ВЛАДИМИР ГЛИГОРОВ
Политиката на Балканот се уште е таква што всушност ја гледа користа од намалување на населението и не во зголемувањето. Бидејќи вкупното производство се намалува за повеќе од триесет години, а периодите на напредок се кратки и неодржливи за подолг период
Што знаеме за миграциите? Треба да знаеме многу, бидејќи речиси секој има некои релокација во нивното искуство, било непосредно или семејно. Не мора да изгледа истоако се оди од од село во град и од една земја до друга, но каква е разликата?
Трошоците може да бидат поголеми или помали, но мотиви најчесто се исти. Ние, главно, разликуваме две групи мотиви – политички и економски. Или, едноставно, станува збор за бегалци или луѓе кои бараат подобри работни места. И ние имаме два вида на последици (или трошоци): оние на домаќиноти и тие на преселниците. Што знаеме за нив?
Ајде да појдеме од кај заговорниците на изградбата на ѕидовите. Бидејќи тие веруваат дека домаќините губат додека емигрантите се во движење. Оваа сметка, без оглед на тоа дали е точна или не, е неприменлива за бегалците, осноано за политичките емигранти. Ние им должиме гостопримството, азил. Јасно е дека не постојат основи да се залагаме за подигнуваање на ѕидови за да се спречи миграцијата на луѓето кои бегаат од политички прогон. Ова треба да им биде особено јасно луѓето од Балканот, како луѓе кои ги напуштиле и побарале засолниште, практично од генерација на генерација, а сепак и натаму бегаат. Секој кој се сеќава како сето тоа изгледаше од почетокот на деведесеттите години од минатиот век, добро знае дека штетата за изградба на ѕидот, и, исто така, од придобивките од тоа да биде во можност да се избега на сигурно, не во мал обем во некоја од земјите на Западна Европа.
Што е пак со економски мигранти, односно со оние кои ќе бидат вработени и се населиле во друга земја? Зошто не го кренеме ѕидот ако го дозволуваме тоа? Зошто ние всушност сакаме да го кренеме ѕидот?
Да се вратиме на политичките мигранти, бегалците, кои се резултат на голем прилив на луѓе во домашната економија и општеството? Тие се удавија, обично мислат. Всушност, исходот може да биде сосема спротивен. Покрај тоа, треба да се очекува тоа така и да биде. За да го видиме ова, ајде да замислиме дека, на пример, српското население расте за еден милион луѓе, велат поради ненадеен демографски бум или со враќање на оние кои сега живеат и работат надвор. Ова ќе создаде значително поголеми можности за инвестирање, како во образованието на овие луѓе така и во нивното вработување. Зошто ќе ве чини да инвестирате? Бидејќи тоа ќе го зголеми враќањето на инвестицијата, бидејќи капиталот ќе стане уште помал отколку што беше порано, релативно во однос на работата.
Истото важи и за големиот прилив на луѓе од странство. Како што најчесто се зборува за луѓе кои се повеќе мобилни делови од погодената земја, да речеме, граѓанска војна, тогаш тие ќе можат веднаш да се вклучат во економска активност. И кој потоа ќе може да заработи за свој живот. Државата, исто така, би се здобила со дополнителни потреби за инвестирање во инфраструктурни проекти, кои исто така би имале позитивни последици за економскиот раст. Конечно, ако станува збор за бегалци чија просечна возраст е помала од локалното население, тие ќе плаќаат даноци и ќе користат помалку јавни трошоци. Она што тие ќе го кажат ќе имаат позитивно влијание врз фискалната стабилност.
Дали тоа ќе се натпреварува за вработување со домашните работници? Да речеме дека ќе бидат подготвени да работите за пониски плати. Тоа зависи од изобилството на инвестиции, приватно и јавно. Ако земјата е напредна, подготвеноста на емигрантите за работа за пониски плати треба да ги охрабри локалните жители да инвестираат во образованието за да најдат работа во подобро платени работни места. Ако е така, приходите на домашните жители треба да се зголемат наместо да се намалуваат. Кои се последиците од масовната емиграција или продолжениот одлив на население? Ова може да се види во случајот со балканските земји, иако исто така се дел од историјата на европската миграција, политички или економски, во секој случај. Балканските земји, генерално не се атрактивни за бегалците, како што се гледа. Ова е затоа што има малку работа, а бројот на невработени е катастрофално висок, а мал број луѓе ја чекаат работата за редовна работа. Ако тој не емигрира. Всушност, за Балканот, она што се гледа во несреќните земји од каде доаѓаат бегалците и мигрантите е карактеристично: за човек роден на Балканот, релевантниот пазар на трудот е целиот свет.
Тоа треба да се види од популарноста на укинувањето на визниот режим. И стравувајќи од повторно воведување на визата, од фактот дека ѕидовите што ќе го ограничат пристапот до пазарите на труд во понапредните земји во Европа и во светот воопшто, можат повторно да се воспостават. Бидејќи економските услови во домашните економии не се очекува постојано да се подобруваат. Зошто?
Бидејќи политиката на Балканот се уште е таква што всушност ја гледа користа од намалување на населението и не во зголемувањето. Бидејќи вкупното производство се намалува за повеќе од триесет години, а периодите на напредок се кратки и неодржливи за подолг период, единствениот начин да се зголеми приходот по глава на жител е да се задржи политиката на одлив на луѓето. Покрај тоа, како што плодовите на напредокот во светот доаѓаат преку увоз, приливот на дознаки е начин да се дојде до ова и ова бара одлив на луѓе. И државата во голема мера е финансирана од увозни давачки!
Така гледано, ѕидовите се веќе изградени и ги отфрлаат повратниците и новите генерации.
