Првaта голем промена на падот на Ѕидот ја донесе прашањето за обединувањето на двете Германии. Се отвори и расправата за „крјот на историјата“. Обединувањето на Германиите покажа длабоки разлики по тоа прашање меѓу западните сојузници. „Природно беше што го подржувавме обединувањето, бидејќи знаевме дека тоа никогаш нема да се случи!“ – прозна Едвард Хит, некогашниот британски премиер
ТВРТКО ЈАКОВИНА
Триесет години по падот на Ѕидот, на 1989 година се гледа различно во различни земји што некогаш биле зад железната завеса. Триесет години и промената, според некои дојдоа во Партијата, без движење на народот, некаде за тоа беше „заслужен“ Горбачов или западните соседи повеќе од самите граѓани; сè беше толку едноставно што немаше крв, и ддури и немаше некои масовни тепачки.
Првата голема последица од падот на Ѕидот беше прашањето на германското обединување. Се отвори и дебатата за „крајот на историјата“. Но, обединувањето на Германија покажа дека длабоките пукнатини се меѓу западните земји. „Секако, го поддржавме германското обединување затоа што знаевме дека тоа нема да се случи“, рече Едвард Хит, поранешен британски премиер, во 1989 година. На 23 септември 1990 година, Маргарет Тачер, премиер на британската влада, побара да не се регистрира дел од разговорот за Германија за време на интервјуто со Горбачов.
„Велика Британија и Западна Европа не се заинтересирани за обединување на Германија. Можеби, како што вели коминикето на НАТО, е различно, но игнорирајте го “, рече таа пред советскиот лидер, според Вилијам Таубман. Едно од проблемите беше долгот на ГДР, но договорен став за јавност меѓу сојузниците сепак беше дека не е направена штета од германското обединување. Апсурд е што дури и за комбинатот за алуминиум од Шибеник што имаше побарување од 400 милиони долари со Берлин во 1989 година!
Демонстрациите во Источна Германија први се водеа под парлатав „Ние сме еден народ“, а потоа повеќе гласни беа оние што извикуваа „Ние сме еден народ“.
Триесет години подоцна, во февруари 2019 година, за прв пат за време на натпреварот со Динамо во Дрезден во Хамбург, можеше да се слушне: „Ост-Ост, Остедсутланд!“ „Исток се буди!“, Извикуваа припадници на групата Алтернативна Германија од истокот на земјата. Проблемот со зачуваниот идентитет на Истокот е што само четири проценти од водечките работни места во Германија на Истокот се идеолошки исклучок како Ангела Меркел, затоа што Германците од Истокот кои се универзитетски професори, менаџери, амбасадори, напиша „Економист“ на почетокот на ноември 2019 година се плашеле за своите позиции. Сите војници до ранг на капетан би можеле да бидат пренесени во активна воена служба на Бундесвер, се процни на Запаот, ама повисоките чинови мора да се пензионираат или да ја напуштат пофесијата.
Генералите би можеле да останат во дворците, но без државна помош во одржувањето на истите. Единствен исклучок беа високите офицери на двата режима кои ги снабдуваа авионите МиГ-29, кои останаа во служба на Сојузна Република Германија за долго време. Некои, како и последниот амбасадор на ГДР во Белград, Ралф Хартман, останаа верни на идеологијата. На Истокот на Германија, сè уште има висок процент гласови за Линк, партиј на реал-сцоијализмот, но некои отидоа кон екстремната десница, и така се одржува разликата помеѓу „темната Германија“ и успешниот, светлиот Запад.
Во својот дневник, славениот полонист од Факултетот за хуманитарни науки и општествени науки во Загреб, Здравко Малиќ, во петокот на 10.11.1999 година напиша дека „неочекувано за целиот свет источните Германци го отворија Берлинскиот Ѕид, кој беше побрз од најсмелните предвидувања“. Вкупно четири реда. Следното беше долг детален опис на „поларизацијата помеѓу југоистокот и северозападниот дел“ во Југославија, митингот во Невесиње, за Приштина, ранливоста на Србите.
„Луѓето едноставно полудуваат, тие не знаат што да прават со себе. Перспективите се затвораат. Станува темно. Елементот на стихијата е присутен … “
Така, во Европа, која до вчера беше зад железната завеса, сите бе исполнети со надеж, границите паѓаа, Германците, Унгарците и многу други мислеа дека за една година, пет, најмногу десет, ќе го достигнат животниот стандард во Западна Германија, можеби и на Швајцарија. Многумина во Југославија мислеа исто, но предуслов беше прво да се решат внатрешните проблеми. Доколку е потребно – со војни. До почетокот на 1989 година, Југославија беше во многу погледи прва од незападните земји. За само една година, сè што беше изградено од 1948 година започна брзо да се троши, губи, исчезнува. Настаните во Невесиње беа поважни од оние во Прага.
Поетите и писателите како Гојко Ѓоко и Вук Драшковиќ беа поважни од Вацлав Хавел (Иван Аралица во тоа време сè уште беше поддржувач на СКХ-СДП). Мирослав Шолевиќ од Косово беше поважен од Лех Валенса. Најстрашно е што сè уште Мика Шпиљак или Стево Крајачиќ беа поопасни политичари од било кој актуелен.
(крај)
