Судските реформи веќе беа камен на сопнување во односите меѓу Варшава и Брисел, но работите кулминираа кога Полска одби да го суспендира дисциплинскиот совет на контроверзниот Врховен суд, што ја натера ЕУ да прибегне кон драконска парична казна. Сето ова повторно ги отвори шпекулациите за излез на земјата од Унијата
Чие е поважно право и дали членките на Европската унија, кога се обврзаа да ги почитуваат европските закони и европските судови, се откажаа од своето и каде се границите, повторно е прашање кое беше поставено меѓу полската влада и европските институции.
Судските реформи веќе донесоа несогласувања со Варшава, бидејќи дисциплинскиот совет на Врховниот суд стана проблематичен поради постапките против судиите кои се сметаат за независни и чии одлуки се поништени и самите казнети.
За тоа многу се зборуваше и во Полска и во странство, и конечно, пред повеќе од три месеци, Европскиот суд на правдата (ЕСП) донесе одлука за суспензија на советот. Барањето можеби и не е толку контроверзно, бидејќи веќе имаше голем притисок, но стана спорно дека барањето доаѓа од Европскиот суд, што ја натера полската влада да ги отфрли барањата за кои смета дека навлегуваат во внатрешните работи на земјата.
Имаше кавга што ја натера европската страна да реагира како што досега не реагираше, Полска беше казнувана со еден милион евра дневно, колку ќе треба да плати додека не го направи тоа што судот го нареди.
Случајот стана нешто многу поголемо од полската судска реформа или бриселските правила, некако се постави прашањето како членовите дополнително ќе се интегрираат. Ако статусот на европското право е тема на разговор, тогаш е можно да се погази секоја друга точка од европските договори, тогаш се друго е дискутабилно.
Владејачката полска Партија на правото и правдата долго време се спротивставува на европските барања, кои често ги смета за спротивни на полските интереси, па Матеуш Моравјецки, премиерот, веќе зборуваше за „третман на некои земји-членки како од втор ред“, истакнувајќи се разбира, дека неговата влада нема да дозволи или да молчи. „Надлежноста на судот на Европската унија завршува таму каде што започнува јурисдикцијата на Уставот на Полска“, рече тој.
Дома, неговата влада беше обвинета дека сака да ја напушти ЕУ. „Само ние, Полјаците, можеме успешно да се спротивставиме на тоа“, објави на Твитер Доналд Туск, поранешен претседател на Европскиот совет и лидер на опозициската либерална партија Граѓанска платформа. Тој пред неколку месеци се врати во полската политика и веќе започна со протести, го осуди односот на актуелната влада кон европските закони и го обвини дека сака да ја извади земјата од ЕУ.
„Ние сме во процес на легална подружница, која се движи чекор по чекор“, рече омбудсманот за човекови права Адам Боднар. Нешто слично веќе можеше да се слушне на демонстрации и дебати и покрај тоа што Моравјецки изјави дека тоа се лаги и дека се само измислици. „Остануваме во ЕУ“, скандираа демонстрантите, а во Брисел се пресметува колку Полска добила од членството досега, колку дала во заедничкиот буџет и колку ќе добие и ќе добива во иднина. Од 2004 година, Варшава има добиено речиси 195 милијарди евра од ЕУ, додека во буџетот даде над 62 милијарди. Треба да добие до 57 милијарди од фондот за помош поради пандемијата, но, како и другите плаќања, и оваа беше суспендирана поради несогласувања со полската влада.
А Варшава предупредува дека доколку не стигнат парите, тоа може сериозно да ги загрози проектите за транзиција кон зелената агенда во земја која 70 отсто од енергијата ја добива од јаглен.
Не се работи само за климатски промени, туку и за многу други договори и желба да се остане во заеднички проект. Овој случај ќе покаже дали и колку ЕУ е подготвена да ја продолжи интеграцијата или е на почеток на распаѓање, дали вредностите се заеднички и дали членките, по економската криза, мигрантската криза, Брегзит, пандемијата, се подготвени. да соработуваат како кога се поврзани.
