Неговата рамнодушност кон судбините на малите народи фатени во мелење камен на конфронтацијата на големите сили и неговиот незаинтересираност за судбините на милиони што ги задоволуваат императивите на неговиот „реален“ (и всушност длабоко циничен и аморален) пристап кон практиката на меѓународната односите се избришани од лицето на земјата или го направија мизерен животот на секој што сакаше да направи нешто во врска со тоа за да знае дека не е непознат.
Хенри Кисинџер, поранешниот американски советник за национална безбедност и државен секретар, кој почина неодамна дела на 101-годишна возраст, беше обележен со многу карактеристики – ителектуалец, политички мислител и практичар, дипломат, неформален советник на практично секој американски претседател во последниот половина век, зачетник на политички консалтинг како глобален бизнис, автор на серија книги, (скандалозен) добитник на Нобеловата награда за мир, човек на светот, пријател на богатите и моќните, ѕвезда на меѓународниот џет-сет; моќен, влијателен, богат и познат самиот каков што отсекогаш копнеел да биде
Историјата, сепак, ќе го памети Кисинџер и затоа што оставил премногу крвави траги зад себе – како воен злосторник и масовен убиец. И од оние кои не само што никогаш не биле гонети, а камоли осудени за нивните злодела; но и како некој кој остана високо ценет до крајот и во чие друштво многумина, не само во САД, сакаа да бидат видени, сметајќи дека тоа е прашање на престиж.
Споменатата квалификација не произлегува само од обичната омраза што го следеше во Америка, можеби дури и повеќе отколку во земјите на кои најмногу им наштети, туку и од бројни докази – од кои значителен број се сочувани благодарение на самиот него: тој инсистираше на тоа дека сè да биде снимено и било снимен, а не му било туѓо ниту издавањето налози за прислушување – што ја потврдуваат таа квалификација. Според историчарот Грег Грандин, автор на „Кисинџеровата сенка“, за време на неговата осумгодишна служба во администрациите на претседателите Ричард Никсон и Џералд Форд (1969-1977), како некој кој имал одлучувачко влијание врз обликувањето на американската надворешна политика, Кисинџер придонел за смртта на меѓу три и четири милиони луѓе.
Некои од тие смртни случаи беа резултат на американската акција – како во Камбоџа, Лаос или Чиле; на друго место, резултат на свесни одлуки на Вашингтон да не прави ништо – како во случаите на масовни колежи извршени од Пакистан во Источен Пакистан (денешен Бангладеш) и Индонезија во Источен Тимор, и теророт што го спроведува воената хунта во Аргентина.
Еве, на крајот на краиштата, случаен избор на насловите на текстовите кои ја поздравија смртта на Кисинџер во американските медиуми. „Наследството на Кисинџер најдобро се мери во трупови“ (ТВ мрежа MSNBC). „Кисинџер беше едно од најголемите чудовишта на 20 век“ (веб-страница на Daily Beast). „Кисинџер, ѓавол на вечера“ (Њујорк магазин). „Кисинџер конечно ја фрли крвавата лажица“ (списание Esquire). „Кисинџер, воениот злосторник кој го обожава американската владејачка класа, конечно е мртов“ (списание Ролингстон).
Дури и медиумите кои ги одразуваат позициите на естаблишментот, како што е Њујорк тајмс, не можеа лесно да ја преболат неговата сомнителна репутација: Бен Роудс, поранешен заменик советник за национална безбедност во администрацијата на претседателот Барак Обама, автор на влијателните дневен весник со наслов „Хенри Кисинџер, лицемер““.
Каков став да се заземе кон некој кој во 1969 година, заедно со Никсон, без согласност на Конгресот и објава на војна, го организираше страшното бомбардирање на Камбоџа, соседна земја на Виетнам, како и Лаос пред тоа, која не беше вклучена во конфликтот; бомбардирањето во кое, според некои проценки, беа убиени и до половина милион цивили, што им го отвори патот за геноцидниот режим на Црвените Кмери да дојде на власт? А за некој кој, за да не ги загрози односите со Пакистан – важно за Белата куќа за да го спротивстави советското влијание во Индија – во 1971 година му даде зелено светло на тогашниот диктаторски режим за што ќе се претвори во масакр на речиси 300.000 Бенгалци?
Општо познато е дека Кисинџер бил директно вклучен во соборувањето на демократски избраниот социјалистички претседател на Чиле Салвадор Аљенде во 1973 година, по што во таа земја би била воспоставена долгорочна воена диктатура. (Неговото образложение: „Не гледам дека треба да стоиме на страна и да гледаме како една земја станува комунистичка поради неодговорноста на нејзините граѓани.“)
Тој беше и оној кој во 1976 година и сигнализираше на аргентинската хунта дека Вашингтон нема да приговара на претстојната брутална пресметка со левичарските противници. (Советот на Кисинџер: „Ако има нешто да се направи, направете го тоа брзо.). Императивот да се спречи ширењето на комунизмот беше доволна причина за САД да не направат ништо дури и да ја спречат индонезиската инвазија на Источен Тимор, за што Форд и Кисинџер знаеја месеци однапред што се подготвува, што – според податоците собрани во едно американско истражување – резултирало со смрт на речиси една петтина од тамошното население: со тоа имаме уште еден геноцид.
Сето ова – и многу повеќе за кое нема место овде – беше познато, одобрено, поддржано или толерирано од Кисинџер. Неговата рамнодушност кон судбините на малите народи фатени во мелење камен на конфронтацијата на големите сили и неговиот незаинтересираност за судбините на милиони што ги задоволуваат императивите на неговиот „реален“ (и всушност длабоко циничен и аморален) пристап кон практиката на меѓународната односите се избришани од лицето на земјата или го направија мизерен животот на секој што сакаше да направи нешто во врска со тоа за да знае дека не е непознат.
И тој никогаш – апсолутно никогаш – не покажал ни најмал знак на каење или жалење за своите постапки. И сеедно, остатокот од животот го помина благословен и почитуван: од Вашингтон до Пекинг, насекаде беше пречекан и почитуван, истовремено третиран како мудрец и како славна личност.
Зошто беше така ќе бара посебен текст, па дури и неколку. За оваа прилика останува единственото прашање како е можен толку драстичен контраст помеѓу тоа што бил и каков статус уживал.
Поранешниот американски државен секретар Хенри Кисинџер, кој почина во средата на 101-годишна возраст, беше почитуван во светот како еден од најмудрите дипломати на 20 век, а во текот на неговата богата кариера зборуваше многу и за Западен Балкан. оценувајќи дека Косово и Метохија се за српски „национален храм“.
Кисинџер на тој начин ја доведе во прашање американската политика на Балканот, велејќи дека „нема јасна дефиниција за интересите на САД на Балканот“.
„Европејците треба да се занимаваат со настаните во нивниот двор“, рече Кисинџер, пренесе Гардијан.
Кисинџер, кој беше државен секретар на САД од 1973 до 1977 година, рече дека „не разбира што Америка се обидува да постигне на Балканот“. „Постои нешто многу погрешно во нашата воена операција на Косово. Толку погрешно што мора да се запрашате како Вашингтон ги убедил сојузниците да создадат некаков балкански мировен договор меѓу добро газените Срби и етничките Албанци, кога ниту една страна не го сака“, тогааш рече.Кисинџер. Тој додаде дека „тој конфликт трае веќе 600 години“.
„Сега доаѓаме и велиме дека имаме решенија, а ако не го прифатите нашето решение, ќе ве бомбардираме. Имам проблем со тоа“, рече Кисинџер во 1999 година. Тој исто така рече дека политиката на американската администрација кон Косово е погрешна, бидејќи независно или автономно Косово ќе го дестабилизира регионот, напиша претходно Вашингтон пост. „Ова е затоа што косовските Албанци се обидуваат да ги инкорпорираат соседните албански малцинства, главно во Македонија, а можеби и самата Албанија“, рече Кисинџер за весникот Вашингтон.
Тој додаде дека тоа не е добро осмислен потег. „Планот на администрацијата не вклучува опции – што ако бомбардирањето не успее, што ако не го принуди југословенскиот лидер Милошевиќ да ги прифати мировните услови што веќе многупати ги отфрлил“, посочи Кисинџер.
Ја поддржуваше американската политика во Босна и Херцеговина
Кога станува збор за Босна и Херцеговина, тој рече дека се работи за вештачка креација, како и дека Слободан Милошевиќ „не е Хитлер, туку балкански измеќар“. „Ниту Милошевиќ, ниту некој лидер од Балканот, не е во позиција да биде глобална закана, како што оцени претседателот Клинтон“, истакна Кисинџер, кој ја поддржуваше американската политика во Босна и Херцеговина.
Милошевиќ ја сноси главната одговорност за бруталностите во Босна, јас силно го поддржувам американското распоредување таму. Но, за разлика од Босна, војната во Косово е поради територијата што Србите ја сметаат за национално светилиште“, вели поранешниот американски дипломат.
Кога станува збор за Рамбује, Кисинџер оцени дека Србите го отфрлиле мировниот договор бидејќи го гледале како увертира за независноста на Косово.
„Србите, исто така, го гледаат присуството на трупите на НАТО како вид на странска окупација против која Србија се борела низ историјата, вклучително и Отоманската и Австроунгарската империја, Хитлер и Сталин. Дури и ако ги бомбардирате до капитулација, тешко дека ќе очекувате да прифати го тој исход“, оцени Кисинџер во 1999 година за „Њузвик“.
Тој рече дека Босна никогаш не постоела како земја и дека е вештачка креација.
„Можевме да направиме нешто на почетокот на војната, кога Србите беа обвинети за масовно кршење на човековите права. Сега, сепак, се однесуваме како да се обидуваме насилно да ги вратиме Србите во некаква митска Босна, која никогаш не постоела. во историјата. Не постои босански јазик, нема босанска култура. Босна е административна единица составена од Хрвати, муслимани и Срби, и таа е вештачки создадена во поранешна Југославија и глупаво признаена како држава од западните сили“, рече Кисинџер. пренесе РТРС.
(продолжува)
