ПП-ДБ направи херојски напор да го повлече не само мрморливото „ориентално“ мнозинство во Европа, туку и експонентите на „ориенталната“ агенда – ГЕРБ и ДПС. Но, што се случи, зошто изгубија толку многу гласови?
ЕВГЕНИЈ ДАЈНОВ
Еве ја кратката верзија на она што се случи – во Бугарија и во ЕУ – тој ден. Граѓаните на Европа се обидуваат да се поделат на два табора. Едниот е на либералната демократија и она што го носи: мир, пристојност и добар живот за обичните луѓе. Другото е од руски тип на варварство и што носи: војна, самоволие и лош живот за обичните луѓе. Во Бугарија е исто, но – слава на Кришна – во поумерена верзија.
Во рамките на оваа голема слика, сепак, време е да ја разгледаме подетално нашата. Еве повторно, има кратка верзија каде што можеме да започнеме. Во ниту еден момент од 1879 година мнозинството Бугари не сакале да живеат според европските правила. Проевропските Бугари се секогаш малцинство. Понекогаш ова е толку големо и силно малцинство што успева да ги повлече останатите кон Европа. Меѓутоа, тогаш мнозинството се одмазди со туркање на нивните проевропски претставници во ќош. На 9 јуни видовме како функционира токму овој механизам, одамна воспоставен кај нас.
ПП-ДБ И РАЗГОВОРОТ ШТО НЕДОСТАСУВА Меѓутоа, историјата не е само прашање на механизми. Луѓето, нивната слободна волја, издржливост, решителност и интелигенција можат да го насочат текот на историјата во една или друга насока. Слабеењето на европската аспирација кај нас секогаш се должи не само на силни објективни фактори, туку и на некои слабости и дефекти на носителите на овој стремеж.
Според тоа, нема објективен фактор што целосно објаснува како и зошто ПП-ДБ изгуби половина од својот електорат од минатата година (да не зборуваме за загубата во однос на 2022 година, кога овој електорат достигна 692.627 луѓе). Слабостите се јасно прикажани, дефектите се јасно демонстрирани. Имињата им се легија, а анализата слабост по слабост и дефект по дефект веќе почна. Сепак, постои еден голем дефицит од кој извираат сите други. Доколку овој дефицит не се надомести, ПП ризикува да ја следи судбината на НДСВ (т.е. партија создадена на власт и не може да живее во опозиција), а ДБ – да остане затворена во тоа гето од 7-9 проценти од гласовите што ги живеел со години.
Во демократско опкружување, политиката е пред се постојан и јавен разговор за општото добро. Има, се разбира, нешто друго во политиката: преговори зад затворени врати, ненајавени стратегии и тактики, потези и контра-потези, шатлови, размена на договори итн. Но, ако разговорот исчезне, а само овие аспекти на политиката останат – тој престанува. да биде политика и се претвора во интрига. А интригите се правило не во демократии, туку во империјални и авторитарни средини.
Накратко: престанувате да зборувате – паѓате во самракот на интригите. И таму, ако си демократ, не си јакиот. Таму жителите на самракот ќе ве надминат.
Со формирањето на кабинетот „Денков“, ПП-ДБ направи совршено херојски напор да го повлече не само огорченото ориентално мнозинство Бугари во Европа, туку и претставниците на ориенталната агенда, ГЕРБ и ДПС. Резултатот беше невидено подобрување на животот на обичните луѓе, експлозија на претприемништво и мир во општеството. Бугарија стана една од најбрзо растечките европски земји и ја престигна Унгарија.
Политичкиот резултат сепак беше губење на половина од гласовите од страна на поддржувачите на оваа навидум добра агенда. Како дојде тука?
До тука дојде поради фактот што ПП-ДБ многу брзо престана да дејствува како политички субјект. Постојаниот јавен разговор за општото добро беше заменет со потценување и молчење. ПП-ДБ со месеци полуофицијално им објаснуваше на нивните сè покритични поддржувачи дека големиот разговор со нив нема да се одржи, бидејќи тоа неизбежно ќе ги отуѓи ГЕРБ и ДПС, а без нивните гласови во парламентот не може да се постигне напредок.
Јавниот, искрен разговор со граѓаните беше прекинат во корист на договорите со Борисов и Пеевски. Наместо да разговара со сопствениот народ, ПП-ДБ главно разговараше со ГЕРБ и ДПС, кои немаат многу врска со европскиот начин на размислување и живеење. И беше потребно – беше задолжително – на крајот од секој работен ден (или барем работна недела) на екранот да се појават челниците на ПП-ДБ и да објаснат што е направено, што и зошто не е направено. , што следува.
Да, ваквите објаснувања би ги разоткриле интригите на ГЕРБ и ДПС и би ги разлутиле. Но, тие не само што ќе ги зацврстат врските на ПП-ДБ со својот народ, туку и постојано ќе ги ставаа Борисов и Пеевски во позиција да се објаснуваат – наместо, како што правеа секој ден, да напаѓаат. И ако почнаа да одбиваат поддршка во Националното собрание, тогаш избори одржани во таква ситуација ќе дадат сосема поинакви резултати од вчерашните.
Живееме во демократија. Кога го прекинувате разговорот со граѓаните – а особено со сопствениот народ – за да преговарате со спротивната страна, граѓаните се навредуваат. Го пиеш кафето на Пеевски, а не ми зборуваш? Како изгледа ова? Да не зборуваме дека во договорите во самракот се прикрадуваат сосема луди одлуки, како онаа за додавање на повеќе нуклеарни котли на нуклеарната централа Козлодуј – без никаква претходна дискусија, објаснување, па дури и предупредување…
Колку и да се цени херојската издржливост на канцеларијата „Денков“, која си ја врши работата и покрај секојдневните тони шлаг што врз неа ги истура ГЕРБ-ДПС (и ИТН и останатите) – навредата останува. И со неспособноста на ПП-ДБ да ја излечи оваа навреда – резултатот е оној што го гледаме.
АКО „ХАРВАРДЦИТЕ“ САКАТ ДА ЈА ОДБЕГНАТ СУДБИНАТА НА „КРАЛЕВИТЕ“ Политиката не е бизнис, партиите не се корпорации, а Бугарија не е холдинг компанија. Симеон се обиде да го примени корпоративното размислување во политиката и затоа неговиот НДСВ се покажа толку неодржлив. Политиката е постојан јавен разговор и ангажман со обичните проблеми на обичните луѓе – на крајот на краиштата, демократијата постои за нив. Да, тоа е неверојатно исцрпувачка активност, цицање енергија и нервоза. Погледнете како изгледаат добрите американски претседатели на крајот од мандатот. Погледнете како изгледа Христо Иванов по една деценија објаснување за реформите во правосудството. Не е лесно, но не се дава на секого. Како што рекол Черчил – ако не ја поднесувате жештината, излезете од кујната…
Ако „харвардците“ сакаат да ја избегнат судбината на „кралевите“, треба сега да почнат да слушаат и да разговараат. Кога исчезна релативно безопасниот НДСВ, на негово место дојде Борисов и тој ја врати земјата во диви времиња. Ќе ни биде уште подива иднината, во која на местото на ПП-ДБ доаѓаат Радевци, Марковци, Копејки и разни „магнетизирани“ гомнари.
