Десницата ја уништи државата nа благосостјбата амa ние ќе ја вратиме
БОРИС ОРЕШИЌ
Нашата мисија во овие европски избори – вели Сергеј Станишев – е да докажеме дека ние сме единствената веродостојна политичка сила која може да биде чувар на европскиот проект, дека за сите гарантира мир, безбедност и просперитет. Треба да ја поправиме штетата што ја направиле конзервативците.
Сергеј Станишев е претседател на Партијата на европските социјалисти (ПЕС), најголемата транснационална европска политичка партија во левиот центар. Собира голем број социјалистички, социјални и демократски партии и работнички партии во Европа, вклучувајќи го и хрватскиот СДП. Станишев со години ја предводи Бугарската социјалистичка партија и беше претседател на владата на Република Бугарија 2005-2009, а на чело на ПЕС од 2011 година. Исклучиво за Глобус, три месеци пред изборите за Европскиот парламент, говорејќи под услов на социјалдемократијата во Европа и повеќегодишни криза на социјалдемократските идеи и практики од највпечатливото губење на довербата на јавноста во способноста на партиите на левиот центар, кој во време на голема социјална трансформација, економски, технолошки и социјални, заштита и промоција на интересите на сите луѓе што живеат од нивната работа.
За разлика од горчлива критика на лево-центристички партии на што укажуваат добар дел од левичарските гласачи, Станишев цврсто верува дека социјалдемократијата има иднина и дека пред нејзиниот добар години. Тој е убеден дека новиот дух и новата моќ на социјалдемократијата ќе се гледа веќе на европските избори во мај.
Само неколку земји во Европската унија во моментов имаат влади предводени од левичарски партии. Дали се согласувате дека социјалдемократските партии во Европа, како и социјалдемократите воопшто, започнаа криза?
– Јас апсолутно не се согласувам. Во моментов, на челото на седум земји-членки се премиери од редовите на Европската народна партија (ЕПП) и седум од Партијата на европските социјалисти, меѓу кои и грчкиот премиер Алексис Ципрас, кој редовно учествува во нашите собири. Социјалната демократија е во Европа, и таа е жива. Точно, во јавноста е зголемено незадоволство од традиционалниот политички естаблишмент, што резултира со пораст на протести на популисти и големи работнички колони на чело на како оние кои ги поведоа Жолтите елеци во Франција. Десницата е подеднакво погодена од овие трендови, како и левицата, но двете страни им даваат сосема спротивни одговори на бирачите. Европската народна партија (ЕПП), за десет години до сега преовладуваше во европските институции и како таква, таа е дел од проблемот, но не може да понуди решение. Тоа беше нивната политика која доведе до распад на владеењето на просперитет во земјите-членки и на целата Унија, која се користи за да се грижи за своите граѓани, до доаѓањето на финансиската криза и последиците од заштедите оставени на нивните животи. Како горчлива пилула, заштедите беа понудени како лек за враќање на товарот на економско заздравување на грбот на граѓаните. Луѓето ги замаглиле очите и не гледале како малцинствата добиле придобивки, а не и мнозинството. Сето тоа ги отуѓило луѓе од Европската унија и од политиката воопшто. Така хаосот стана плодна почва за порастот на националистичката и екстремната десница, дури и покрај тоа што не донесе никакви решенија, а не само да ги искористат предностите за себе. Концептот кој се нуди под мотото „Европа на нациите” е всушност „Европа на национализмот”, па добро се знаат каде овие патишта може да доведат.
За разлика од горчлива критика на лево-центристички партии на што укажуваат добар дел од левичарските гласачи, Станишев цврсто верува дека социјалдемократијата има иднина и дека пред неа се добри години. Тој е убеден дека новиот дух и новата моќ на социјалдемократијата ќе се види веќе на европските избори во мај.
Само неколку земји во Европската унија во моментов имаат влади предводени од левичарски партии. Дали се согласувате дека социјалдемократските партии во Европа, како и социјалдемократите воопшто, западнаа во криза?
– Јас апсолутно не се согласувам. Во моментов, во седум земји-членки има премиери од редовите на Европската народна партија (ЕПП) и седум од Партијата на европските социјалисти, меѓу кои е и грчкиот премиер Алексис Ципрас, кој редовно учествува на нашите собири. Социјалната демократија е во Европа, и таа е жива. Точно, во јавноста има зголемено незадоволство од традиционалниот политички естаблишмент, што резултира со пораст на протести на популисти и големи незадоволства кај работниците кои доведоа до појавата на Жолта елеци во Франција. Десницата е подеднакво погодена од овие трендови, како и левицата, но тие секоја за себе даваат сосема спротивни одговори.
Европската народна партија (ЕПП) е дел од проблемот, но не може да понуди решение. Нивната политика доведе до распад на владеењето на просперитетот во земјите-членки и на целата Унија, која се користеше за доброто на сите граѓани, до доаѓањето на финансиската криза и последиците по заштедите собрани за време на целиот нивен живот. Како горчлива пилула, заштедите беа понудени како лек за враќање на товарот на економско заздравување на грбот на граѓаните. Луѓето ги замаглиле очите и не гледале како малцинствата добиле придобивки, а не мнозинството. Сето тоа ги отуѓило луѓето од Европската унија и од политиката воопшто. Така хаосот стана плодна почва за порастот на националистичката и екстремна десница, дури и покрај тоа што не донесе никакви решенија, а не само да ги искористат предностите за себе. Концептот кој се нуди под мотото „Европа на нациите” е всушност „Европа на национализмот”.
Соочени со растечкото незадоволство на граѓаните, популистичките партии го прифатија популизмот. Со цел да се одржи власта, популарните партии ширум Европа прават коалиции со популисти. Уште полошо е и тоа што некои партии од ЕПП-семејството радикално се свртеа кон национализмот и популизмот, што е најочигледен пример на авторитарниот режим на Орбан во Унгарија. ЕПП и националистите се, всушност, две страни од истата монета. Се сеќаваме само на неодамнешните изјави на Антони Тајани, претседател на ЕПП, кој предизвика многу негативни реакции во Хрватска и Словенија и беше осуден на сите напредни политички фактори.
Спротивно на тоа, социјалистите и социјалдемократите остануваат верни на своите првични вредности. Нормално е дека во некои земји има подеми и падови. Јас сум подеднакво горд кога ги гледам моите унгарски другари на улиците на Будимпешта кои се заштитници на демократијата и социјална правда, која Фидес ја зароби. Ги подржуваме промените во Португалија, каде се вади земјата од очајот и сиромаштијата и се покажува дека социјалните демократски политики може да бидат многу успешен.
Зошто, тогаш, во некои европски земји, како што е Хрватска, се помалку луѓе на изборите гласаат за социјалдемократите?
– Ова е затоа што има помалку луѓе кои доаѓаат на гласање, особено на оние за Европскиот парламент. Но, во исто време растат барања за социјална правда, особено кога станува збор за даноци, социјални бенефиции, еднаквост, праведност, еднакви права и можности … болниот факт дека економскиот раст не донесе просперитет за сите. Суровата економска политика спроведена од правото повеќе ги дели луѓето во победи и поразени, што најдобро се гледа во најновата финансиска криза и нејзините последици. Во конзервативната доминација на ниво на ЕУ да доведе до недостаток на кохезија и проширување на јазот меѓу старите и новите земји членки на ЕУ, меѓу исток и запад, север кон југ. Затоа, ние не веруваме дека населението ќе воспостави подобри социјални стандарди од ветувањето на Јункер на почетокот на неговиот мандат.
Гледаме јасни барања за социјалдемократска агенда – на ниво на цела ЕУ и земјите-членки, не е тешко да се промени овој статус кво. Тоа е неморален маѓепсан круг во кој граѓаните очекуваат решенија од ЕУ, бидејќи, тие беа обратни од страна на десничарските власти во нивните земји. Сепак, десницата и националистите нудат решение како враќање кон националниот егоизам и националната држава, иако таквите модели не се покажаа успешни. Европскиот проект е колатерална жртва на овие процеси.
Мисијата остана на овие европски избори да докаже дека ние сме единствената вистинска и веродостојна политичка сила која може да биде чувар на Европската унија како проект со кој се гарантира мир, безбедност и просперитет. Ова конечно може да се постигне и низ основните промени потребни за да се коригира штетата направена од страна на конзервативците.
Во исто време, забележуваме дека има помалку поранешни големи партии и едностраначки влади. Денес, политиките се однесуваат на некои важни прашања, а само еден настан може решително да влијае на одлуката на гласачите на денот на изборите. Во секој случај, ние веруваме дека имаме јасна визија и релевантни пораки кои ќе ги охрабрат луѓето да ни се придружат во оваа историска задача. Исто така имаме одличен кандидат за претседателот на Европската комисија, Франц Тимерманс. Ние сме подготвени да започнеме борба против десничарските популисти и во Хрватска, и очекувам дека на следната седница на Европарламентот ќе има повеќе социјалдемократски претставници од Хрватска отколку порано.
