60 години од издигнувањето на Берлинскиот ѕид. На чело на земјата е првата жена и првата личност што порасна во источниот дел, – Ангела Меркел. Нејзините искуства се разликуваат од траумите на источногерманските сонародници, но таа исто така ќе каже дека кога зборува за „чудото на обединувањето“, требаше многу прилагодување
ИВАНА ЈАНКОВИЌ
На местото каде што некогаш беше контролниот пункт Чарли, денес туристите се фотографираат меѓу слики на американски и руски војник, возбудени и насмеани дека се на место што со децении раздели не само еден град, туку цел свет. Имаше различни поделби и разни sидови пред и потоа, но тој Берлин остана длабока траума не само за современиците и оние што претрпеа директни последици, туку и за генерациите што дојдоа подоцна.
Изградбата започна два месеци откако Валтер Улбрихт, првиот човек на Источна Германија, рече дека „никој нема намера да изгради ѕид“ и дека државата гради земјиште, нови станови и инфраструктура. Оваа изјава само ги забрза заминувањата, иако никој не претпоставуваше што ќе се случи. Ден откако 1.573 граѓани се преселија во западниот дел на градот, без намера никогаш да се вратат, во 2:30 наутро, на 13 август 1961 година, границата помеѓу источниот и западниот дел на градот беше затворена и започна изградбата на ѕидот.што ќе ја изолира советската зона.
Тоа беше почеток, ќе се гради и продолжува повеќе од петнаесет години. Конечно, достигна должина од 155 километри и висина од 3,6 метри. Беа поставени 302 набудувачки места, имаше дополнителна ограда и беше многу тешко да се преминат сите пречки. Границата беше немилосрдно повлечена, ги раздели семејствата, а ги раздвои и улиците. Денес, познатата улица Бернауер е поделена така што влезовите остануваат во источниот дел, а тротоарот во западниот дел.
И додека властите тврдеа дека земјата се заштитува од фашизмот, бројките кажуваат нешто друго. Околу 50.000 луѓе се преселија од еден дел на градот во друг секој ден. На исток, немаше работа или услови за живот како што се нудеа на запад, започнаа недостатоците, сда се дбоие било што беше проблем, од леб до чевли. Поголемиот дел од младите луѓе заминаа, а работната сила веќе недостасуваше: од работниците во фабриката, преку наставниците, до лекарите. Се проценува дека до тој август, повеќе од четири милиони луѓе го напуштиле источниот дел. Во исто време, руско-американските односи станаа се понапнати, стануваше збор за идните позиции и влијанија, и покрај фактот дека ѕидот наиде на неодобрување, тој остана на истото место речиси три децении.
До 1989 година, кога беше урнат, околу милиони луѓе успеаја да избегаат со сите можни средства, од трчање и прескокнување над ѕидот, преку копање подземни тунели, до канализација. Точниот број на загинати во тие обиди не е целосно утврден, но има околу 140 луѓе, а последниот беше 20-годишниот Крис Гифрој, кој го загуби животот во обид да прескокне над ѕидот три дена пред да падне истиот..
Двајцата Германци се обединија во радост и солзи, една година откако официјално беше урнатѕидот. Но, по прославата, на ред беа фактите. И велат дека разликите се чувствуваат и денес, и покрај сите напори, поранешните граѓани на Источна Германија сe уште заработуваат 86 проценти од она што го постигнуваат нивните сонародници од Западна Германија, додека невработеноста во 2019 година беше 6,9 проценти, наспроти 4,8 на поранешниот Запад.
Во годините на обединување, источната економија беше измерена со процент од 43 проценти од западната, а до 2018 година достигна 75 проценти. Она што се случи во меѓувреме направи многумина на Исток да се чувствуваат како граѓани од втор ред, бидејќи во изминатите триесет години слушаа колку е тешко да се вклопат и колку се оптоварени со нивниот поранешен начин на живот и размислување
Шеесет години по ноќта кога беше поставен првиот камен од ѕидот, првата жена и првата личност што порасна во источниот дел, Ангела Меркел, е на чело на земјата. Нејзините искуства се различни, но таа самата, кога зборува за „чудото на обединување“, ќе каже дека требало многу прилагодување.
