Зошто Саудијците и Американците (во моментот) се најголеми губитници во војната. Кои се ставовите на државите вклучени во сириската шаховска партија?
ЖЕЉКО ПАНТЕЛИЌ
КОЈ КОГО ПОДРЖУВА Сириската војна максимално ги компликуваше геостратешките релацииТУРЦИЈА
Ердогановата доктрина се базира на уништување на Курдската народна партија (YPG) и на ревизија на Лозанскиот договор од 1923 година. Вистинската цел на Анкара е етничко чистење на северозападниот дел на Курдите во Сирија и таму да се населуваат сунитите (во моментов во егзил во Турција), лојални на Ердоган. Промената на етничкиот состав ќе обезбеди дополнителен притисок за ревизија на Лозанскиот договор или да се приклучите Алепо и Идлиб, храфови за кои Турците веруваат дека им се „киднапирани“ со Договорот од Лозана. Колку Курдите се трн во окото на Ердоган говори дктот дека турскиот шеф на државата се заврте против нив дури кога се здружи со Путин а тие, Курдите, беа јасно опрделени да бидат блиски со Вашингтон.
Планот на Ердоган значи бара да се елимира се што е курдско во северна Сирија бидејќи знае дека тамошните лидери се залагаат за обединување на Курдистан или барем за основање на независна држава на сириските Курди.
РУСИЈА
Сирија најпрвин и овозможи на Москва да излезе од меѓународна изолација, во кока влезе поле војната во Украина и анексијата на Крим, а потоа стана лансирната рампа за враќање на голема врата меѓу клучните геополитички играчи. Изборот на Владимир Путин за поддршка на Башар ал-Асад и Иран во борбата против т.н. Исламска држави, во која се покажаа како победници. Паралелно со ова, малку поради околности, па дури и благодарение на вештини на дипломатијата на Сергеј Лавров, Москва сега е единствениот играч на сириската фаза која има отворена комуникација со секого: со Анкара, Техеран, Ријад, Ерусалим, Дамаск, дури и со Курдите и YPG. Израелскиот премиер Нетанјаху прв му ја честиташе победата на Путин на изборите пред шест месеци, саудискиот крал Салман Абдулазиз беше во историска, прва посета на Москва, додека Рохани и Ердоган стана речиси „домашни” во кбинетот на претседателот на Русија.
На теренот, Русите, во контекст на војната тој стои зад Асад, соработуваасо Хезболах и иранските специјални сили, има многу амбивалантен став кон курдското прашање: држи рамнотежа меѓу непомирливите ставови на Асад и Ердоган и нивните спротивставени ставови кон оваа страна во војната.
Во изминатиот месец на кризата во Сирија Путин успеа да го одвлече вниманието на јавноста од новите економски и финансиски проблеми кои се закануваат да ги фрлаат во вода напорите на Кремљ да се подобри животот на своите граѓани.
ИРАН
Иран создаде цела мрежа на поддршка за своите специјални сили и ддинесе десетици илјади „волонтери” од Ирак и Авганистан под команда на Техеран. Со Русите има неколку заеднички бази, од кои најважна е Палмира. Односите од време на време се затегнати поради односот на Техерен кон Израел, бидејќи Москва не одобрува провокации против Израел. Како и Москва и Техеран има недефиниран однос со Курдите и турските сили во оваа област. Во североистичка Сирија, тие се борат против Курдите, а сојузниците се со Турците. На северозападниот фронт, тие ги поддржуваат Турците кога нивните акции се насочени против американските интереси, но исто така им помагаат на Курдите во таа област да се спротивстават на Турците.
Заедно со Русија, Иран, засега е најголемиот победник во сирискиот блок. Тие се практично еден чекор од создавање на зелена шиитска трансверзала, која ќе се поврзува Херат во Авганистан, преку Техеран и Багдад до Дамаск и Бејрут во Либан. Иронично, Американците интервенираа во Ирак за да му дозволат на Иран да ја стави Саудиска Арабија во „потковица” и да иззлезе на границата со Израел.
САД
Во Сирија, САД доживеаја еден од најсериозните порази во својата историја, што многу повеќе се одразува во дипломатските позиции отколку врз војската. Првиоте ги поддржаа бунтовниците против режимот на Асад, тогаш ги оставија на милост и немилост,и го фокусираа своето внимание за да им помогне на Курдите во функција на борбата против т.н.. Исламска држава (ИД или ИСИС). Во меѓувреме, ги остави на милост и немилост на Турците и Курдите во Адрин и одеѓше да ги спаси воите 2.000 војници од североисточниот дел на Сирија, каде што Курдите се уште се сојузници. Ако ова навистина се случи, Курдите, без заштита на САД, можат да го доживеат едно од најлошите етнички чистења во поновата историја. Третата промена во политиката на Вашингтон во Сирија е резултат на лобирањето на Саудиска Арабија, која сака да се врати во игра на сунитите, да ги порази џихадисти и платеници кои ја изгубиле својата исламска држава. Вашингтон продолжува со контрадикторни политика кон Турција: Анкара е важен член на НАТО, но односите со Русија и Иран и односот на Курдите им создаваат проблеми на Стејт департментот и Пентагон.
СУДИСКА АРАБИЈА
Покрај Соединетите Американски Држави и Саудиска Арабија е најголемиот губитник во сириската војна. Поранешниот американски претседател Барак Обама ја реши кризата меѓу Саудиска Арабија и Катар или барем ја држеше контролата и кризата во Сирија. Оттаму, тие ги поттикнуваат реципрочните обвинувања меѓу Ријад и Доха за помош на терористите. Двете петромонахии прво ги финансираа сунитските бунтовници и директно придонесоа за создавање и одржување на таканаречените „Исламска држава“. Саудиска Арабија ја толерираше Исламската држава и индиректно помогна да се запре влијанието на Иран, додека Катар одигра двојна игра. Од една страна, тој го почитуваше договорот со терористичките групи: финансиска и логистичка поддршка во замена за гаранција дека џихадистите нема да организираат атентати во Катар. Од друга страна, тој му се обрати на Иран. Асад беше нападнат во неделата од страна на последните упоришта на бунтовниците сунити, финансиран и со помош од Ријад, како дел од се погласната приказна со која Доналд Трамп му постави како услов на Ријад да гја отвори торба со пари за реконструкција на Сирија и да го претвори источниот дел на Сирија во простор под заштита на Саудиска Арабија, која со т.н. шиитск трансверзала беше покриена.
ИЗРАЕЛ
Израел забележува само еден непријател: Иран. Ерусалим особено се грижи за доаѓањето на пакистански, ирачки и авганистанската платеници под команда на иранските специјални сили. Израелските погранични стражари на Голан со обичен двоглед може да ги видат своите „смртоносни” непријатели. Додека целиот свет беше вознемирен за американските, британските и француските ракети кои, барем според достапните извештаи, не донесоа ќовечки загуби, израелската авијација неколку пати ги бомбардираше иранските база околу Холм и Палмар и реагираше на секој ирански обид за изградба на воздухопловна база во Сирија. Исто како и во Ријад, и Ерусалим стравува на шиитската алијанса, од пасдараните од Техеран до Хезболаховите фанатици во Либан и Хамасовите терористи во Газа. Затоа неформалната коалиција меѓу Израел и Саудиска Арабија е создадена против иранските закани. Израел отворено ги поддржа Курдите во Сирија и Ирак, а со Русија има многу енигматски врска. Во ивто времне односите со Турција на Ердоган повторно се влошија, поради поддршката на Курдите.
