Институциите се информирани дека абортусот сега е прекршување на законот, што се казнува со затвор до десет години, како и парична казна до 100.000 долари.
Врховниот суд на САД штотуку ја поништи пресудата на Ро против Вејд, сметајќи дека повеќе не постои федерално уставно право на абортус. Ова им даде право на сојузните држави да одлучуваат поединечно дали абортусот ќе го толкуваат како легален или не. Си-Ен-Ен даде образложение за оваа одлука, кое меѓу другото гласи:
„Сметаме дека случајот Ро против Вејд мора да биде отфрлен. Уставот не го спомнува абортусот и такво право не е имплицитно заштитено со ниту една уставна одредба, вклучително и онаа на која сега се потпираат бранителите на таквата одлука – клаузулата за правилна постапка од Четиринаесеттиот амандман… Овој случај е сериозна грешка од почеток. Неговото објаснување беше крајно слабо, а одлуката имаше штетни последици. Ваквите случаи ја разгореа дебатата и ги продлабочија поделбите „Време е да се почитува Уставот и да се врати прашањето за абортусот кај народните избраници.
Случајот кој го споменува судијата е стар, уште од 1971 година. Имено, Норма Мекорви, позната во судските документи како Џејн Ро, поведе обвинение против Хенри Вејд, окружниот обвинител на округот Далас, кој го спроведува законот во Тексас за забрана на абортусот, освен за да спаси живот на една жена.
Одлуката е од 22 јануари 1973 година. Врховниот суд на САД, со 7-2 гласови, ја потврди законитоста на правото на жената на абортус според Четиринаесеттиот амандман на Уставот. Судот оцени дека правото на жената на абортус спаѓа во правото на приватност, заштитено со Четиринаесеттиот амандман. Одлуката им даде право на жените да ја прекинат бременоста во текот на нивната бременост и дефинираше различни нивоа на државен интерес за регулирање на абортусот во вториот и третиот триместар.
Пресудата влијаеше на законите во 46 сојузни држави.
Сега имаме пресврт. Одлуката со 5-4 гласови за укинување на пресудата на Ро против Вејд, со мислење напишано од судијата Самуел Алито, „е многу слична на нацрт-мислењето што протече во јавноста во мај“, велат аналитичарите.
„Ова ќе има моментални ефекти. Според сите проценки, околу половина од државите се очекува да го укинат правото на абортус. Имаме околу половина дузина држави кои имаат одредени закони кои дозволуваат нивните забрани за абортус да стапат на сила веднаш или во следните 30 дена или најдоцна во следните неколку месеци“.
Одлуката објавена денес од мнозинството конзервативни судии за фундаментално преобликување на американското општество со поништување на историскиот преседан од 1973-та година, се очекува да ја интензивира политичката дебата и да донесе компликации во сојузните закони, со кои ќе може да се блокира голем дел од населението да ја прекине несаканата бременост.
Пресудата ја поддржува 15-неделната забрана за абортус на сојузната држава Мисисипи, која директно се коси со барањето на Роу, сојузните држави да дозволат абортус до точка на одржливост на фетусот, околу 24 недели.
Повеќе од дваесет сојузни држави, првенствено на југот и на средниот запад во САД, се очекува да го заострат пристапот до абортус, вклучително и 13 сојузни држави со „забрани за активирање“ што ќе стапат на сила автоматски или со минимален напор од државните службеници.
За конзервативците, соборувањето на Роу претставува достигнување на внимателно оркестрираното и добро финансирано движење, кое со децении се обидуваше да ги издигне доверливите сојузници до Врховниот суд и да ја избрише федералната заштита, која конзервативците долго време ја сметаа за прекршување на правата на сојузните држави.
Оваа одлука доаѓа откако минатиот месец во јавноста протече таен документ на нацрт – верзија на мислењето на Врховниот суд, со кое се понуди увид во претстојното укинување на правата за абортус, како и пресврт во пресудата, со која повеќето Американци не се согласуваат.
Aбортусот веќе беше незаконски во неколку американски држави во саботата, а забраните беа воведени само неколку часа откако Врховниот суд на САД го укина случајот Рој против Вејд, а многумина стапија на сила дури и пред протестите против одлуката на судот, кои ја погодија цела Америка.
Одлуката на Врховниот суд значеше укинување на преседанот што го обезбедуваше уставното право на абортус, на сојузно ниво. Следствено, сега останува на федералните држави да одлучат дали да го задржат правото на абортус во нивното законодавство, дали да го ограничат правото на абортус или целосно да го забранат. Аналитичарите проценуваат дека, на крајот, повеќето американски сојузни држави ќе одлучат да го забранат абортусот, пишува Гардијан.
Меѓу првите држави кои ги забранија речиси сите абортуси беше Јута, каде по пресудата, нејзината забрана за абортус веќе стапи на сила во петокот вечерта. Републиканскиот сенатор од Јута, Даниел Мекеј, рече дека би било погрешно жените од Јута да бараат абортус во соседните држави, но дека тој нема итни планови да ги спречи да го сторат тоа.
Институциите се информирани дека абортусот сега е прекршување на законот, што се казнува со затвор до десет години, како и парична казна до 100.000 долари.
Поранешниот американски претседател Доналд Трамп зборуваше за одлуката на Врховниот суд и рече дека тоа е позитивна пресуда.
„Денешната одлука е најголемата животна победа на една генерација. Заедно со другите одлуки кои неодамна беа објавени, тоа беше можно само затоа што исполнив се што ветив, вклучително и номинирање и добивање потврдени тројца многу почитувани и силни уставно-креатори во Врховниот суд. За мене беше голема чест да го направам тоа“, изјави Трамп.
Тој даде уште една кратка изјава за законот за оружје во Њујорк.
„Ова ја враќа целата моќ на одлучување на државите на кои отсекогаш им припаѓала“, рече Трамп.
Неколку сенатори кои неодамна го одобрија именувањето на споменатите судии одговорни за оваа одлука изјавија дека се „чувствуваат измамени“, пишува Гардијан.
Овие политичари укажаа на претходните изјави на именуваните судии од Трамп, Брет Кавано и Нил Горсач, кои тврдеа дека нема да гласаат за поништување на случајот „Рој против Вејд“.
„Се чувствувам измамено“, изјави сенаторката Мејн Сузан Колинс за Њујорк Тајмс. На подолг состанок на 21 август 2018 година, републиканците, наводно, го испрашувале Кавано за да објасни зошто може да му се верува дека нема да гласа за поништување на овој преседан.
