Непримерниот коментар на началникот Цмолиќ не е изолиран случај, а дел од гостите на телевизијата Информер по повод убиството на двегодишното девојче Влaсите ги поврзаа со инцестуозни бракови и морбидни убиства
Предрасудите за Власите отсекогаш биле присутни во Србија. Досега децата се плашеа од нив, а таблоидите ширеа приказни за влашката магија. Но, работата излезе од контрола кога началникот на полицијата Нинослав Чмолиќ ја поврза целата нација со монструозното убиство.
Началникот на Управата за криминалистичка полиција, Нинослав Чмолиќ, говорејќи на телевизија за истрагата за смртта на двегодишното девојче во Бор, ја опиша климата и луѓето што живеат таму.
Зборувајќи за профилот на осомничените за убиството, тој рече дека тоа се луѓе на кои им недостасува емпатија, чиј коефициент на интелигенција е многу низок …
„Повторно ни е чудна самата клима… дијалектот, говорот… Власите се…“.
На социјалната мрежа Х имаше многу негативни реакции на оваа „Чмолиќова опсервација“.
БАРАЊЕ ЗА ЈАВНО ИЗВИНУВАЊЕ Претседателката на бордот на Партијата за слобода и правда во Бор, Ирена Живковиќ, го опомена и привлече внимание дека на јавниот простор кажа работи кои се етикетирани како ширење национална омраза „во најмала рака, поврзувајќи го монструозниот чин. за убиство на двегодишно девојче, за кое плаче цел Бор, со карактеристики на оваа клима, обичаи, јазик, генерализирање и навредување на секој жител на Борската област, особено на Власите кои се староседелци на овој крај“ , изјави Живковиќ.
По повод зборовите на Чмолиќ за Власите изјавила дека тој ги поврзува двете чудовишта со сите што живеат во Бор и борските села.
„Чудовишта, господине, немаат никаква припадност. Ниту национално, ниту верско, ниту политички, ниту јазично. Тие се само чудовишта. Треба да знаете, господине, дека градот Бор, на кој му фрлате навреда и чии жители најмалку ги етикетирате како дивјаци, од самиот почеток е урбан град, кој во педесеттите имаше музичко училиште, балет. училиште во шеесетите, технички факултет и спортски и културни комплекси за кои многу „српски градови сè уште сонуваат“, вели Живковиќ.
Таа додава дека просторот кој го навредува, со својата работа и нејзината несебичност изградила половина од поранешна СФРЈ.
„Кога зборуваме за Власите, кои ги понижувате со вашата изјава, би можеле малку да дознаете колку Власите се бореле рамо до рамо со Србите од Првото српско востание. Раководител на востанието бил Пауљ Матеји (Павле Матејиќ), а неговите единици учествувале во Чегро. Единиците на Хајдук Вељка беа полни со Власи. Заедно со Србите учествувале во сите ослободителни војни, а и самите биле расчленети по Првата светска војна, како што покажуваат спомениците на загинатите во секое влашко село. „Да не зборуваме за Втората светска војна и војните од деведесеттите“, вели таа.
По тој повод, таа побарала Чмолиќ јавно да им се извини на сите жители на областа Бор, особено на Власите.
ПОНОШ: „БРИЧЕЊЕ“ НА ЦМИОЛИЌ Меѓу острите реакции на социјалната мрежа Х се издвои осудата на ваквиот говор од Здравко Понош.
Лидерот на Србија Центар иронично напиша дека Чмолиќ е „брилијантен“.
„Овој началник на полицијата Чмолиќ се истакнува како профилатор. Би направил и профил на Оскар од преписката на мафијашкото небо, но тоа го нема во неговото портфолио. Оскар не е будала и не е ни глуп. Тој е само криминалец, а со тоа не се занимава Чмолиќ. Покрај тоа, не смее да го навредува Оскар како што навредува Влавче“, напиша Понош.
Тоа не е изолиран случај
Непримерниот коментар на началникот Цмолиќ не е изолиран случај, а дел од гостите на телевизијата Информер по повод убиството на двегодишното девојче Влсите ги поврзаа со инцестуозни бракови и морбидни убиства.
Од друга страна, здружението на граѓани „Борани се прашуваат“ со поддршка на 19 други здруженија го осуди „фашистичкиот излив на поглаварот Цмолиќ“, велејќи дека „не само што го навреди влашкото национално малцинство, туку нанесе огромна штета на веќе го наруши угледот на српската полиција“.
Кога се во прашање изјавите на гостите на Информер, тие побараа и јавно извинување од надлежните.
ПРЕДРАСУДИ ЗА ВЛАСИТЕ Од сите предрасуди за Власите, најраспространети се дека припадничките на влашкото национално малцинство се вештерки кои користат црна магија и дека се жени со лесен морал.
Власите имаат изразен и специфичен однос кон „оној свет“, но денес тоа повеќе се почитува како традиција, без никаква злоупотреба. Еден пример се Русалки, жени кои, според традицијата, некогаш на празникот на духовите паѓале во транс и комуницирале со мртвите. Ниту етнолозите, ниту лекарите не навлегле во оваа појава, но овие жени генерално биле третирани како натприродни суштества, вештерки кои ги прогонуваат луѓето, па дури и демони.
Досега клучна улога во промовирањето на овие предрасуди имаа таблоидите кои поради нивната читаност и кликови на сензационалистички и главно неточен начин ги прикажуваат обичаите на Власите.
ВЛАСИТЕ ВО СРБИЈА Власите, како староседелци, ги населуваат претежно суровите рурални области на источна Србија и со векови го зачувале своето потекло и културно наследство преку усната традиција. Но, меѓу двата пописа бројот на Власите се намалил за 40 отсто.
Во националниот совет на Власите сметаат дека на падот од 35 илјади жители на 21 влијаел прво негативниот природен прираст, а потоа децениската миграција од источна Србија, каде претежно живеат Власи, во поголемите градови и во странство. Ова често води до асимилација со мнозинското население.
Вистинскиот број на Власи е многу поголем. Се проценува дека меѓу 250 и 300 илјади припадници на оваа заедница живеат во североисточна Србија, се наведува на веб-страницата на Влашката заедница на Србија.
Мнозинството Власи на пописот се декларираат како етнички Срби, што е последица на долгорочна асимилација и отсуство на малцински права.
Власите се говорници на архаични дијалекти на романскиот литературен јазик.
Терминот Влав е од германско потекло. Тие се потомци на балканските народи кои ја прифатиле римската култура и јазик пред речиси 1.700 години.
