Од Министерството за трговија на Србија велат дека немаат податоци дека сропски мини се извезувани во Полска а од тамуу имало реекспорт за Украина! Но има бројни податоци дека спрските власти знаеле за тој дил, кој бил на штета на произведувачот Крушиок од Ваљево а се работи за над 50 илјади парчиња „муниција“ за минофрлачи, кои се сметаат за тешко оружје! Кој вели дека Србија не е вмешана во војбната во Украина и што е поважно на антируска страна. Важно е бизнисот да оди…
ВУК ЦВИЈИЌ
Украинската армија деновиве користи минофрлачки мини во борбата против руските сили, произведени во ваљевски Крушик во 2018 година, што јасно може да се види на видеото објавено на 13 март и на официјалниот YouTube канал на украинското Министерство за одбрана. . Во исто време, тоа значи дека претседателот на Србија, Александар Вучиќ, пред две и пол години не ја кажа вистината за извозот на оружје и воена опрема од локалните фабрики на наменската индустрија, која беше доставена до купувачи од Украина преку Полска. Вучиќ тогаш, во ноември 2019 година, коментирајќи го откритието дека на Украина и биле продадени минофрлачки мини од 60 милиметри од Крушик, тврдел дека тоа е само една испорака, дека на барање на странски купувач за 30.000 парчиња, извозот на 23.500 мини бил од Крушик, за 1,83 милиони долари и дека не биле продадени директно на Украина, туку на полската компанија Натан.
„Се е направено во согласност со законот, но дополнително, безбедносните служби ги информирале своите руски колеги за можен реекспорт во Украина“, изјави Вучиќ на 23 ноември 2019 година. НИН открива дека претседателот не ја кажал вистината, бидејќи има документи дека во април 2016 година се извезени вкупно 30.000 минофрлачки мини Крушик, а има докази за извоз на мини од фабриката Ваљево, исто така во Украина, две години подоцна, во 2018 година. на 23.500 мини, споменати од Вучиќ, но и од еден командант на проруските сили во Доњецк.
Имено, на 23 ноември 2018 година, на прес-конференција, заменик-шефот на „Одделот на Народната милиција на Народна Република Доњецк“ Едуард Басурин рече дека „според оперативните податоци, на 15 ноември полската компанија Натан испорача 23.500 М73 мини за минофрлачи од 60 мм на украинската државна компанија Укринмаш“. Се чини дека Вучиќ, одговарајќи на откриениот извоз на рудници произведени во 2016 година, презентираше податоци за остварениот извоз – две години подоцна.
Според објавените документи и достапни информации, полската компанија Натан, која ја споменува Басурин, била купувач на рудниците на Крушик во 2018 и 2016 година. Во неделата, на 13 март годинава, Министерството за одбрана на Украина објави видео во траење од четири минути и 34 секунди наречена битка кај Киев, во Мошун, каде се прикажани војниците на силите за специјални оперции на Украина како истрелуваат голем број минофрлачки мини врз позициите што ги држат руски војници на периферијата на селото. На неколку снимки јасно се гледа дека минофрлачки мини од калибар 60 милиметри носат ознака КВ лот 05/2018. НИН ексклузивно открива дека КВ е ознаката за Крушик Ваљево, односно две години откако, како што до неодамна тврдеше претседателот на Србија, последните произведи од оваа ваљевска фабрика биле доставени до купувачи од Украина (Целиот филм е достапен на YouTube https://www.youtube.com/watch?v=NdZVNU93Bvs).
Од друга страна, фактот дека мините на Крушик од 2016 година сè уште се користат во оваа војна, го документираат фотографиите на РИА Новости од 4 март 2022 година. Овие фотографии покажуваат оружје запленето од руската армија и користено од силите за специјални операции на Украина во конфликт во близина на пристанишниот град Бердјанск, кој е оддалечен околу 75 километри од Мариупол. Дел од тој плен беше имината од серијата 03/2016, произведен во Крушик во 2016 година.
Ајде да одиме по ред. Срппската јавност за прв пат можеше да дознае дека украинската армија користи оружје произведено во Србија против проруските сили во источна Украина кога бугарскиот портал Армсвоч на 21 ноември 2019 година објави докази – фотографии од пронајдени делови од експлодирани мини и еден неексплодиран минофрлач од 60 мм со ознака КВ лот 02/2016, што е ознака на мини произведени во ваљевски Крушик. Два дена подоцна, на својот Твитер профил, потпретседателката на ССА, Мариника Тепиќ, објави неколку документи, кои открија уште некои детали за учесниците во извозот на мини, кои преку Полска завршија во Украина.
Според тогаш објавените документи, Крушик продал 30.000 мини од 60 милиметри на Техноремонт од Темерин, кој и ги продал на компанијата Натан од Варшава, која потоа ги доставила на купувач од Украина. Клиент е кипарската компанија Петралинк, зад која стои украинскиот државјанин Владимир Петенко, син на украински генерал-мајор со исто име и презиме. Документирано е и дека украинскиот државјанин Виталиј Дементиев, соработник на Петенко помладиот, бил во Крушик на 2 ноември 2015 година. Краен корисник во извозниот документ е полската компанија Натан, а не украинската, каде што всушност завршиле мините.
На 1 април 2016 година, четири камиони со вкупно 30.000 деструктивни минофрлачки мини М73 од 60 мм тргнаа од Крушик, 14.988 парчиња од првата серија со ознака КВ лот 02/2016 и уште 15.012 мини од втората серија КВ лот 03/201 се извезени.
На прес-конференција во информативниот центар Луганск на 7 април 2016 година, претставникот на проруската „Народна милиција“, мајорот Андреј Мароко, рече дека „Украина добила минофрлачки мини од Полска за да ја продолжи воената операција во Донбас“ и дека „5. Април 2016 година, мини за минофрлачи М73 од калибар 60 мм беа доставени на територијата на Украина од Полска.
Уште една потврда дека мините од Ваљево и биле испорачани на Украина на 5 април 2016 година може да се види денеска на специјализираната онлајн платформа 52WMB. Оваа платформа содржи база на податоци за увоз и извоз за 32 земји, вклучително и Украина. Полската компанија Натан забележа девет испораки до клиентите во Украина. Меѓу нив има четири испораки од 05.04.2016 година, кои јасно укажуваат на што е предмет на испорака, кој е купувачот во Украина, колкава е количината и тежината на испорачаната пратка, како и нејзината вкупна и единечна цена. За сите четири испораки предмет на испорака е наведен: „Минофрлачки мини калибар 60 мм М73. Производите се испорачуваат за употреба за одбранбени цели за време на АТО “(АТО е кратенка за антитерористичка одбрана спроведена од украинските одбранбени сили на истокот на земјата). Купувач на овие рудници е државната украинска компанија Укринмаш, од Киев. Секоја од овие четири испораки го има наведеното количество мини за секоја испорака посебно, така што јасно е дека во првиот круг биле испорачани 6.960, во вториот 6.912, во третиот 7.920 и во четвртиот 8.208, сите заедно 30.000 мини.
Порталот ја наведува и цената од 82,59 долари, по која полјската фирма Натан ја продавала секоја мина од Крушик на украинската компанија Укринмаш. Ова отвора сомнеж дека Крушиќ бил оштетен во оваа трансакција, бидејќи, бил во бројни други коруптивни трансакции со привилегирани приватни трговци блиски до властите, кои ги открил бунтовникт Александар Обрадовиќ. Имено, Техноремонт ги купил истите мини кои Натан им ги продавал на Украинците од фабриката Крушик по цена од 45,20 долари за парче. Разликата за 30.000 мини помеѓу почетната цена што му е платена на Крушик и крајната цена што ја платиле Украинците е дури 1.121.700 долари, бидејќи Техноремонт на Крушик му платил 1.356.000 долари за мините а Украинците на Полјаците на крајот им платиле 2.447.700 долари. Оттука, може да се заклучи дека во оваа трансакција фабриката во Ваљево останала „покуса“ за повеќе од милион долари.
Откако проруските сили во Доњецк на прес-конференција на 8 ноември 2019 година покажаа неексплодирана мина од серијата 02/2016 од Крушик, и откако фотографијата беше објавена од порталот Армсвоч како дел од неговото истражување на 21 ноември, реагираа српските власти. Најгласен во обидите за демант беше претседателот Вучиќ. Прво зборуваше за тоа на 21 ноември, по седницата на Советот за национална безбедност, на 23 ноември на Регионалниот младински форум во Нови Сад, а ден подоцна и на телевизија Хепи. Тој ја обвини опозицијата дека кажува невистини и дека сака да ја „направи Русија непријател“. Тој рече дека „Србија направила се според законот на најдобар начин, ние ништо не извезовме таму“ и додаде дека безбедносните служби на Србија ги информирале властите во Русија за евентуалниот реекспорт во Украина. „Бараа толку минофрлачки мини од 60 милиметри, во вкупна количина од 30.000
Трговијата со оружје и воена опрема во Србија е регулирана со Законот за извоз и увоз на оружје и воена опрема. Според законот, државните власти ќе мора строго да го контролираат шверцот со оружје. Дополнително, пропишано е дека продавачот мора да добие дозвола за извоз, која е одобрена или не, во зависност од позицијата на Министерството за надворешни работи (чија позиција е најважна при одлучувањето), Министерството за одбрана, Министерството за внатрешни работи и БИА. Секоја институција, врз основа на своите надлежности, меѓу другото, како што стои во законот, разгледува дали „издавањето дозвола за извоз би им наштетило на надворешнополитичките и економските интереси на државата“. Само врз основа на мислењето на овие институции, Министерството за трговија, туризам и телекомуникации ја издава конечната дозвола. При аплицирање за дозвола за извоз, странскиот купувач мора да му достави на продавачот сертификат за краен корисник (EUC), кој е потврда на надлежниот орган на земјата на крајниот корисник за крајната дестинација на стоката.
Со други зборови, оружјето и воената опрема не смеат да се доставуваат до друга дестинација без знаење и одобрение на земјата на потекло на продавачот. Министерството за трговија, туризам и телекомуникации е задолжено за целосна евиденција на сите извозни трансакции, вклучувајќи податоци за количините, вкупните вредности на договорот и крајните дестинации. Но, ова министерство на чело со Татјана Матиќ неодамна за Радио Слободна Европа одговори: „Увид во базата на податоци, како и според податоците со кои располагаме, го утврди следното – во периодот од 2014 до 2021 година немало извоз на оружје. и воена опрема за Украина“.
Дека српските надлежни институции навистина сакале да го спречат извозот на оружје во Украина, како што тврдеше Вучиќ, требало да предизвика посетата на украинскиот државјанин Крушик во 2015 година и изјавите на претставниците на проруската „Народна милиција“. Луганск и Донбас за извозот на рудници во 2016 и 2018 година требаше да предизвикаат уште поголем сомнеж. Тешко е да се поверува дека информациите до кои дошол специјализираниот портал 52WMB не биле достапни за властите во Србија. Вучиќ не само што се обиде да ја измами српската јавност за вкупниот извоз на оружје во Украина, туку постојат сомневања дека зделката е коруптивна. Има јасни докази за најмалку две испораки на мини од Крушик во 2016 и 2018 година, кои завршија во Украина. Според досега достапните документи, во 2016 година биле извезени 30.000 мини, а во 2018. доколку се вкрстат изјавите на Вучиќ и претставниците на проруските сили во источна Украина, најмалку 23.500 мини. Според тоа, вкупно во Украина само од Крушик пристигнале најмалку 53.500 мини.
Домашната јавност, но и официјална Москва, веќе подолго време е измамена од властите во Србија, на чело со претседателот Вучиќ, дека последната тура мини од Крушик до Украина, преку Полска, била испорачана пред шест години. Сепак, постојат непобитни докази дека трговците сепак наоѓале начини српските рудници да завршат на руско-украинскиот фронт. Очигледно е дека надлежните не земале предвид дека издавањето дозволи за извоз на некои трговци со оружје може да им наштети на надворешно-политичките и економските интереси на државата, па сега останува да се види дали и колку тоа ќе ги чини граѓаните на Србија.
(опремата е на Глобус)
