Своевремено Германија беше во првите редови барајќи од земјите од кои се бара да воведат екстремни мерки за штедење, особено намалување на трошоците, без разлика колку се високи економските трошоци. А тие трошоци беа огромни, меѓу 2009 и 2013 година грчката економија се намали за 21 отсто, додека стапката на невработеност се искачи на 27 отсто. Денес Берлин одбива да го поднесе товарот во притисокот кон Москва
Војната за агресија на Владимир Путин се заснова на парите што Русија ги добива од продажбата на фосилни горива во Европа. Иако Украина, сосема неочекувано, го отфрли обидот на Русија да го заземе Киев, Путин дефинитивно нема да биде запрен додека Европа не ја прекине својата енергетска зависност.
Што значи дека Германија – чии политички и деловни лидери инсистираат дека не можат без руски природен гас, иако многу германски економисти не се согласуваат – всушност стана главен помошник на Путин. Ова е срамно и неверојатно лицемерно со оглед на поновата германска историја, пишува Пол Кругман за Њујорк Тајмс.
ЗАДНИНАТА НА ПРИКАЗНАТА Задината на оваа приказна е следна – Германија со децении беше предупредувана за ризиците од зависност од рускиот гас. Но, нејзините лидери, фокусирани на краткорочните придобивки од евтината енергија, ги игнорираа тие предупредувања. Во пресрет на војната во Украина, 55 отсто од германскиот гас доаѓаше од Русија.
Нема сомнение дека брзото прекинување или дури и значително намалување на овој проток на гас би било болно. Но, неколку економски анализи – бриселскиот институт Бригел, Меѓународната агенција за енергија и ECONtribute, тинк-тенк спонзориран од универзитетите во Бон и Келн – покажаа дека ефектите од драстичното намалување на увозот на гас од Русија би биле далеку од катастрофални за Германија. .
Како што рече еден член на германскиот Совет на економски експерти, ембаргото на рускиот гас ќе биде тежок, но изводлив потег.
Анализата ECONtribute нуди голем број проценки, но најлошото сценарио е дека ембаргото на рускиот гас привремено би го намалило реалниот германски БДП за 2,1 отсто. Таа бројка ќе ја ставиме во контекст подолу, истакнува Кругман.
ИНДУСТРИЈАЛЦИТЕ ПОСТОЈАНИ СПОМЕНУВААТ – КАТАСТРОФА
Германските индустријалци одбиваат да ги прифатат проценките на економистите, инсистирајќи дека ембаргото за гас навистина би било катастрофално. Но, тоа е она што се очекува од нив, нели? Лидерите на индустријата насекаде отсекогаш тврделе дека секое ограничување на нивните активности би било економска катастрофа.
На пример, уште во 1990 година, американските индустриски групи издадоа страшни предупредувања против политиките за намалување на киселите дождови, инсистирајќи дека тоа ќе чини стотици милијарди, па дури и ќе доведе до „потенцијално економско уништување на Среден Запад на САД“. Ништо од тоа не се случи; всушност, новите правила донесоа големи придобивки за јавното здравје со скромни финансиски трошоци.
За жал, германските политички лидери, вклучително и канцеларот Олаф Шолц, застанаа на страната на оние кои шират неосновани стравови. Откритијата на руските злосторства во Украина доведоа до неволно признавање дека нешто мора да се направи, но сè уште нема многу чувство на итност.
Она што е зачудувачки, а малку е кажано, е секако контрастот помеѓу сегашната неподготвеност на Германија да прави умерени жртви, дури и во услови на ужасни воени злосторства, и огромните жртви што Германија ги бараше од другите земји за време на должничката криза во Европа пред една деценија.
КУСО ПОТСЕТУВАЊЕ Како што ќе се сетат многу читатели, на почетокот на минатата деценија голем дел од јужна Европа се соочуваше со криза бидејќи зајмувањето пари пресуши, што доведе до зголемување на каматните стапки на државниот долг. Германските власти брзо ги обвинија овие земји за нивната мака, инсистирајќи, со многу морализирање, дека се во неволја бидејќи биле фискално неодговорни и сега морале да ја платат цената.
Оваа дијагноза се покажа како главно погрешна. Голем дел од порастот на каматните стапки во јужна Европа ја одразуваше пазарната паника, а не фундаменталните промени. Трошоците за зајмување паднаа, дури и за Грција, откако претседателот на Европската централна банка изговори три збора – „што и да е потребно“ – што сугерира дека банката, доколку е потребно, ќе скокне во откупот на долгот на растроените економии.
Сепак, Германија беше во првите редови барајќи од земјите од кои се бара да воведат екстремни мерки за штедење, особено намалување на трошоците, без разлика колку се високи економските трошоци. А тие трошоци беа огромни, меѓу 2009 и 2013 година грчката економија се намали за 21 отсто, додека стапката на невработеност се искачи на 27 отсто.
НАЈСЛАБАТА АЛКА Но, иако Германија беше подготвена да наметне економска и социјална катастрофа на земјите за кои тврдеше дека се неодговорни во позајмувањето, таа не беше подготвена да си наметне далеку помали трошоци и покрај непобитната неодговорност на нејзината енергетска политика до денес.
Ова не е лесно да се измери, но се чини дека Германија доби многу погласно и појасно предупредување за нејзината несовесна зависност од рускиот гас отколку што Грција некогаш добила за своето задолжување пред кризата. Сепак, славната германска желба економската политика да се третира како морална игра се чини дека важи само за другите земји.
Да бидеме фер, Германија се оддалечи од својата првична неподготвеност воопшто да и помогне на Украина. Украинскиот амбасадор во Германија тврди, иако Германците негираат, дека му било кажано дека нема смисла да се испраќа оружје бидејќи неговата влада ќе пропадне за неколку часа. И можеби сфаќањето дека одбивањето да се исклучи рускиот гас ја прави Германија де факто помошник во масовните убиства конечно ќе биде доволно да поттикне вистинска акција.
Но, додека или ако тоа се случи, Германија ќе продолжи, на нејзина срам, да биде најслабата алка во одговорот на демократскиот свет на руската агресија, заклучува Кругман за Њујорк Тајмс.
