Неговата последна книга „Политичкиот поредок и политичкото трулење“ е преглед на корупцијата од Француската револуција се до „арапската пролет“, говори и за дифункцијата на политичкиот систем и се смета за најважно дело на политичката мисла на неговата генерацијаѓ
МАЈА ПИШЧЕВИЌ – МАРКО ПРЕЛЕВИЌ
Кога зборувате за демократиите, минатата година, „Њујорк Тајмс“ во издание на српски јазик, издавано од Недељник, објавија статија за западните вредности што ја губат својата привлечност во светот. Дали ова се однесува дури и за земји кои неодамна поминале низ процес на демократизација?
– Мислам дека треба да го погледнете светот како целина. Само во последните неколку години се случија некои демократски транзиции. Прво востанието во Мајдан, Украина, големите промени во Кина и чекор кон демократска промена во Шри Ланка, многу успешна транзиција кон подемократско владеење во Мјанмар, па слободни избори во Аргентина, Боливија и Еквадор што се случуваат во Латинска Америка, кршејќи ги популистичките режими . Во Венецуела тоа правило беше соборено на изборите минатиот декември. Ако го погледнете поширокиот план, тогаш, не можете да направите генерализација. Постојат многу земји каде владите не се популарни, а единствената што имала можност да се легитимира на долг рок е Кина, затоа што тие се многу способни да го сторат тоа. Но, повеќето други авторитарни режими зависат од достапните добра и нивниот економски модел не ги прави погодни за долгорочен опстанок.
Вие зборувате за Русија, но нејзиното влијание оди подалеку од Москва. И во Србија, каде честопати се прашуваме, а граѓаните се поделени околу тоа дали да одат кон Европската унија или да се свртат кон Истокот. Неодамнешните истражувања велат дека ЕУ има поддршка, но луѓето се и за добри односи со Русија. Повторно, многумина предупредуваат дека Русија само сака да ја има својата играчка на Балканот …
– И тие се во право. Мислам дека треба да имате предвид кои влогови постојат при изборот меѓу Европа и Русија. Овој избор нема никаква врска со демократијата. На пример, претседателот Владимир Путин е многу популарен, при што изборите што се одржуваат денес во Русија, дури и без никаква измама во изборите, јас сум прилично сигурен дека тој би победил. Тој успеа да манипулира со медиумите, принудувајќи ги граѓаните да се завртат кон националистичките работи и со тоа се задржа неговата популарност. Но, вистинското прашање е она што го нарекувам „патромонијална влада“. Она што го претставува Путин е длабоко вкоренето ниво на корупција. Таму, политичката елита, практично, постои само за да ги собере плодовите на економијата и да ги цица сите ресурси, власта постои само заради своја корист. Европската унија, од друга страна, е владеење на правото и модерна влада, што значи правило во кое постои јасна разлика помеѓу јавните и приватните, интереси, каде што се очекува службените лица да му служат на јавниот интерес, не само на интересите на нивните семејства, така да приближува кон Русија би значело и приближувајќи се кон таков начин на управување: елита само езаинтересирана каква корист ќе има за да се збогати. Таквите влади можат да победат на избори и да бидат просперитетни некое време, но ова не е модерно правило. Луѓето навистина не ја сакаат корупцијата и не го сакаат однесувањето на политичката елита, што е најголем аргумент во корист на демократијата.
Оваа српска збунетост е една од последиците од војните во 90-тите години. Во тоа време, кога паѓаше Берлинскиот ѕид, вие пишувавте за „крајот на историјата“, за транзицијата кон демократија ама на Балканот започна крвава војна. Мислите дека беше потребноЈугославија да се распадне на тој начин?
– Не. Јас навистина не мислам така. Југославија имаше сериозно тешка историја, со етнички конфликти од минатото, никогаш нерешени, особено од Втората светска војна. Но, јас навистина верувам дека ако не ја имавте оваа несреќа со Милошевиќ како водач на тој крстопат на крајот од студената војна, Југославија не би поминала низ вакви конфликти и етничко чистење. Милошевиќ беше опортунистички лидер кој виде дека мобилизирањето луѓе околу национализмот може да биде поттик за неговата политичка моќ. И трагедијата е што тој успеа да го стори тоа. Погледнете го примерот на Украина по распадот на Советскиот сојуз. Таму, во исто време, националистички или опортунистички лидер можеше да дојде на власт, но за среќа тоа не се случи и тие успеаја да избегнат посериозен конфликт во 90-тите. Убеден сум, кога станува збор за ова, дека сегашниот конфликт меѓу Украина и Русија е непотребен и е предизвикан од само едно лице. Имено, Владимир Путин, повторно исклучиво за неговите домашни, политички интереси. Да се вратам на прашањето за Југославија, не мислам дека конфликтите беа неизбежни и со подобри лидери сè можеше да се случи поинаку.
Тука постои една популарна теорија за „странскиот фактор“ што ја собори Југославија кога таа земја веќе не беше потребна од никого, како граница меѓу Исток и Запад за време на Студената војна.
– Тоа е заблуда. Факт е дека луѓето на Балканот веќе не сакаа да живеат во таква Југославија, исто како што луѓето во земјите од поранешниот Советски Сојуз и нејзините сателити не сакаа да живеат во такви држави повеќе. Ова движење на уништување на Југославија потекнува одвнатре, од народите на Балканот. САД, НАТО и Европската унија не помогнаа, освен што не се залагаа одново за одржување на вештачката структура да живее на сила. Ова беше политички незамисливо за сите странски лидери
(продолжува)
