позитивни и беше одлично да се слушне како известува за овие важни прашања.
Дали бевте задоволни од она што го слушнавте од господинот Ескобар и дали слушнавте нешто што особено ве засега?
-Мислам дека не слушнавме изненадувања, но за време на сослушувањата јасно кажавме – и јас го направив – дека овој период на насилство меѓу Косово и Србија мора да заврши. Сакаме да помогнеме во регионот колку што можеме и да се обидеме да го олесниме мирот. Ова трае долго време и има прашања кои треба да се решат. На рочиштето беше констатирано колку се важни прашањата за одржување на нови избори и целосно учество, или максимално работење на тоа, како и дека целосното учество значи дека нема мешање или организирани напори од Србија за бојкот на изборите. Тоа е важната поента на тоа. Исто така, справување со прашањето за заедниците на општините со мнозинско српско население и напредок во тоа, како дел од планот за пристапување во Европската Унија, која е многу ангажирана во тоа прашање. Сите овие работи се спомнати. Се обидувам да им нагласам на нашите сојузници и пријатели во Европската унија дека тоа мора навистина да го направат приоритет и да го зголемат притисокот врз земјите кои не се од помош во процесот на пристапување во Европската унија на две земји кои направија апсолутно се што беше побарано од нив. Нема сомнение дека Албанија и Северна Македонија направија се што беше потребно во контекст на пристапувањето во Европската унија. А доцнењето не е нешто што е важно само за тие две земји, туку и за целиот регион. Мислам дека другите земји, кои се движат во насока на влез во Европската унија и планираат да го сторат тоа, мора да видат акција во овој поглед и тоа ќе ги инспирира самите да се движат побрзо.
За мене, главната порака на крајот од сослушувањето е дека е време Албанија и Северна Македонија да го добијат тој пристап. Секако, тоа е одлука на Европската Унија, но време е и сериозно да се внимава зошто Бугарија прави напори да ги спречи двете земји да одат напред. Нема добра причина за тоа. Сè додека другите земји не видат дека двете напредуваат, тие би можеле да ја преиспитаат поентата на сето тоа. Ова се најинтересните детали, клучните работи кои произлегоа од пребарувањето. Мислам дека ги опфативме работите сеопфатно и јасно ставивме до знаење дека нашите напори, напорите на Соединетите Држави, се да направиме се што можеме за да помогнеме тој процес да оди напред. Тоа е клучна област и луѓето секогаш гледаат во регионот и зборуваат за Русија. Но, на сослушувањето спомнав и дека Кина е исто така влијателна и дека некои од нејзините предаторски заеми и финансиски зделки не се од помош. Тие на крајот ќе ги врзат рацете на земјите што соработуваат со нив. Тие земји ми пријдоа во изминатите неколку години и ми кажаа дека сум во право, но и прашаа каде се САД. Мислам дека го достигнавме потенцијалот за оптимизам во регионот, што произлегува од фактот дека ако овие земји преземат чекори и отидат напред, како што веќе направија Албанија и Северна Македонија, го зајакнат владеењето на правото, станат постабилни, наше е да ги поттикнеме западните и американските економски инвестиции во тие области. Затоа што ако имате луѓе како (Милорад) Додик, со неговата контрапродуктивна реторика инспирирана од Русија, тоа не може да се мери со конкретниот економски напредок што луѓето можат да го видат и почувствуваат на лице место.
Зборувајќи за Русија, САД неодамна го санкционираа Александар Вулин, шефот на разузнавачката служба во Србија, поради неговите блиски врски со Русија, но и поради неговата вмешаност во организиран криминал и корупција. Како го коментирате тоа?
-Мислам дека тоа е континуиран напор на Соединетите Држави да се обидат да се погрижат да се попречиме на блокадите што се таму во однос на напредокот кон демократијата, стабилноста, владеењето на правото, сите оние работи за кои штотуку зборував, што би довело до голем напредок во регионот. САД имаат политика на овие санкции и треба да продолжат да го прават тоа, бидејќи блокадите не само што ги попречуваат актуелните важни проблеми во контекст на Русија и Украина, туку и го туркаат целиот регион наназад. И целата нивна намера е сведена на нарушување, за да не може да се постигне напредок. Мислам дека нивната порака неодамна не најде плодна почва во регионот. Нема напредок во тоа. Единствената цел на Русија во моментов е нарушување што ќе предизвика забавување и пореметувања, без конструктивна цел, без конструктивна алтернатива за споредба, туку само блокирање, предизвикување нарушување, политички превирања, со цел да се забави процесот и да се направи регионот понестабилен. И тоа не е фер кон луѓето од регионот
Србија често се гледа како земја која седи на две столчиња. Србија од една страна вели дека е прозападна, за Европската унија, за добрите односи со соседите, но од друга страна е една од ретките земји во Европа која не воведе санкции кон Русија и во земјата владее силно проруско чувство. Дали мислите дека е време Србија да се приклучи на санкциите против Русија и можеби конечно да го направи тој избор меѓу Русија и Западот?
-Србија рече дека имала историја со санкции, кога биле на погрешна страна на санкциите, што влијаело на нивната последователна политика. Мислам дека е време да се оди напред, бидејќи во спротивно нема пат напред. Мислам дека тоа на Србија ќе и станува се појасно. Не постои начин за напредок преку расправии со Русија за прашањата на уништување и превирања. Едноставно нема корист од тоа. И втората работа е, како што одиме напред со некои од другите земји во регионот, Србија ќе сака да се приклучи. Нема да сакаат да заостануваат зад другите. Така можеме да работиме на два фронта. Прво, да разјасниме дека таквите акции го нарушуваат целиот регион и не се фер кон земјите кои го сочинуваат тој регион како целина. И второ, дека ќе одиме напред со конкретни чекори во регионот и дека тие можат да се вклучат и да го искористат тоа, или да останат зад себе.
Кои би биле тие конкретни чекори според вас?
–Погледнете го економскиот потенцијал на тој регион. Тоа е една од највозбудливите области кога ќе погледнете каде може да дојде до економски напредок, географската положба на земјите, некои од нивните стоки или веќе постоечките индустрии. Искрено мислам дека повеќе американски и западни инвестиции се голем чекор напред за луѓето во тој регион. Ние инвестираме поинаку од Кинезите. Кога учествуваме со други земји, не се обидуваме да ги преземеме или да влијаеме на политичкото одлучување на тие земји. Ние не се обидуваме да ги земеме стоките и сè друго или да ги минимизираме придобивките за тие земји, туку спротивното. Кога има американски и западни инвестиции во регионот, тоа носи приходи и работни места за луѓето. Ова значи интегрирање на сите економски активности, а не само преземање, како што често прави Кина со ретките минерали и вадење што можат, користење на сопствениот народ, а потоа заминување, додека само мал дел од профитот останува за земјите-учеснички. Американските инвестиции се засноваат само на економски успех кој се споделува со земјите и каде суверените способности на земјите за економија се препуштени на тие земји. Нашата влада не се меша во слободното претпријатие. Кина го прави тоа. Сè што прават доаѓа со обврски. Со американските инвестиции нема такво нешто. И верувам дека американските инвестиции се подготвени за уште поголема активност, бидејќи ситуацијата се стабилизира.
Но, едно е јасно. Ако гледате во иднината и гледате иднина со Русија, гледате регресија, или ако гледате иднина со Кина, ја гледате нивната контрола, нивната потреба да ги контролираат пристапните пристаништа и економиите. Сакаат контрола. Или можете да имате самоопределување на тие земји, што е патот што го нудат САД и Западот, во однос на инвестициите и економскиот развој. И кога ќе го имате тоа, многу политички бариери, а некои од нив се историски и многу реални, ќе се срушат, бидејќи кога луѓето во нивните земји и во секојдневниот живот ќе видат напредок и успех, работни места за себе, за нивните семејства и за соседите, ќе биде јасно која страна ќе победи. И затоа гледаме напори, особено од Русија, со дезинформации, конфузија и правење проблеми, бидејќи тоа е сè што тие имаат да понудат. Потрагата го изнесе сето тоа до израз и се надевам дека испраќа јасна порака до оние во регионот кои велат дека не сме таму како што треба да бидеме дека сме таму и подготвени да им помогнеме и поддржиме да оди напред.
