SBB беше продаден на компанијата e&PPF Telecom. Иако на прв поглед државата нема удел во компанијата чие име тешко се изговара, сепак односите меѓу Србија и новиот сопственик на СББ зборуваат сами за себе. Имено, тие се – одлични
Името на чешко-емиратската компанија е комплицирано, но од денеска тоа сигурно ќе го знае секој вработен во СББ. Полесно е да се запамети дека вториот по големина кабелски оператор во земјата отиде во компанија наречена Џетел во Србија.
Во оваа размена на колачи државниот Телеком го купи шлагот на тортата – сите права на спортски преноси за целиот регион, како и ЕОН, интернет телевизија, која ја користат голем број српски гастарбајтери.
Компанијата e&PPF Telecom е создадена со спојување на чешката PPF Group, која е сопственик на Jetel во Србија, и на Emirates Telecommunications Group од Абу Даби.
Процесот на продажба на Јунајтед групација, чиј мнозински сопственик е BCC Partners, а во чии рамки функционираше СББ, трае со години, речиси исто колку и зделките на државата Србија, предводена од Српската напредна партија и Александар Вучиќ, со Обединетите Арапски Емирати. За тоа време државниот апарат направи се за да го отежне работењето на СББ која ги емитува ретките тв стаици што не се во состав на вучиќевата пропагандна машинери – N1 и Нова С.
ПЕТ ГОДИНИ ЧЕСИТЕ СПИЕЛЕ ВО СРБИЈА, ПА СЕ „РАЗБУДИЛЕ“
Чешкиот инвестициски фонд PPF е на телекомуникацискиот пазар во Србија е од 2018 година, кога го купи српскиот Telenor од државна норвешка компанија. Иако инвестициските фондови често работат со купување компанија за брзо и економично да ја спакуваат како подобар бизнис и да ја продадат, Чесите пет години мирно „седеа“ во Србија.
Ако инвестициските фондови често работат со купување компанија за брзо и економично да ја спакуваат како подобар бизнис и да ја продадат, Чесите пет години мирно „седат“ во Србија.
Речиси и да не преземаа драстични потези, иако многу вработени стравуваа од екипирање и целосна реорганизација на бизнисот и стратегијата што ќе ја направи новиот сопственик. Тие дури, како што велат за „Време“ добро упатени извори, донеле само неколку свои луѓе да ја водат компанијата низ целиот процес на транзиција, кои подоцна се вратиле во централата. Тие не ги сменија луѓето што Норвежаните ги назначија за менаџери, особено средното раководно ниво.
Не се ни потрудија да го сменат името на брендот, па со години многу потрошувачи не ни знаеја дека Теленор повеќе не е во сопственост на Норвежаните. Се ребрендираа дури во 2022 година, кога го сменија името во Џетел.
Промените беа бавни – до 2023 година.
Потоа, Чесите продадоа повеќе од 50 отсто од акциите на нивната компанија во Србија на компанијата Емирати Телекомуникациска групација („е&“) од Абу Даби. Продажбата сепак беше финализирана нешто повеќе од една година подоцна. Значајно е и тоа што чешката ППФ не сакаше да се откаже од својот бизнис во Чешка, туку само продаваше акции на Балканот.
Која е компанијата Емирати?
Компанијата за телекомуникации на Emirates, позната и како „Етисалат“ (e&), е токму името за кое дури и професионален најавувач размислува двапати како да го изговори.
Тој е еден од лидерите во телекомуникациската област во својот регион и 18-ти најголем оператор во светот по број на претплатници и ниво на приходи, пишува „Нова економија“ по преземањето.
Таа е шеста по големина компанија на Блискиот Исток и работи на пазарите во Источна Азија, Блискиот Исток и Африка.
Компанијата најпрво е основана како акционерско друштво на британската компанија International e-radio ограничени и локални партнери. Потоа, во 1983 година, сопственичката структура се промени – Владата на Обединетите Арапски Емирати (ОАЕ) имаше 60 отсто од акциите во компанијата, а останатите 40 отсто беа јавно тргувани.
Јат, Белград на вода и други проекти.
Владата на Обединетите Арапски Емирати е долгогодишен економски партнер и финансиер на работата што Српската напредна партија ја спроведува во Србија откако дојде на власт.
На листата има изобилство од компании и проекти. Првата работа беше продажбата на акциите на ЈАТ во 2013 година. Иако Србија помпезно продаде 49 отсто од акциите на Емирати, а Александар Вучиќ тогаш се пофали дека „ниту една влада никогаш не успеала да го продаде Jat Airways, кој беше оптоварен со децениски долгови“, тој удел беше драстично намален во следните години поради лошите резултати на компанијата.
Сепак, Емиратите се најпознати во Србија по проектот Белград на вода. Овој станбено-деловен комплекс на десниот брег на реката Сава во близина на центарот на Белград, со 168-метарска кула издигната во средината, е највидливиот и најконтроверзниот симбол на оваа соработка.
Соработката беше придружена со lex specialis, закон донесен надвор од српската регулатива, инциденти при уривањето на улицата Херцеговачка, како и тоа што Србија формално и додели еден од најелитните делови на Белград на друга држава за градежни цели.
За изградба на овој дел од Белград со години на Србија и доаѓаат кредити од Емиратите. Така, државата доби милијарда евра заеми од ОАЕ, на кои ќе платиме три отсто камата, што Александар Вучиќ го оцени како „практично подарок“, бидејќи според неговите зборови „Унгарија, како и некои други земји-членки на ЕУ, добива заеми со каматна стапка од шест отсто“.
Србија на Богољуб, тој на Норвежаните, тие на Чесите, а тие…
Не треба да заборавиме дека компанијата што ја купи СББ делумно ја основаше државата Србија во далечната 1994 година, заедно со Богољуб Кариќ, кој имаше фирма во Москва. Така започна работата на Мобтел, чија приватизација беше означена како една од 24-те спорни, а чија истрага своевремено побара и Европската унија. Против Богољуб Кариќ во Србија беа поведени две постапки поради сомнение дека учествувал во бројни измами и незаконски преноси на сопственост меѓу неговата компанија и државата, поради што во 2006 година побегнал во Русија.
Тој се врати откако двете истраги беа прекинати и набрзо се вклучи во изборната кампања на СНС, со која неговото Движење за моќ на Србија е во коалиција од 2012 година, а неговата сопруга и брат беа пратеници во српскиот парламент.
Што добива Телеком од СББ?
Јунајтед Груп, кој останува сопственик на медиумите N1, Нова С, како и на „Радар“ и „Данас“, со години се бори со државниот Телеком за правата за пренос на најголемите спортски натпревари во светот.
Ова може да биде крај на битката меѓу двете компании, во која Телеком го доби првото полувреме во 2021 година. Тие потоа ги купија правата за емитување на англиската Премиер лига на каналот Арена спорт за 100 милиони евра по сезона, во следните шест години, што е речиси десет пати повеќе отколку што Спорт клубот претходно платил за тие права.
Спортскиот клуб тогаш остана без клучна бројка на гледачи, но и без главни извори на финансирање од станарите на рекламниот простор, кои секако сакаа нивните реклами да се емитуваат на паузите меѓу најгледаните натпревари во сезоната.
Уредничкиот тим мораше да ја промени финансиската структура и претрпе тешка реорганизација.
Но, промените не се невозможни и во уредувачката политика. Примерот доаѓа од сстринската редакција во Загреб.
Регионалната телевизија N1 Hrvatska извести дека започнала процес на реорганизација на бизнисот кој вклучува прилагодување на програмскиот распоред и намалување на бројот на вработени, а според првите неофицијални информации, дваесетина новинари, монтажери, водители и сниматели ќе добијат откази од N1, која се доживува како филијала на американската телевизиска мрежа CNN во поранешните југословенски простори и пропагатор на таканаречената „прогресивна вог-идеологија“.
„Свесни сме дека овој процес ќе вклучува тешки одлуки, вклучително и намалување на персоналот и промени во структурата, но ние сме посветени да обезбедиме фер, законски и транспарентен процес за сите вклучени“, велат тие на веб-страницата N1.
По објавата во медиумите и на социјалните мрежи, беа објавени некои од познатите имиња на новинари, уредници и водителки кои заминуваат од N1, меѓу кои Сандра Крижанец, Игор Бобиќ, Машенка Вукадиновиќ, Илија Јандриќ и Ана Раиќ. Дел од нив на социјалните мрежи го потврдија заминувањето, а дел неофицијално објавија дека договориле ангажмани за други медиуми.
Како што дознава хрватската службена новинска агенција Hina, предвидено е и значително намалување на опфатот на програмата N1, што вклучува откажување на бројни емисии, а меѓу оние што ќе останат, според неофицијални информации се „Novi dan“ и „Pregled dana“.
„Реорганизацијата е дел од поширок план за обезбедување одржливост и понатамошен развој на N1 Hrvatska. Нашата цел е N1 да продолжи да биде еден од клучните медиуми во регионот, обезбедувајќи им на граѓаните точни, навремени и независни информации. Продолжуваме да се прилагодуваме за да одговориме на барањата на современиот пазар и да ја одржуваме довербата на нашите гледачи“, се истакнува во соопштението на N1.
Хрватскиот синдикат на новинари (SNH) реагираше на последниот потег на N1, нагласувајќи дека N1 е еден од „најважните извори на независно новинарство и професионални стандарди“.
„Реорганизацијата што би довела до драстично намалување на работните места и постоечката програма е голем удар за вработените, но и за плурализмот и слободата на медиумите во земјата. Изразуваме загриженост за отпуштањата и откажувањето на емисиите и бараме за начин да се зачува важен медиум и работните места на нашите колеги“.
N1 Hrvatska (Croatia) работи како дел од „United Group“, водечка телекомуникациска и медиумска компанија во југоисточна Европа, која исто така е сопственик на Nova TV и Telemach во Хрватска. Издавач на N1 Croatia е „Adria News Sarl“, компанија со седиште во Луксембург со капитал на српски бизнисмени која ги финансира и опозициските медиуми во Србија, чиј директор и главен уредник на N1 е Тихомир Ладишиќ.
