Победата на Васил Терзиев се покажа потешка од очекувањата: победи со минимално водство над Вања Григорова. И неговиот досегашен пат не беше лесен. Еве ги неговите шест борби
ЃОРЃИ ЛОЗАНОВ
Во вториот круг за градоначалник на Софија, до крајот „на вага“ беа Васил Терзиев (ПП/ДБ) и Вања Григорова (БСП). И пред да се објави кандидатот на ПП/ДБ – врз основа на прелиминарни изборни ставови се веруваше дека тој ќе победи на изборите „без борба“. Но, кога стана јасно дека кандидатот ќе биде Терзиев, играта наеднаш стана груба и тој мораше да води неколку тешки битки со нејасна прогноза.
ПРИКАЗНАТА СО ДС Првата му беше со своите. Поради припадноста на членовите на неговото семејство кон ДС (и засега нема разумно објаснување зошто ПП/ДБ го потцени овој факт), тој беше подложен на силно отфрлање како кандидат на десницата од сопственото тврдо јадро формирано. на почетокот на транзицијата. Нормално, тоа беше добредојдено и од нивните политички противници, па Терзиев си ги закачуваше и внатре и надвор. За негова среќа, жестоките етикети со кои беше дефиниран – како „внук на ДС“ самите сугерираа дека откако десницата не успеа низ годините да се справи со злосторствата на ДС – и нема ниту осудени ниту под лупа, сега наместо од директните виновници сакаат да ги казнат своите потомци во секоја генерација. И ако може да се разбере ваквата задоцнета одмазда за оние кои лично настрадаа од репресиите на ДС, нејзиното претворање во политичка парола денес звучи историски беспомошно. Особено за помладите гласачи. Тоа е видливо од резултатот на алтернативниот десничарски кандидат – Вили Лилков, чии поддржувачи продолжија со кампањата против Терзиев и откако Липков беше елиминиран во првиот круг.
БИТКАТА СО КОАЛИЦИОНИТЕ ПАРТНЕРИ Втората битка беше со (не)коалициските партнери. На почетокот, поради водството на ПП-ДБ во Софија на парламентарните избори, тие се чинеше дека се откажаа од загубата на локалното население. Но, тогаш, охрабрени од нападите врз Терзиев од сите страни, стекнаа самодоверба дека можат да ја одржат својата власт и во главниот град, а тоа значеше промена на односот на силите и на национално ниво – за ГЕРБ. да ја стави ПП-ДБ во многу подредена улога или целосно да ги исклучи од власта на државата под мотото „Си беше еднаш“ (се уште никој не веруваше дека можат да победат во некој друг голем град). Сепак, следеа уште пресврти. Социологијата во последната недела од кампањата изненадувачки покажа импресивен раст на кандидатите на ПП-ДБ, кој евентуално би можел да се стопи со офанзивата на ДАНС против организацијата на изборите и машинското гласање. Но, тоа имаше спротивен ефект, консолидирање на гласовите на десницата. Тогаш ГЕРБ сепак најави поддршка за своите (не)коалициски партнери во Софија во вториот круг, но со колеблив чекор до последен момент. Тука се истакнаа две одлучувачки однесувања, кои не се предмет на ситуациски притисок. На самиот Терзиев, кој ни за момент не се нервираше и не се сврте кон политички напади. И на премиерот Денков, кој чекаше погоден момент да побара оставка од првиот човек на ДАНС.
БИТКАТА СО КОРУПЦИЈАТА Третата битка на Терзиев е со корупцијата, што подразбира промена на моделот на управување, токму поради тоа што е осомничен за коруптивни дејствија. Промена за која се зборуваше три години и се очекуваше прво да стане казнена – против поранешните владетели, а потоа и за евентуално коалицирање со нив. Надежта сега е да започнеме со полн ек. Таква надеж носи Терзиев, некогаш – заради сопствената успешна работа, далеку од локалните „стандарди“ и во докажана (со факти и бројки) јавна корист. И затоа што и дава лична тежина на неговата намера да владее не на партиски состаноци и договори.
КОГА ОДЕДНАШ ГИ ОТКАЖАА КОМПЈУТЕРИТЕ Четвртата битка беше со „црниот лебед“ кој се појави (тешко да се предвиди настан со значително влијание). Во овој случај, токму интервенцијата на службите на изборите со „извештајот“ на ДАНС ја предизвика одлуката на ЦИК да го укине уште во првиот круг законски даденото право на граѓаните да гласаат со компјутери (електронски). И ги постави прашањата: од кого и против кого е лансиран „црниот лебед“.
За да се одговори на првото прашање помага аналогијата со аферата Костинброд, за која се смета дека го промени резултатот од парламентарните избори во 2013 година во корист на владата на БСП и ДПС, која пак го назначи Делијан Пеевски за претседател на ДАНС. Нема сомнеж дека одговорот на второто прашање е: против ПП-ДБ, чии гласачи приоритетно претпочитаат да гласаат со компјутери. А нивниот глас на хартиено ливче може полесно да стане неважечки. Кај Терзиев, на пример, во првиот круг разликата меѓу излезната анкета и конечниот резултат беше 10%, а кај неговите конкуренти немаше значителни разлики. Истото во помали размери се повтори и во вториот круг.
Заштита од „црни лебеди“ е интелигенцијата на гласачите (за Терзиев 80 отсто од гласачите се дипломирани студенти), кои сфаќаат што се прави и се подготвени со својот глас да го спречат тоа.
НА ШТО СМЕТАШЕ ВАЊА ГРИГОРОВА? Петтата битка на Терзиев е со радикалната левица. Наспроти позадината на заматувањето на левицата и десницата што започна со доаѓањето на Симеон Саксобурготски, Вања Григорова се декларира како нова, силно изразена левичарска фигура во бугарската политика. Таа го искористи разочарувањето од другите леви лидери (Корнелија Нинова од сопствената партија и Румен Радев од демократската заедница). Григорова во нејзиниот имиџ ја вткаја добро научената левичарска синдикална реторика. Како и дарежливите ветувања за човекови права, потпомогнати од нејзиното малцинско потекло, што ја направи нешто како втора Маја Манолова, но со соодветно малцинско потекло. Нејзината цел очигледно беше да привлече, покрај маргинализираните заедници и внатрешната економска емиграција во Софија, поттикнувајќи ја на „класен гнев“ против богатите. Таков анахрон левичар од марксистичко-ленинистички тип стана возможен во современа Бугарија токму поради перманентното празнење на концептите „лево“ и „десно“ во корист на измамата без разлика на политичките бои. И тоа и даде шанса на Григорова сериозно да ја врати Софија во социјализмот. Но, се чини дека тоа му успеа и на Терзиев, бидејќи категорично се позиционира десно како „модерен капиталист“, вклучително и поради природата на неговиот бизнис во ИТ сферата.
Неговото учество во градоначалничката трка за главниот град дојде да потсети дека приватниот капитал не само што не е навредлив збор, туку е единствената економска гаранција за демократијата. И нејзината национализација води директно до диктатура, за која Вања Григорова изгледа не е особено загрижена.
ПОСЛЕДНИОТ БОЈ Шестата битка на Терзиев е со руските интереси. Тие се покажаа дека се неговиот последен конкурент. Во кампањата пред првиот круг тоа не беше особено видливо, бидејќи, конкурентката беше главно стручна и Григорова можеше по своја волја да повторува за потребата од комуналии. Но, кампањата пред вториот круг стана акутно политичка и таа повеќе не можеше да крие на чија страна беше во војната во Украина – истата страна на која се БСП и претседателот, и во оваа смисла Григорова воопшто не е нова. со лицето на левата страна.
Доколку Вања Григорова победеше во вториот круг, Софија ќе почнеше не со промена на моделот на владеење во Бугарија, туку со промена на геополитичката ориентација. Само за малку и тоа ќе ни недостасуваше…
