Откако западните земји и воведоа санкции поради инвазијата на Украина, Русија во изминатите шест месеци ја зајакна својата економска одбрана. И покрај западните казнени мерки, Кремљ продолжува да собира милијарди приходи од нафта и гас, што помогна рубљата да се зголеми за да стане валута со најдобри резултати во светот оваа година. Но, тоа не значи дека се е во ред со руската економија
ДУШКО ЈУРИЌ
Како што пишува магазинот Fortune, западните санкции и големиот корпоративен егзодус што се случува од 24 февруари, кога започна украинската криза, ја уништија руската економија, а нејзините изгледи за иднината се уште помрачни, се вели во новиот извештај на истражувачите и економисти од Универзитетот Јеил предводени од професорот и виш продекан Џефри Соненфелд.
Сега стана јасно дека „финансиите на Кремљ се во многу, многу пострашни отколку што вообичаено се разбира“ и дека големите „деловни повлекувања и санкции катастрофално ја осакатуваат руската економија“, тврдат истражувачите.
ЗАБЕЛЕЖЛИВО ВЛОШУВАЊЕ Од 4 август, повеќе од 1.000 компании, вклучително и големи американски играчи како што се Најк, IBM и Bain консалтинг, го ограничија своето работење во Русија. Иако некои компании остануваат, масовниот корпоративен егзодус претставува 40% од БДП на Русија и ги брише странските инвестиции вредни 30 години, пишува Јеил. Така, меѓународното повлекување се претвора во уште поголема криза за таа земја – доаѓа до колапс на странскиот увоз и инвестиции.
Покрај тоа, Русија западна во технолошка криза како резултат на нејзината изолација од глобалната економија.
„Домашната економија е силно зависна од увоз во различни индустрии…со неколку исклучоци“, се тврди во истражувањето. Западните контроли на извозот во голема мера го спречија протокот на увезена технологија, од паметни телефони до сервери за податоци и мрежна опрема, оптоварувајќи ја нивната технолошка индустрија. Најголемата руска интернет компанија, Yandex – која е руска верзија на Google – нема полупроводнички чипови, потребни за нивните сервери. Во исто време, „домашното производство на Русија е запрено – не може да ги замени изгубените работни места, производи и таленти“, според истражувањето на Јеил. Руските производители на тој начин не се во можност да ги пополнат празнините што ги остави падот на западниот увоз. На пример, рускиот телекомуникациски сектор сега се надева дека ќе може да се потпре на Кина, Индија и Израел во врска со испораката на 5G опрема.
Во неделите по инвазијата на Украина, Кремљ во голема мера успеа да спречи „целосна финансиска криза“ благодарение на брзите и остри мерки, како што се ограничувањето на протокот на пари надвор од земјата и наметнувањето итно зголемување на каматните стапки од 20%. , според Лаура Соланко, виш советник на банките во Институтот на Финска за економии во развој во транзиција. Рубљата дури и закрепна од најниското ниво во март, кога нејзината вредност беше проценета на помалку од еден американски цент.
Сепак, руските финансиски пазари се најлоши во светот оваа година, според истражувањето.
„Путин прибегнува кон јасно неодржлива, драматична фискална и монетарна интервенција за да ги испегла овие структурни економски слабости“, што доведе до дефицит на државниот буџет за прв пат по години и ги исцрпи девизните резерви на Кремљ дури и со континуиран прилив на петродолари . Руската влада обезбедува субвенции за компании и поединци за да ги ублажи сите економски шокови предизвикани од санкциите. Во извештајот, исто така, се наведува дека ова „надуено ниво“ на фискални и социјални стимулации, покрај воените трошоци, е „едноставно неодржливо за Кремљ“.
И неодамнешниот драматичен пресврт на рубљата не укажува на силна руска економија, туку на нешто многу полошо – јасен колапс на странскиот увоз.
Сергеј Гуриев, научен директор на програмата за економија во Sciences Po во Франција и научен соработник во лондонскиот тинк-тенк Центар за истражување на економската политика, изјави за Fortune дека ова претставува „многу лоша“ ситуација за нацијата.
ЕУ сега постепено ја исфрла руската енергија, што може силно да го погоди профитот на Кремљ од нафта и гас. Таквото сценарио сериозно би ги оптоварувало финансиите на Русија, имајќи предвид дека западните земји замрзнаа половина од девизните резерви од 300 милијарди долари.
Дали Русија оди кон економски заборав?
Несигурната економска позиција на Русија значи дека таа се соочува со уште пострашни, долгорочни предизвици.
Според истражувачите, наметнатите санкции не се дизајнирани да предизвикаат непосредна финансиска криза или економски колапс, туку се долгорочни алатки за слабеење на националната економија додека се изолира од глобалните пазари. И токму тоа и прават овие санкции на Русија.
Земјата на Путин ги губи своите најбогати и најобразовани граѓани, додека нејзината економија се распаѓа. Повеќето проценки велат дека најмалку 500.000 Руси ја напуштиле земјата од почетокот на инвазијата на Украина на 24 февруари,
За тоа каква е економската ситуација во земјата говори и фактот дека Русија ќе отвори фришопови во кои дипломати ќе можат да купуваат западни производи со странски валути, што ги потсети Русите на озлогласените продавници од советско време берјозка, кои беа само за привилегираните.
Продавниците, што треба да се отворат наесен, ќе продаваат увозни производи кои инаку тешко можат да се најдат во обичните руски дуќани откако голем број странски брендови ја напуштија земјата по инвазијата на Украина.
Но, за да можат да купуваат во нив, посетителите ќе треба да покажат документ кој докажува дека се странски дипломати или вработени во меѓународни организации. Во продавниците ќе се плаќа само со долари и евра.„Тоа е тотален Советски Сојуз“, напиша уредникот на руското списание „Медијазона“, Сергеј Смирнов.
Фришоповите ќе бидат во сопственост на компанија создадена од руското министерство за надворешни работи и уште еден субјект. Во нив, меѓу другото, ќе се продаваат алкохол, тутунски производи, накит, козметика, парфеми, смартфони и рачни часовници, објави „Медијазона“.
