Деновиве актуелниот папа Франциск го отвори досието Степинац објавувајќи дека има сомнение дека хрватскиот католички свештеник заслужува да стане светец. Загрепски Глобус објавува детали од затскриениот дел од биографијата на Степинац – средбата со Маршалот
ДАРКО ХУДЕЛИСТ
Неодамнешните изјави на папата Францис за кардиналот Степинац, наметнати по посетата на Бугарија, предизвика силни реакции во делот на хрватската католичка јавноста, но во исто време, повторно се зголеми интересот за Степинац, како и за причините за неговото мачеништво.
Иако никој не сака да го признае ова на хрватски во јавноста, Степинац е првенствено политичка фигура за сите нас. Ако бил маченик, тој бил политички маченик. Сепак, многу малку работи е знаат за Степинац во Хрватска – ило за него како политичка личност или за политички маченик. Во тој поглед, тој сѐ уште е непознат.
Во овој текст пишувам токму за таков непознат Степинац, Степинац кој од за мене необјасниви причини отана непознат дури и за самите Хрвати.
Само девет дена откако партизаните влегоа во Загреб, во 17 мај 1945 година, Јосип Броз Тито го ставиа кардиналот Степинац во притвор, каде што осанал до 3 јуни 1945 година. Степинац најпрвин е интерниран во приватна куќа на Гољак број 23, за потоа, на 25 мај, тој бил префрлен во Јурјевска 14.
Во текот на овие две недели, додека тој бил во изолација со Степинац биле спроведена шест интервју / испрашувања, за што постојат деталнизаписници, сите потпишани личо од Степинац. Кадиналот Степинац првпат го посетил и разговарал со него. Светозар Ритиг (поранешен парохискиот свештеник од Свети Марко во Горниот град, кој е во војна се приклучил на партизаните), а потоа е испрашуван висок претставник на ОЗНА за Хрватска – Вељко Дракулиќ, потоа о претседатело на Воениот суд во агрепската команда Владимир Раногајец, секретар на Окружниот комитет на Комунистичката партија на областа на Загреб Антун Бибер Текек, истражувачот на ОЗНА Недо Милуновиќ, па Берислав Жуљ …
Важно е да се каже: ова не биле класични сослушувања, туку некакво политичко убедување и чистење на некои важни контроверзни моменти, со цел да се најде некој вид модалитет за соработка (на Степинац со- новата комунистичка влада). Сите овие шест записници се наоѓаат во „Досието Степинац”, во хрватскиот Државен архив, а историчарите кои се занимаваат со Степинац не ги спомнуваат воопшто. Во овие интервјуа кардиналот всушност се подготвувал за претстојната средба со Маршал Јосип Броз Тито, која се случува на 4 јуни 1945 година, во ловечкото дом на Тушканац 63, на привремената адреса каде што живеел Тито.
И според она што го знаеме – овој разговор бил се само не камилица. Почна, можеби, благо, но како што еволуирало понатаму, станувало се поинтензивно и посилно. За тоа има многу сведоци: јавниот обвинител на ФНРЈ Јосиф Хрњчевиќ дека со свои очи го видел како излегува од обата за разговор Степинац (практично Титовиот кабинет) веднаш по завршувањето на нивниот разговор. Тој го опишал ова подетално во своите „Сведоштва”. Степинац излетал од вратата ама и Тито илегол потоа видно незадоволен од разговорот. „И тој беше видливо возбуден, а Тито додал дека Степинац бил крут, за да не се постигне договор”.Од своја страна, поранешниот лидер на Хрватските крстоносци Лав Знидариќ во својата книга „Алојзије Степинац” пишува дека неговиот кардинал Степинац лично сведочел: „ Машки разговравме”.По состанокот, Степинац составил исцрпна белешка на околу 17 страници, врз основа на која го напишал својот извештај до папата Пие XII. и го испрати во Ватикан.Но, и Црквата и државата негирале во јавноста ека Степинац, а Тито разговарале а записникот од разговорот потоа исчезнал од архивата …
