Николаидис: Од 1918 година немало толку силна контрола на Белград над Црна Гора. Како можната нормализација на односите, што и да значи таа фраза, меѓу Србија и Косово ќе влијае на политичката клима на Западен Балкан, е едно од многуте прашања што се почесто се поставуваат
АНДРЕЈ НИКОЛАИДИС
„Политичките процеси во Црна Гора доминантно ги контролира Вучиќ, преку неговиот вазал Абазовиќ, кој ја предводи владата на Црна Гора, поставен од Белград да управува со Црна Гора како заменик“, смета Андреј Николаидис.
Јавноста веќе почна да се прашува дали српското мешање во настаните во Црна Гора ќе се интензивира во случај да се нормализираат односите меѓу Белград и Приштина. Како можната нормализација на односите, што и да значи таа фраза, меѓу Србија и Косово ќе влијае на политичката клима на Западен Балкан, е едно од многуте прашања што се почесто се поставуваат. Демонстрациите организирани од десничарските групи во Белград покажуваат дека целиот процес нема да помине без проблеми, како што некои наивно замислуваат. За нив секој договор со Косово е „предавство на Србија“, а на настанот побарале да се отфрли германско-францускиот план за нормализирање на односите меѓу Косово и Србија.
Само еден ден подоцна, косовскиот премиер Албин Курти, како што пренесуваат новинските агенции, изјавил дека германско-францускиот предлог не е наменет како предлог за конечен договор, додавајќи, како што информираат од косовскиот Клан, дека планот претставува де факто признавање на Косово.
„Не е наменет како предлог за конечен договор. Но, тоа е нормализација, која се уште не е завршена, бидејќи предвидува, можеме да кажеме, де факто признавање“, рече премиерот на Косово.
Срамежливо пред извесно време почна да се поставува прашањето каква политика, во случај на нормализација на односите меѓу Србија и Косово, ќе продолжи да води официјален Белград, а оние што беа малку посмели, во своите мисли, се прашуваа која земја би била предмет на зголемено присуство на српската политика. Во тие дискусии се искристализираше едно име – Црна Гора.
ПОЛИГОН НА СРПСКИТЕ ВЕЛУИКОДУШНИ ИДЕИ Црна Гора е веќе теренот на кој големосрпската политика спроведува опасни хегемонични маневри, велат соговорниците на Ал Џезира Балкан, свесни за две работи: прво, дека размислувањата за можното засилено дејствување на таквата политика се добро основани; второ, дека Црна Гора ќе биде област на дејствување на политиката на „српскиот свет“ дури и ако нема нормализација на односите меѓу Србија и Косово.
Политичкиот аналитичар Љубомир Филиповиќ и писателот Андреј Николаидис сметаат дека нормализацијата на односите меѓу Србија и Косово најверојатно нема да се случи и дека Црна Гора, во исто време, ќе остане полигон за реализација на „опасните српски големи државни идеи“. .
„Ако на процесот на нормализација на односите меѓу Србија и Косово гледаме како на феномен изолиран од контекстот во кој се одвива, тоа би бил одличен прв чекор кон суштинско приближување на ставовите на двете земји.“, вели Љубомир Филиповиќ. „Тоа би значело дека Србија ќе престане да ги блокира косовските институции и дека ќе се создаде простор за нормализирање на животот на косовските граѓани, без разлика на етничката припадност.
Сепак, посочува Филиповиќ, ако се погледне кој е на власт во Србија, „имаме ситуација кога игра игра на нерви“. „Се плашам дека имаме ситуација кога сите се за договор, а ние чекаме некој прво да попушти и да одбие. Оттука и оние настапи во српскиот парламент, каде десничари го напаѓаат Вучиќ, оттука и сите овие игри на кои се склони српскиот претседател и неговата влада, сите овие бизарни игри, кои не се разбирливи за нас, нивните соседи во регионот“.
ЦРНА ГОРА Е ЛЕСНА МЕТА ЗА ПОЛИТИКАТА НА БЕЛГРАД
Хипотетички, во случајот на нормализација на односите меѓу Србија и Косово, „негативното внимание на српската политика“ би можело да се пренасочи кон Црна Гора, вели Филиповиќ, искрено сомневајќи се дека нормализацијата, како што се зборува во јавноста, воопшто ќе се случи. Црна Гора, појаснува, веќе е земја со „длабок впечаток на големосрпската политика на нејзиниот државен орган“, а претстојните претседателски избори ќе бидат „двигател за операција на влијание од Србија и Русија“.
„Србија има свои кандидати, Црна Гора им е лесна мета бидејќи имаат пријателска влада. Босна и Херцеговина исто така, бидејќи тие контролираат половина од територијата. Што се однесува до Црна Гора, клучното прашање е што сакаат да направат од Црна Гора. Што значи дека сите тие големосрпски апетити се сега отворени, дека се разбудени од спроведувањето на „отворен Балкан“ и едноставно од природата на власта во Црна Гора. Сè што пред три-четири години немаше да биде реално – сега е.
А српските апетити само растат и, за жал, мислам дека нашите западни пријатели и сојузници скапо ќе ја платат својата илузија дека со оваа сегашна социјална клима можат да сметаат на мирна интеграција на Србија во западниот вредносен систем. „Србија може да стане членка на ЕУ и НАТО, но вредносниот систем и социјалната клима во Србија се далеку од трансатлантските вредности“, објасни Филиповиќ.
Постигнувањето договор меѓу Србија и Косово, за кој има помали шанси од „неверојатно“, нема значително да влијае на политичките настани во Црна Гора, вели писателот Андреј Николаидис. И веднаш објаснува дека мисли така, бидејќи „Црна Гора е многу во „српскиот свет“ и едноставно затоа што обемот на интервенционизмот од Белград, кога се во прашање црногорските избори и политичките процеси во земјата, и онака е на максимум. ”
ПРИСУСТВОТО НА СРПСКАТА ПОЛИТИКА ВО ЦРНА ГОРА НИКОГАШ НЕ БИЛО ПОСИЛНО Николаидис вели дека веројатно немало забележан период во современата црногорска историја во кој посилно се чувствувало присуството на српската политика во Црна Гора.
„Мислам дека од 1989 година не е забележано толкаво не влијание, туку контрола од Белград врз настаните во Црна Гора. Тој дури би рекол дека од 1918 година, кога Црна Гора беше окупирана од Србија, немало таква љубезна и таква целосна контрола на Белград над Црна Гора. Значи, политичките процеси во Црна Гора доминантно ги контролира Александар Вучиќ, преку неговиот вазал Дритан Абазовиќ, кој ја предводи Владата на Црна Гора, поради што неколку пати имам посочено дека тоа е втора влада на Србија, односно дека оваа Владата ја назначи Белград и таа управува со Црна Гора и на партиите од српскиот блок, од кои некои лажно се претставуваат како граѓани, а некои се отворено националистички, па дури и речиси фашистички, како Демократскиот фронт“, вели Николаидис.
Секој договор меѓу Александар Вучиќ и Албин Курти нема да има последици за Црна Гора, бидејќи, Црна Гора веќе „потпадна под влијание на Белград“, вели Николаидис. Постигнувањето договор, или неуспехот на преговорите, нема да има мал ефект врз ситуацијата во Црна Гора, бидејќи, на сите им е јасно, објаснува Николаидис, „дека Црна Гора, пред сè, САД, му ја дадоа на Белград како еден вид компензација за она што се очекува да го испорача Александар Вучиќ кога е во прашање Косово“.
Парадоксално, Вучиќ нема да им „испорача“ ништо на САД и на Европската унија, смета Николаидис, бидејќи неговиот „страв од Русија е значително поголем од стравот што го чувствува кон САД и ЕУ“.
„Значи, целата архитектура што САД ја градат со Србија ќе заврши неславно, но ќе биде доцна за Црна Гора затоа што веќе е доцна за Црна Гора“, заклучува Николаидис воопшто не оптимистички.
