„Филмот се напаѓа како демек е вовед во признавањето на Косово”: вели Огнен Главониќ, режисерот на „Товар“
АНА ОТАШЕВИЌ
Во саботата во Кан беше премиерно прикажан најновиот филм на Огњен Главониќ. Филмот ја црпе својата тема од кривично дело што е сторено за време на бомбардирањето на НАТО, кога Дунав, во близина на Теќе, исфрли камион-ладилник каде се наоѓале телата на албански цивили, убиени во Косово, кои потоа биле закопани во близина на Батајница
За филмот на Главониќ веќе сите имаат мислење, иако никој не го видел. За прв пат ќе се открие на публиката во Кан, каде што во аботата беше премиерно прикажан во во независна програма „Петнаесет дена на авторите“.
Оваа вест е јавно поздравена со непријатност. Наместо радост, ја прочитав загриженоста на лицето на триесет и тригодишниот режисер.
Ние седиме во неговото “студио” во Доркол, на една од оние тивки улици што потекнуваат од Душан. Има скромно опремен стан со двајца други колеги. На терасата се наредени реквизити од филмот, во една од просториите има компјутер каде што сите ги инсталираат своите филмови.
Оваа вест јавно е поздравена со непријатност. Наместо радост, ја прочитав загриженоста на лицето на триесет и тригодишниот режисер.
Ние седиме во неговото „студио” во Дорќол, на една од оние тивки улици што потекнуваат од Душановац. Има скромно опремен стан, каде живее со двајца други колеги. На терасата се наредени реквизити од филмот, во една од просториите има компјутер каде што сите ги инсталираат своите филмови.
На ѕидот има план за снимање, недовршен, и мапа на местата каде се снимало делото, од Косово до Војводина.
„Тие го напаѓаат филмот како да се подготвува за признавањето на Косово. Тоа е сосема лудо”, вели тој смирено.
Во минатото, весниците пишуваа за политичката конотација на филмот, па дури и дека е „ставен во контекст на тековните преговори меѓу Белград и Приштина”. Таблоиди открија „виновник” што филмот не постојат и министерот за култура, Владан Вукосављевиќ, кој е обвинет дека министерството „ ги плаќа плукачите по Србите”.
Тие брзо објавија демант од министерството дека тие немаат никаква врска со финансирањето на филмот и се испраќаат до Филмскиот центар на Србија. Во соопштението, министерот истакна дека тој „се противи на каква било злоупотреба на уметничката слобода во ширењето на негативни стереотипи за секого, вклучувајќи го и српскиот народ”,
Филмот зборува за злосторството што се случи во текот на бомбардирањето на НАТО, кога беше откриен ладилник со тела на албански цивили кои се убиени во Косово и се фрлени во Дунав, близу Текиј, кои потоа биле погребани во близина на Батајница. Тајната операција на српската полиција беше именувана како „Длабочина два”.
Силата на овој филм е во неговиот филмски јазик, микс од автентични сведоштва и елегантни пејсажи што Главиновиќ ги снимил во местата каде што се случило злосторството и авторски став кој не суди, но ја бара вистината за мрачните настани што сите сакаат да ги заборават.
Ние седиме пред компјутерскиот екран за да ми даде нов филм кој ќе се прикажува во Кан. „Товар“ започнува од истата тема како документарен филм, но се обработува на сосема нов начин. Овој филм беше причината поради која се зафати со истрагата за криминал од 1999 година и ја основа компанијата за производство „Неврзани филмови”.
„Пишувањето на сценариото траеше со години, и се прашував зошто сакам да ја раскажам оваа приказна. Сфатив дека можам да ја раскажам приказната за таа земја, за бомбардирањето, за моќта и за она со што живееме денес”, рече режисерот.
На неговото лице го читаме проблемот. Дали е свесен за тоа што го пренесува?
„Возачот во филмот се сомневање, но тоа не е сигурен. На почетокот на филмот добива задача: да ја испорача содржината, да вози и да не застанува заради никого. Постои цел за која се држи”, вели Главоник. „Пред крајот ние откриеме што се пренесувало, па дури и тогаш не е тоа претставено како ставање на прст во окото”, вели режисерот.
Ова не е филм за „случајот на ладилникот”, туку за просторот меѓу уништувачкиот свет и оној што се уште не се појавил, во кој се заробени нејзините херои. Војната е во задината, во преден план се ликовите и нивните внатрешни земјотреси, начинот на кој тие реагираат на она што ги опкружува.
„Војната е во изразите на лицата на актерите”, вели режисерот.
Тоа е исто така филм за момчиња како оној кој пораснал за време на војната во 1999 година и товарот што им бил оставен на нивната генерација. На патот кон непозната цел, возачот ги запознава момчињата, адолесцентите, во чии ликови Главиновиќ ги наоѓа стравовите и надежите на нивната генерација.
Главната рлја ја токкува Леон Лучев, а во споредните се појавуваат Павле Чемерикиќ, Тамара Кроуновиќ, Игор Бендин, Раое Чупиќ, Радоае Максиќ, Јово Максиќ и Иван Лучев. Камерата е во рацете на Татјана Крстевска.
.
