Во Соединетите Американски Држави ќе се одржат „среднорочните избори“ за Конгресот. Станува збор за изборите за Конгресот, кој се состои од два дела – Претставничкиот дом и Сенатот. Претставничкиот дом одлучува за кои нацрт-закони ќе се гласа, додека Сенатот може да ги блокира или одобри, да ги потврди назначувањата на претседателот и, многу поретко, да спроведе каква било истрага за него.
Пред конгресните избори во САД, што треба да се одржат во среда, на 9 ноември по македонско време, претседателот Џо Бајден со ново предупредување за заканите за демократијата во земјата, велејќи дека негирачите на изборите ја ставаат Америка на „пат на хаосот“.
„Постојат кандидати кои се кандидираат за секое ниво на функција во Америка, кои нема да се обврзат да ги прифатат резултатите од изборите на кои учествуваат“, рече Бајден во телевизиското обраќање вчеравечер.
Тој рече дека гласачите следната недела треба да прашаат дали кандидатите на нивните гласачки ливчиња ќе ги прифатат резултатите од нивните сопствени трки, независно дали ќе победат или ќе изгубат.
„Одговорот на тоа прашање е од витално значење и според мене треба да биде одлучувачки. И од одговорот на тоа прашање зависи иднината на земјата што толку многу ја сакаме и судбината на демократијата што ни овозможи толку многу“.
Во 20-минутниот говор, Бајден го критикуваше неговиот претходник Доналд Трамп, дека продолжил да дава лажни тврдења за украдените претседателски избори во 2020 година, велејќи дека тоа „го поттикна опасниот пораст на политичкото насилство и заплашувањето на гласачите во последните две години“.
„Сите ние кои го отфрламе политичкото насилство и заплашувањето на гласачите и верувам дека тоа е огромното мнозинство од американскиот народ, сите ние мора да се обединиме за да станеме апсолутно јасно дека насилството и заплашувањето немаат место во Америка“, рече Бајден.
Некои републикански законодавци велат дека загриженоста и реториката на Бајден се претерани и со цел да се оддалечи фокусот на јавноста од она што тие го нарекуваат неуспеси во политиката на Демократската партија.
„Претседателот Бајден се обидува да подели во време кога Америка треба да се обедини – затоа што не може да зборува за неговите политики што ги зголемија трошоците за живот. Американскиот народ тоа не го купува“, твитна лидерот на републиканците во Претставничкиот дом Кевин Мекарти, реагирајќи на говорот на Бајден.
Додека Бајден и другите во неговата партија ја ставија судбината на демократијата централен фокус на нивните завршни аргументи пред среднорочните мандати, конзервативците се фокусираа на состојбата на економијата.
Сепак, исходот од овие избори ќе има големо влијание врз преостанатите две години од претседателскиот мандат на Џозеф Бајден, но ќе има и пошироко влијание и значење.
Станува збор за изборите за Конгресот, кој се состои од два дела – Претставничкиот дом и Сенатот.
Овие избори се одржуваат на секои две години, а кога ќе паднат на половина од четиригодишниот мандат на претседателот, се нарекуваат среднорочни избори.
Да се потсетиме дека Конгресот донесува закони за целата земја.
Претставничкиот дом одлучува за кои нацрт-закони ќе се гласа, додека Сенатот може да ги блокира или одобри, да ги потврди назначувањата на претседателот и, многу поретко, да спроведе каква било истрага за него.
Секоја сојузна држава има по двајца сенатори, кои служат шестгодишни мандати.
Претставниците служат две години и претставуваат помали области.
На изборите во ноември кандидатите се борат за сите места во Претставничкиот дом и за една третина од местата во Сенатот.
Во неколку големи држави се избираат и гувернери и локални функционери.
Кој би можел да победи?
Демократската партија го имаше мнозинството и во Претставничкиот дом и во Сенатот во последните две години. Тоа му помогна на Бајден да ги донесе законите што ги сакаше. Но, демократите имаат тесно водство пред републиканците, што ги прави овие избори неизвесни.
Анкетите покажуваат дека републиканците би можеле да го заземат Домот, но демократите би можеле да го држат Сенатот.
Од 435 места во Претставничкиот дом, мнозинството безбедно го имаат двете партии, а во моментов се оспоруваат само 30 места.
Гласачките места во Пенсилванија, Калифорнија, Охајо и Северна Каролина ќе бидат клучни.
Во Сенатот, изгледа дека четири од 35-те места би можеле да одат на едната или на другата страна.
Клучните трки, се проценува, ќе се водат во Невада, Аризона, Џорџија и Пенсилванија.
Кои се главните теми?
На почетокот на 2022 година, се чинеше дека најголемите прашања ќе бидат имиграцијата, криминалот и трошоците за живот, кои обично се сигурни гласови за конзервативните републиканци.
Тука се и промени во јуни кога американскиот Врховен суд го укина правото на жените на абортус. Ова им даде поттик на демократите, кои го поддржуваат правото на глас на жените, и стана централно за многу од нивните кампањи.
Но, како што моменталното влијание на одлуката на Судот исчезнува, републиканците се обидуваат да го префрлат фокусот назад кон инфлацијата, имиграцијата и насилниот криминал.
Каков ефект ќе имаат резултатите?
Среднорочните избори често служат како пресуда за тоа како оди претседателот, а партијата што ја држи Белата куќа обично губи места.
Тоа е голема загриженост за Бајден, чија популарност меѓу гласачите е под 50 отсто од август наваму.
Доколку демократите ги задржат своите позиции, Бајден ќе продолжи со својата прокламирана политика за борба против климатските промени, проширување на владините програми за здравствена заштита, заштита на правата на абортусот и зајакнување на контролата на оружјето.
Ако републиканците ја преземат контролата врз кој било дом, тие ќе можат да ја блокираат неговата политика.
Тие, исто така, ќе можат да ги контролираат истражните комитети, за да можат да ја запрат истрагата за нападите на американскиот Капитол на 6 јануари 2021 година од страна на следбениците на поранешниот претседател Доналд Трамп, иако комитетот треба да ја заврши својата работа до крајот на годината .
Тие би можеле да започнат нова истрага за теми што ги интересираат конзервативците – како што се кинеските бизниси на синот на Џозеф Бајден или наглото повлекување на американските војници од Авганистан.
На Бајден ќе му биде потешко да назначи нови луѓе, вклучително и судии од Врховниот суд на САД.
Доминацијата на републиканците, исто така, би ја попречила неговата надворешна политика – особено огромната воена помош за Украина, која се бори против руската инвазија.
За возврат, Бајден може да стави вето на конзервативните закони за абортус, имиграција и даноци.
Резултатот?
Застој до следните претседателски и конгресни избори.
Среднорочните избори би можеле да дадат поим за тоа кој ќе биде републиканскиот претседателски кандидат во 2024 година.
Ако кандидатите поддржани од Трамп се покажат лошо, помала е веројатноста тој да добие поддршка од Републиканската партија за уште една претседателска кандидатура.
Во Флорида и Тексас, републиканските гувернери Рон ДеСантис и Грег Абот се надеваат дека нивниот реизбор ќе ги турне во Белата куќа.
Ако демократите успеат да ја задржат власта во Мичиген, Висконсин и Пенсилванија, тоа би можело да им даде одредена доверба додека се подготвуваат за кампања за реизбор на Бајден во 2024 година.
