Се проценува дека во Швајцарија има 100 волци кои се дел од осум глутници. Законот не дозволува убивање но тие се видени дури и во Базел, третиот по големина швајцарски град!
Идејата за соживот со волци стана ноќна мора за некои швајцарски заедници. Еден или можеби два волци кои талкаат по планините од кои беа истребени пред еден век може да биде добра работа – знак дека повторно се воспоставува рамнотежата во природата, дека различноста е повторно воспоставена.
Но, нешто различно од таа сцена е да се види цела глутница како талка низ алпските села и демне по патеките каде децата одат на училиште.
Кога првиот волк се вратил во Швајцарија пред речиси 30 години, талкајќи преку границата од Италија, активистите за заштита на животната средина биле воодушевени.
Во текот на доцниот 19-ти и почетокот на 20-тиот век, голем број видови исчезнале од швајцарските Алпи: кафеавата мечка, рисот и волкот.
Високопланинската средина, која често се сметаше за чиста и недопрена, ја опустоши најголемиот предатор – човекот.
Мечките и волците се вратија природно, а рисот успешно се врати во активностите на заштитниците на животните.
Но, сонот за луѓето и животните кои живеат хармонично еден до друг се претвори во неволја за некои алпски земјоделски заедници.
Одгледувач на овци во близина на швајцарската престолнина Берн се разбудил еден ден овој декември и пронашол седум заклани овци од вкупно 35. Волците ја прескокнале електричната ограда поставена за да го заштитат стадото.
За разлика од средновековните предци кои постојано биле свесни за опасностите од волците, денешните фармери ретко вработуваат овчари за да внимаваат на стадото. Дури и традиционалното овчарско куче, кое може да помогне да се оддалечат волците, излезе од мода.
Триесет години подоцна, бројот на волци во Швајцарија достигна близу 100, а најмалку осум глутници се регистрирани низ целата земја.
Тие редовно напаѓаат добиток, што ги налути земјоделците.
Во текот на летото, швајцарскиот сојуз на фармери се пожали дека „нападите со добиток добиле нова димензија“, принудувајќи ги фармерите порано да ги пуштат своите животни од летните пасишта за да ги заштитат.
Според сточарите, загрозена е целата алпска економија.
Уште позагрижувачки е фактот што некои глутници волци покажуваат интерес не само за овците туку и за луѓето. Минатата зима беше забележан волк како гледа како децата учат да скијаат.
Во август фармерката и нејзиното куче биле придружувани од волк во кантонот Грисонс, а неколку дена подоцна три волци ја нападнале неа и кучето. Во истиот регион, планинари пријавиле дека биле придружувани од глутница волци.
И во декември, група деца во Хајнценберг сретнаа волци на патеката додека одеа до училиште.
Пред сто години, волците кои премногу се зближиле со луѓето добиле неумолив и брз одговор – биле убиени.
Денес, волците се заштитени во Швајцарија и можат да бидат застрелани само ако се докаже дека претставуваат реална опасност за добитокот или за луѓето.
Ова е долг процес во кој се вклучени кантонски службеници за диви животни кои испраќаат докази до Федералната канцеларија за животна средина во Берн, која, доколку ги смета за валидни, ќе одобри убивање на волци од случај до случај.
Минатата година тие распишаа референдум со барање да се промени законот за да се олесни ловот и убивањето на волците кои предизвикуваат проблеми. Гласачите, од кои повеќето живеат во градовите, рекоа – не.
Наместо тоа, заедниците се обидуваат да најдат начин да ги одвратат волците без да го прекршат законот. Наместо вистински, се користат гумени куршуми за да им се покаже на волците дека не се добредојдени во населените места.
Децата биле предупредени добро да се грижат и да се пријават секогаш кога ќе видат волк. Во итен случај, за да го исплашат волкот кој премногу се приближува, треба да викаат гласно – токму тоа успеал да го направи фармерот чие куче било нападнато.
Само затоа што волк е во близина, вели Дејвид Герке, претседател на групата Wolf Switzerland, не значи дека се подготвува за напад.
„Средбите во кантонот Грисонс може да изгледаат опасни за луѓето“, изјави тој за швајцарските медиуми, „но малку е веројатно дека она што се случи е вистинска опасност“. Младите волци, рече тој, се природно љубопитни и затоа понекогаш ќе се зближуваат.
Но, волците се сместени длабоко во нашата колективна свест како нешто од што треба да се плашиме. Рационален аргумент можеби нема да ги убеди луѓето да го прифатат „големиот злобен волк“ во нивното соседство.
Меѓутоа, последен пат волкот бил забележан високо во планините, но и во Базел, третиот по големина швајцарски град по население.
Многу градови во Европа прифатија урбани лисици, но урбани волци?!
