Никој не му веруваше на Борис Џонсон дека новиот договор не е насочен против Пекинг, а Париз загуби работа вредна 56 милијарди евра и за првпат во историјата ги „повлече“ амбасадорите од Канбера и Вашингтон на консултации.
МАРКО ЛОВРИЌ
Дури и магичните трикови не се како порано, би рекле животните ветерани. Волшебникот треба театарски да грми „хокус -фокус“, и да извлече роза или зајак од својата капа на задоволство на публиката. Наместо тоа, американските, британските и австралиските илузионисти извикуваа „експеримент со аускус“ пред некој ден, од капата испадна само трње, и разбеснетата Франција мисли дека е исецкана како зајак.
Магичната кратенка Аукус е името на безбедносниот пакт на Австралија, Велика Британија и САД, објавен на 15 септември. Потписниците се обврзаа на различна воено-технолошка соработка, а првиот чекор ќе биде вооружување на Австралија со подморници со нуклеарен погон. Подморница со нуклеарен погон не е исто со подморница со нуклеарно оружје, се разбира, и тоа го истакнаа претседателот Џозеф Бајден и премиерите Борис Џонсон и Скот Морисон во заедничка изјава. Австралија, велат тие, ќе продолжи да ги исполнува сите обврски што ги има како ненуклеарна сила, а отскокнувањата остануваат посветени на забрана за ширење на нуклеарно оружје.
Во таа изјава има и други мелодии, забелешки како „потфатот што го започнуваме денес ќе помогне да се одржи мирот и стабилноста во областа Индо-Пацифик“. Има само два проблеми – никој не му веруваше на Борис Џонсон кога го увери британскиот парламент дека пактот не е насочен против Кина, а Французите останаа кратки за околу 56 милијарди евра, бидејќи Австралија ја откажа нарачката на нивните подморници. И таа ја извести Франција за тоа неколку часа пред Аукус да биде објавен.
Галскиот излив на гнев не се гледа често во западната дипломатија. На 17 септември, Париз ги „повлече“ амбасадорите од Канбера и Вашингтон на консултации, за првпат во историјата. Француската министерка за одбрана Флоренс Парли го откажа разговорот со нејзиниот британски колега Бен Валас. Гардијан објави дека Париз ќе се обиде да ја убеди Европската унија да го одложи планираниот трговски договор со Австралија. Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен веќе рече дека САД, Велика Британија и Австралија се однесувале „неприфатливо“, и не е невозможно Европската комисија да ги прекине преговорите со Австралијците што ги планираше за октомври. Останува да видиме колку земјите – членки на ЕУ се подготвени да се вмешаат во оваа расправија, но лутото француско барање за надомест сигурно нема да се пропушти.
Дописникот на Би -Би -Си од Париз, Хју Скофилд смета дека Французите страдале повеќе од губењето на престижот отколку од загубата на пари, но бидејќи престижот главно служи за собирање повеќе пари, излегува дека е исто, па затоа обидите на британските службеници да смират француските „пријатели“ асега не успеваат.
Меѓутоа, не може да се каже дека тие не вложуваат напори. Пред Генералното собрание на ОН, премиерот Борис Џонсон ја нарече врската помеѓу Велика Британија и Франција „неуништлива“ (и попатно повтори дека пактот не е насочен против никого, затоа Господ да му помогне). Бен Валас пред Долниот дом изјави дека „нема намера да се навредува, малтретира или да ја отфрла Франција“. „Велика Британија и Франција се блиски како ножот и месото за многу прашања“, додаде Валас.
За жал, ниту тие текстови не помогнаа. Францускиот министер за надворешни работи, Жан -Ив Ле Дриан, го нарече трипартитниот договор „убод во грбот“ за време на интервјуто за радиото „Франс инфо“, и тоа беше само почеток. Набргу потоа следеа лични навреди.
„Нашите британски пријатели ја напуштија ЕУ за да се вратат во американското крило како доброволни вазали“, рече државниот секретар за европски прашања Клемент Бон пред камерите на државната телевизија Франс 24.
Ле Дриан, како гостин на државниот канал Франс 2, во саботата ја прогласи Велика Британија за „петтата колона“ во Пактот Аукус. „Ги поканивме амбасадорите од Канбера и Вашингтон на консултации за да ја проценат ситуацијата. Го знаеме британскиот опортунизам и немаше потреба амбасадорот да ни го објасни тоа “, рече уште еднаш Ле Дриан.
Борис Џонсон одговори на тие убоди со пораки за љубов, но веќе споменатиот Хју Скофилд, дописникот на Би -Би -Си од Париз, се обиде да го одбрани британскиот дел. „Дали нацијата некогаш се согласила да и наштети на својата одбрана само за да не навреди никого“? Австралијците беа ладнокрвни кон Французите, но во суштина – тоа го прават нациите. Тоа е речиси дефиниција за нација – група луѓе собрани да ги бранат своите интереси; свои, а не туѓи “, отвори Скофилд, патем, уште еднаш нагласувајќи дека единствената европска политика е небулозна.
Потоа следуваше контранапад на гордост.а
„Лекцијата од минатата недела беше – Франција е сама по себе мала за да има големо влијание врз стратешките настани. Кинезите градат онолку бродови на секои четири години колку што има целата француска флота. Австралијците во суштина избраа да бидат блиску до суперсила, а не минијатурна сила “.
Боли, но и Скофилд има облога. Рено Жирар, аналитичар во познатиот париски Фигаро, самиот вели дека визијата за ЕУ како воена сила е „невкусна шега“, затоа Французите треба да бараат ад хок сојузници во Скофилд. На пример, во Германија, која треба „да ги надмине своите комплекси од 20 век и да дејствува како сила како што е“ (што некако секогаш звучи злобно). И секако – Французите треба да ја остават вратата отворена за Британците.
„Во Европа, само Велика Британија се уште има сериозна армија. Двете земји имаат слична историја и светски искуства. Нивните војници се почитуваат. „Француско-британската соработка е премногу логична за да се игнорира на долг рок“, заклучува Скофилд поблиску до официјалната британска линија.
Австралискиот вицепремиер Барнаби Џојс исто така ја спомена заедничката историја овие денови. „Разбирам дека Французите се вознемирени, и секако дека сакаме ова да помине и повторно да соработуваме тесно. „Но, се сеќаваме дека десетици илјади Австралијци загинаа на француско тло во две светски војни, заштитувајќи ја Франција од агресорите“, Џојс побара од Париз да не ја заборави благодарноста.
Таа историчност не е несоодветна, бидејќи сето ова не потсетува дека 20 век не е завршен. Меѓусебните интереси се исти, а исто е и американско-британско-австралиската алијанса. Од друга страна, иако повеќето од нас не знаат многу за топоними како Валис и Футуна или Нова Каледонија, тие се француски имоти во странство во Пацификот, и Париз навистина се грижи за нив.
„Деведесет и три проценти од ексклузивната економска зона на Франција е во Индискиот и Тихиот Океан. Областа е дом на милион и пол Французи и осум илјади војници … Центарот на глобалната економска активност се пресели од Атлантикот во Пацификот. „Шест земји – членки на Г -20 (Австралија, Кина, Индија, Индонезија, Јапонија и Јужна Кореја) се наоѓаат во тој регион“, објасни француското Министерство за надворешни работи на својата веб -страница.
