Бунтот на групата Вагнер е симптом на тензии внатре во елитата што нема да исчезнат со смртта на нејзиниот водач
На прашањето за иднината на шефот на групата Вагнер, Евгениј Пригожин, кој штотуку изврши обид за државен удар во Русија, директорот на ЦИА Вилијам Барнс предупреди дека „Путин е некој кој генерално мисли дека одмаздата најдобро се служи ладно“. На дваесет и третиот август, точно два месеци по неговиот краткотраен бунт, приватен авион со кој наводно се превезувал Пригожин се урна во Русија.
Некои веќе му се припишуваат на Бернс за предвидувањето на падот на Пригожин, но за многу набљудувачи на настаните во Русија, овој развој не беше изненадување. Путин има долга историја на отстранување на оние што ги смета за предавници.
Во текот на неговата политичка кариера, Путин јасно стави до знаење дека ја цени лојалноста пред сè друго. Во 1990-тите, кога тој беше заменик-градоначалник на Санкт Петербург, а неговиот тогашен шеф, градоначалникот Анатолиј Собчак, не беше реизбран, Путин наводно ја одбил понудата да работи за ривалот на Собчак, велејќи: „Подобро е да се биде обесен за лојалност отколку награден за предавство“. Во едно интервју во 2016 година, тој беше прашан што „не може да се прости“; на што тој без двоумење одговорил: „Предавство“.
Откако ја презеде власта во 2000 година, многумина кои му се спротивставија загинаа под мистериозни околности: од генерал Александар Лебед, многу популарен гувернер кој се сметаше за потенцијален ривал до Путин, кој загина во хеликоптерска несреќа во 2002 година, со олигархот Борис Берзевоски, кој финансираше напорите на опозицијата откако замина во егзил во Лондон, каде што почина под сомнителни околности во 2013 година.
НАПАДИ ВРЗ ПОРАНЕШНИ ШПИОНИ Нападите врз поранешните шпиони Александар Литвиненко во Лондон во 2006 година и Сергеј Скрипал во Солсбери во 2018 година истакнаа дека Путин е подготвен да предизвика меѓународен гнев за да се одмазди. Еден од лицата осомничени од британските власти за убиство е награден со државни почести за неговата „услуга за својата земја“.
Целосната инвазија на Путин на Украина во февруари 2022 година поттикна дополнително расчистување на сметките. Во изминатата година и половина евидентирани се голем број смртни случаи на поранешни руски функционери и бизнисмени, не само во Русија, туку и во странство. Од луѓе кои паѓаат од прозорци и бродови до цели семејства кои се убиени, морбидната траекторија на луѓе од висок профил пронајдени мртви стана дури и тема на подкаст.
Бунтот на Пригожин не само што му стави цел на грбот, туку и започна бран на отпуштања на воени службеници. Генералот Сергеј Суровикин, кого Пригожин јавно го пофали за разлика од другите руски команданти и претставници на одбраната, исчезна по бунтот. Утрото на 23-ти август имаше извештаи за негово официјално разрешување од функцијата началник на воздухопловните сили.
Друг соборен генерал, Иван Попов, исто така не е виден откако руски пратеник јавно сподели аудио снимка на која ја критикува војската.
Иако се уште е нејасно што се случило со приватниот авион со кој наводно се превезувал Пригожин, а вистината можеби никогаш нема да ја дознаеме, очигледно е дека на Кремљ не му пречи јавноста да зборува за тоа.
Иако руските државни медиуми и институции често избегнуваа да известуваат за сомнителни смртни случаи и атентати, авионската несреќа во која наводно загинал Пригожин беше добро покриена од медиумите. Руските воздухопловни власти брзо објавија список на патници од авионот, додека на набљудувачите им беше дозволено да се приближат до местото на несреќата.
ПОРАКА ДО РУСКАТА ЕЛИТА Јасно е дека Кремљ се обидува да испрати порака до останатиот дел од руската елита, која јасно виде тензии, па дури и отворено несогласување околу војната во Украина во изминатата година и половина. Влевањето страв е начин на Путин да обезбеди внатрешна кохезија и послушност, но тоа е и негово последно средство.
Незадоволството во редовите на армијата расте и тешко дека атентатот на Пригожин ќе го смири. Незадоволна е и економската елита бидејќи западните санкции го земаат данокот, а крајот на војната во Украина не се гледа. Одливот на капитал го принуди Кремљ да прибегне кон тешки мерки за да ги заузда руските олигарси, конфискувајќи им дел од имотот и притискајќи ги да го вратат своето богатство на државата.
Неодамна, падот на рубљата ја принуди руската влада да преземе непопуларни економски мерки, зголемување на каматните стапки и контрола на капиталот. Таа побара од извозниците да продаваат девизи за да ја поддржат рубљата, а Кремљ навести дека ќе ги гони оние што нема да се придржуваат.
Економската криза ги погодува не само богатите, туку и средната класа и сиромашните. Поддршката за мобилизираните војници и нивните семејства ја исцрпува државната каса, додека социјалните мерки привремено воведени за доброто на сиромашните можеби нема да можат да останат на сила долго време.
Дел од пазарењето на Путин со рускиот народ беше да обезбеди безбедност, стабилност и минимално ниво на социо-економска удобност. Сето тоа сега брзо исчезнува.
Крвавата пресметка за сметките и зголеменото чувство на несигурност поради постојаните напади со украински беспилотни летала и диверзантските операции на руска територија ги враќаат лошите спомени од хаотичните 1990-ти, кога организираниот криминал и терористичките напади ги преплашуваа обичните Руси.
Конструкцијата на Путин се распаѓа. Целосната инвазија на Украина е огромна погрешна пресметка. Путин можеби е слеп за оваа реалност, но многумина околу него не се. Судбината на Пригожин открива како војната што ја започна Путин може да ги претвори вашите најблиски сојузници во ваши најлоши непријатели.
