Фиат 750 имаше двајца постари браќа – еден познат како Фиат 600 а потоа и Фиат 600 д. Во Крагуевц потоа дојде на ред Стојадин – односно Фиат 1100, а прејодно и луксузната варијанта на Фиат 1300…
МИОДРАГ ЉУБИСАВЉЕВИЌ
Оние постарите читатели знаат за два типа фиќовци – оној фиат 600 и потоа овој за кој честитаме роденден – фиат 750. Всушност се работи за три типа. Пред 1960 година постоел фиатот со мотор од 633 кубни сантимтри работна зафатнина. Тој главно и опстојува во главите на тогашните љубители на автомобилите и заради италијанската економска пропаганда, моќна во светот.
Но, Фиќото почна да се подмладува. Уште во 1960 година, стариот мотор од 633 кубни инчи беше заменет со нов и поголем. Тогаш буквата „Д“ беше додадена на ознаката 600. Четири години подоцна, Фико го добива сегашното официјално име – Застава 750. Во 1970 година), ФИАТ престана да го произведува овој модел, иако дотогаш испорача два и пол милиони парчиња на клиентите. Фиќото продолжи да живее со нас. Тоа веќе не беше престижно или неостварливо, но сепак беше пожелно. Тој претрпе уште две технички операции и во 1975 година беа создадени 750 специјални единици, а во 1980 година стана Застава 850.
Дури и најсилната верзија нема застрашувачки перформанси, бидејќи Фиќо 850 може да работи само со 125 км на час и има забрзување до 100 км за многу долго време. Па, и покрај тоа, Фико има свои клиенти. Мал е, погоден за возење низ градот и може да се стигне секаде во итен случај. Потоа, тоа е навистина издржливо возило. И нашите луѓе го ставаат во секаква неволја. Познато е дека тој бил користен за влечење на ѓубре, се користел за возење бетонски миксер, за влечење и влечење на тежина поголема од него и за прицврстување на чистачот за снег. Сето тоа Фико стоечки го издржувал. Пред петнаесет години, двајца авантуристички пријатели со Фиќо пристигнаа во Белград од Индија. Без никаков неуспех. Тоа не е пропаганден трик – овој потфат не беше поддржан од фабриката.
Во меѓувреме, другите модели го истуркаа од првото место во фабриката. Како прво, Стојадинот, кој скоро после 14 години стигна до Фиќото по бројот на произведени парчиња. Тој е потиснат потоа од Југото.. Но, Фико е типот на возило со кое повеќето Југословени научија да возат, како и дека со години тој беше единствениот домашен тркачки автомобил 9се сеќаваме на филмот „Национална класа“ со Драган Николиќ). Во текот на овие 30 години го извезувавме кај Чесите, Французите, Данците, Белгијците, Холанѓаните, Еквадорците. Го собраа и Колумбијците, беше управуван од Чилеанците, Грците, Египќаните и од оваа година стигна и кај Турците.
Иако нашата автомобилска индустрија расте со него, тој нема да биде долго присутен. Нема простор за Фиќо во долгорочните програми за развој, иако имаме сосема нови модели кои тешко прават равенство до оној „стриот“ кој можеби се уште стои во дворот.
(крај)
