Финскиот главен град Хелсинки помина цела година без ниту еден смртен случај во сообраќајна несреќа. Паметното урбанистичко планирање одигра голема улога во овој успех
Нула – толку луѓе загинаа во сообраќајни несреќи во последните 12 месеци во финскиот главен град Хелсинки. И други градови успеаја да го постигнат ова – на пример, норвешкиот главен град Осло во 2019 година. Сепак, Хелсинки е еден од најголемите градови што успеа да ги намали смртните случаи на патиштата на нула. Населението на финскиот главен град е речиси 690.000 луѓе, а последната смртоносна несреќа во градот беше во јули 2024 година.До почетокот на јули 2024 година, Хелсинки регистрираше четири смртни случаи во сообраќајот за годината, што е 0,59 на 100.000 жители. За споредба: во Берлин беа регистрирани 1,45 на 100.000 луѓе, а во Лондон – 110. Во Осло, кој е само малку поголем од Хелсинки, овој удел е 0,56. Според податоците од 2023 година, Бугарија е на прво место по бројот на смртни случаи во сообраќајни несреќи на 1 милион жители.Според Рони Утриаинен, инженер и експерт за планирање на патишта во Хелсинки, неколку фактори придонеле за овој успех. На врвот на листата се ограничувањата на брзината од 30 км/ч воведени на повеќе од половина од улиците во финската престолнина, како и во близина на училиштата. „Мислам дека тоа е една од клучните мерки. Не е доволно, но дефинитивно е важно“, вели експертот.Успехот на Хелсинки е во согласност со програмата на ЕУ „Визија Нула“, која има за цел да ги доведе смртните случаи на патиштата што е можно поблиску до нула до 2050 година. За да се постигне оваа цел, градската администрација на Хелсинки започна Програма за развој на безбедноста на патиштата за да ги направи улиците во градот побезбедни и општествено поодговорни.Хелсинки сака да ги идентификува најважните патишта за безбедноста на децата, пешаците и велосипедистите и соодветно да ја редизајнира својата инфраструктура. Ова вклучува реконструкција на велосипедски патеки и улично осветлување, подобрување на сигнализацијата и вмрежување со други градови и институции. Според Утриаинен, зголемувањето на употребата на јавниот превоз, кој ги отстранува автомобилите од патиштата колку што е можно повеќе, е исто така приоритет.За да се идентификуваат опасните патни делници и области со висока стапка на несреќи, Хелсинки собира податоци и информации за сообраќајните несреќи и брзината од жителите. Ова им помага на планерите на сообраќајот да разберат како функционира сообраќајот во градот и каде треба да се направат промени.Инженерот за планирање на сообраќајот, Хаген Шулер, вели дека во модерното планирање е важно да се земат предвид многу податоци. И ова е сложен потфат. „Во повеќето големи градови, постојат центри за контрола на сообраќајот каде што целиот сообраќај во градот се следи со сензори, камери и детектори. Не можете да контролирате секој фактор, како што е лошото време, но отстранувањето на барем еден од нив создава тампон зона и инцидентот не се случува“, објаснува Шулер.Контролата на сообраќајот е важен предуслов за успех на мерките за безбедност на патиштата. Координацијата помеѓу градот и полицијата му овозможува на Хелсинки да ги спроведува сообраќајните правила и да ја контролира брзината во градот.„Полицијата е одговорна за пребрзото возење во Финска, но градот е одговорен за изградба на фиксни контролни пунктови што полицијата ќе ги користи“, објаснува Утриаинен. Во моментов има 60 такви фиксни контролни пунктови со камери за брзина низ Хелсинки – главно на патишта со ограничување на брзината од 40 км/ч или повеќе. „Откривме дека контролните пунктови го намалуваат процентот на пребрзо возење“, вели Утриаинен.Шулер верува дека управувањето со сообраќајот еден ден може да се автоматизира и да се води од вештачка интелигенција. Според експертот, автоматизацијата, која сè уште е во развој, ќе се појави заедно со автономните возила. Доколку биде одобрена за употреба, овие возила ќе испраќаат податоци за нивната брзина и локација до центрите за контрола на сообраќајот, кои пак ќе им доставуваат информации за ограничувањата на брзината и прекините. Вештачката интелигенција, вели Шулер, би можела да се користи и за анализа на слики од сообраќајните камери за автоматска контрола на сообраќајот. Експертот е убеден дека Визијата Нула е можна – и дека напорите на Хелсинки во оваа насока се модел за сите градови со средна големина. „Повеќето градови што постигнале нула смртни случаи се помали, многу помали. Значи, вниманието што го добива Хелсинки е целосно оправдано“, вели Шулер
