Според истражувањето на ИПСОС дури 90 проценти од Хрватите се загрижени за зголемувањето на цените, а половина од нив ги сметаат имигрантите за закана. Голем пад на довербата во невладините организации ама и на медиумите
Дури 90 проценти од хрватските граѓани се загрижени за зголемувањето на цените, 85 проценти од нив го сметаат насилството меѓу врсниците за голем општествен проблем, 73 проценти се загрижени за воените конфликти, а речиси половина од нив веруваат дека имигрантите се закана за хрватската култура и начин на живот, според анкетата на агенцијата Ипсос.
Трошоците за живот продолжуваат да бидат најголемиот товар за граѓаните, па повеќе од 90 проценти од нив се загрижени за зголемувањето на цените, додека малку повеќе од 78 проценти од нив се загрижени за падот на куповната моќ.
Една третина од граѓаните трошат помалку од пред една година, и без оглед на нивната лична состојба, падот на животниот стандард ги мачи дури три четвртини од граѓаните, покажа истражувањето.
Исто така, покажа дека сè поголем број граѓани се загрижени за безбедносните и одбранбените прашања. Така, речиси 73 проценти од граѓаните се загрижени за воените конфликти во кои Хрватска би можела да биде директно вклучена. Ова е причината зошто поддршката за задолжителна воена служба, која денес ја поддржуваат 71 процент од граѓаните, значително порасна за само една година.
Сепак, во случај на интервенција на НАТО, половина од граѓаните се против вклучувањето на Хрватска во воени конфликти.
Граѓаните се загрижени и за зголемувањето на проблемите со менталното здравје и штетното влијание врз општеството. Дури 73,5 проценти од нив се. Во исто време, 85,5 проценти од нив го истакнуваат насилството меѓу врсниците како еден од најголемите општествени предизвици што треба да се спречи, додека 64,5 проценти од граѓаните се загрижени за падот на личната безбедност поради зголемувањето на насилството.
Граѓаните се сè повеќе загрижени за зголемениот надзор што го вршат државните институции, малку повеќе од 61 процент од нив.
Речиси 80 проценти од испитаниците не би поддржале намалување на личните слободи за државата полесно да обезбеди безбедност, како на пример, воведување контрола на комуникациските апликации, построга контрола на финансиските трансакции итн.
Ставот кон странските работници исто така се менува, па затоа бројот на оние кои не ги сакаат во Хрватска расте. Само секој петти граѓанин го поддржува нивното доаѓање, а речиси 48 проценти веруваат дека имигрантите претставуваат закана за хрватската култура и начин на живот.
Присуството на зголемен број странци во заедницата загрижува повеќе од 60 проценти од испитаниците.
Само 14 проценти од граѓаните им веруваат на државните институции, а само 14,7 проценти од граѓаните се задоволни од нивната работа.
Во исто време, испитаниците најмалку им веруваат на медиумите, само 13 проценти од нив. Само еден од осум испитаници верува дека државните институции работат во корист на општеството, додека еден од седум мисли истото за медиумите.
Дури и невладините организации, кои првенствено се фокусирани на јавно дејствување, не уживаат премногу доверба кај граѓаните, па само 17,7 проценти веруваат дека тие работат во корист на општеството.
Граѓаните сè уште очекуваат владините пари да се насочуваат кон работи што директно влијаат на нивниот секојдневен живот. Најважните сектори се здравството (90 проценти), образованието (70,7 проценти) и пензискиот систем (55,4 проценти).
Испитаниците ја гледаат демографијата како приоритет во работата на Владата, а пониското оданочување на трудот и субвенционирањето на домувањето за млади семејства се најважните мерки.
Очекувања за иднината
Граѓаните се поделени кога станува збор за нивните очекувања за иднината. Една третина од нив сметаат дека ќе живеат подобро во наредните години, но еднаков процент од нив сметаат дека квалитетот на нивниот живот ќе се влоши.
И покрај негативната оценка за економската состојба, која само 12,8 проценти од граѓаните ја оценуваат како одлична или многу добра, и стравот од зголемување на цените и пад на куповната моќ, 43,1 процент од испитаниците веруваат дека нивната лична финансиска состојба е подобра отколку пред неколку години, 40 проценти од нив го оценуваат квалитетот на животот како подобар отколку порано, додека 34,7 проценти од нив го гледаат како полош.
Граѓаните се најпозитивни во однос на своите лични односи, а најнегативни во однос на политичката ситуација, што само еден од десет го оценува како одличен или многу добар, а еден од пет дава таква оценка на квалитетот на здравствениот систем.
Шефицата на здружението за заштита на потрошувачите вели дека цените постојано растат без никаква причина или објаснување.
Ана Кнежевиќ, претседателка на Хрватското здружение за заштита на потрошувачите, коментираше за забрзаниот раст на инфлацијата во Хрватска и објасни како овој тренд ќе влијае на животот на граѓаните.
Според податоците на Државниот завод за статистика (ДЗС), потрошувачките цени во Хрватска биле за 4,2 проценти повисоки во септември во споредба со истиот месец минатата година, што повторно ја забрза инфлацијата на годишно ниво. Показателите на Евростат дополнително потврдуваат дека во деветтиот месец Хрватска имала една од највисоките стапки на инфлација меѓу земјите од еврозоната.
На прашањето дали таквото зголемување на цените ја изненадило, Кнежевиќ рече: „Не бевме изненадени. Владата секогаш е изненадена, односно прават проекции што ги базираат само на индикатори што им се познати. Очигледно, ова нема никаква врска со реалниот живот, ако беа малку поприсутни во реалноста, тогаш немаше да има такви изненадувања.“
„Премиерот постојано вели дека животот во Хрватска станува подобар, дека треба да прошета низ продавниците…“. Таа додаде дека зголемувањето на цените било значително под влијание на одлуките на Владата и зголемувањето на цените на енергијата. „Владата се зафати со ослободување на субвенциите, цените на енергетските производи се зголемија, а кога цените на енергијата се зголемуваат, тоа неизбежно влијае на сите други цени“, објасни таа за N1, истакнувајќи дека енергетските производи претставуваат клучен влезен трошок во формирањето на цените на производите.
На прашањето дали може да се очекува цените дополнително да растат, Кнежевиќ одговори: „Реално е да се очекува дека цените ќе продолжат да растат. Бидејќи цените во Хрватска постојано растат од почетокот на 2022 година. Веќе се навикнавме на тоа, дека ова е нормална ситуација за нас, затоа, сè што презема Владата едноставно не функционира и сите овие приказни за тоа како живееме подобро… Премиерот постојано вели дека животот станува подобар во Хрватска, не знам врз основа на што го кажува тоа. Ако само шеташе по пазарите и продавниците, ќе видеше како луѓето живеат… полошо.“
Зборувајќи за проектот за потрошувачки корпи развиен од Хрватското здружение за заштита на потрошувачите, Кнежевиќ објасни: „Јасно е колку е потребно за семејство од четири члена, семејство од три члена и едно лице. Според нашата кошничка, на едно лице му се потребни 250 евра, а според податоците на Институтот за пензиско осигурување во Хрватска, има 300.000 кои имаат 300 евра и помалку. Луѓето мора да јадат. Видовте и во медиумите, луѓето имаат пензија од 300 евра, откако ќе ги покријат трошоците, им остануваат 100 за храна кога плаќаат за храната. Цените постојано растат без никаква причина и без никакво објаснување.“
Дополнително, таа се осврна на важноста од одржување на ограничени цени за основните производи. Иако Владата започна со постепено укинување на одредени мерки, Кнежевиќ смета дека нема причина да се плашиме од укинување на мерките поврзани со ограничените цени на производите бидејќи тоа е, како што вели, „добра социјална мерка што помага“.
Таа, исто така, коментираше за најавата за воведување на моментални плаќања во хрватските банки, што треба да овозможи пренос на пари помеѓу сметки во рок од максимум десет секунди, во кое било време во текот на годината.
„Контролата на плаќањето е од голема помош за потрошувачите – банката ќе мора да нè предупреди кога плаќаме нешто. Потрошувачот сепак одлучува, но ова ќе му биде од голема помош бидејќи имаме многу измами. Можноста за измама ќе се намали во многу помала мера. Се надевам дека банките се подготвиле“, изјави Кнежевиќ за Н1.
(N1info.hr)
