Одобрувањето во пленарната сала може полесно да помине, бидејќи двете коалиции имаат 132 гласа, а ДПС вети дека нема да се меша.
Сепак, тешкиот дел допрва доаѓа
ЕМИЛИЈА МИЛЧЕВА
Тешки компромиси, скандал со снимање, напади со обвинувања: новата коалиција меѓу ПП-ДБ и ГЕРБ-СДС се роди многу тешко. Сега важно е колку долго ќе трае. Малку е веројатно дека тапите од шампањ ќе се испукаат оваа недела по претстојното гласање за втор мандат на владата на ПП-ДБ поддржана од ГЕРБ-СДС. Одобрувањето во пленарната сала може полесно да помине, бидејќи двете коалиции имаат 132 гласа, а ДПС вети дека нема да се меша.
Сепак, тешкиот дел допрва доаѓа.
ДОВЕРБА Kaj менаџерските тајфи нема љубов, само интереси, но во овој меѓусебната несакање е особено силна. Но, забележливи се знаците на разбирање меѓу номинираните за премиер и вицепремиер Николај Денков (ПП) и Марија Габриел (ГЕРБ), кои според договорената ротација ќе си ги разменат местата 9 месеци. Ова го изјави и пратеникот од ПП-ДБ, Георги Ганев, кој за Нова ТВ нагласи дека ќе се гради доверба низ работниот процес.
Довчерашните политички ривали сега ќе мора меѓусебно да се поддржуваат и нема да биде лесно да се избегнат обвинувањата за непринципиелност. Првиот тест доаѓа заедно со гласањето на кабинетот на академик Николај Денков – имунитетот на лидерот на ГЕРБ, Бојко Борисов, кого го бара обвинителството поради „Барселонагејт“. Решението се чини дека е пронајдено – формирање привремена собраниска комисија за оценување на доказите. Формулата стана позната преку фотографијата што сега ја дистрибуираше поранешниот претставник на ПП-ДБ Радостин Василев. Ова вчера на БНР го потврди копретседателот на „Демократска Бугарија“ Атанас Атанасов: „Барселонагејт“ го користи главниот обвинител за да спречи создавање влада и да го спречи неговото сменување. Најразумно би било парламентот да формира комисија која детално ќе ги испита работите. Очигледно, ова е политички потег, а не преземање одговорност. Но, тоа не значи дека нема причина да бараме одговорност од Бојко Борисов“.
ЗДРАВИОТ ТИП Недовербата има и некои позитивни страни – работата на извршната власт ќе биде под лупа и од нејзината и од опозицијата. Лидерите на партиите во владејачкиот корпус остануваат во парламентот, со исклучок на копретседателот на ПП Асен Василев, кој е предложен за министер за финансии. Со тоа, засега теоретски, ќе се обезбеди силен заден дел во парламентот и можност за подобро и побрзо усогласување на ставовите за различни прашања. Во претходниот коалициски формат довербата меѓу поединечните формации недостигаше и на извршно ниво, а таа воопшто не беше забележлива во парламентот.
Но сега партиските лидери остануваат во Народното собрание каде ќе ги помират непомирливите и ќе обезбедат мнозинство за итни одлуки. Општата законодавна програма одобрена од ГЕРБ-СДС и ПП-ДБ е доста амбициозна и без реформите во судството, за кои се вклучи и ДПС – во името на уставното мнозинство. И претстојат важни одлуки, како што е предлог-законот на ПП-ДБ за Советот на министри да ги именува началниците на службите и главниот секретар на Министерството за внатрешни работи – сега тоа се прави со претседателски декрети на предлог на Советот на министри, а НСО да премине од претседателот во Министерството за војна. Претседателот Румен Радев веќе е лут на планираните промени, а несомнено ќе има и други противници во 49. Народно собрание. Дополнително, има уште десетина предлог-закони поврзани со Планот за закрепнување и развој, исто така и за еврозоната, за кои двете коалиции ќе треба да договорат заеднички позиции, а подготовката на буџетите за 2023 и 2024 година ќе ги заостри односите.
ВТОРИОТ ЕШАЛОН Секако, една тема во бугарската политика секогаш предизвикува кавги и морници, а тоа се кадрите. Претстојната влада ќе направи низа именувања. Клучни, со оглед на локалните избори, се регионалните гувернери и раководителите на регионалните администрации и регионалните дирекции на МВР – сите сменети со преодните влади на претседателот. Во нацрт-кабинетите ГЕРБ и ДБ имаат по еден министер, па би можеле да бидат задоволни.
Итно е потребно да се избере персонал за т.н „втор ешалон“ – заменици министри, раководители на дирекции итн. Но, несомнено именувањата, кои бараат не само консензус меѓу ГЕРБ-СДС и ПП-ДБ, се поврзани со 17-те регулатори и тела со истечен мандат. Со кој механизам се избрани овие близу 70 луѓе е следниот тест за квалитетот на менаџментот. Од начинот на кој ќе ги обноват БНБ, Комисијата за заштита на конкуренцијата (КЗК), Врховниот судски совет (ССС) и неговиот инспекторат, Уставниот суд, ќе стане јасно дали бараат промена на вредноста или „нашиот луѓе“.
„Разговаравме да направиме одбор со ГЕРБ за назначувањата во регулаторите и да разговараме за секое именување со консензус. Во моментов регулаторите се поважни од владата, бидејќи тие се таму 5-7 години“, вели копретседателот на ПП. Кирил Петков во соопштението објавено од Радостин Василев снимка од состанок на Националниот совет на партијата. Консензусот не функционира ако јавноста не ги знае критериумите за избор – и кој ќе го направи тоа. Идните нови шефови на БНБ ќе ја предводат централната банка на земја во еврозоната, на која Бугарија ќе и се приклучи во мандатот, тие ќе водат монетарна политика. Новите членки на КЗК ќе одредат дали регулаторот ќе остане „заспана убавица“ или ќе стане ефективно тело кое ќе ги следи правилата на слободниот пазар и фер конкуренцијата.
МИНИСТРИТЕ ЗА БИЗНИС Во предлог-кабинетот на Денков-Габриел, министрите за земјоделство и енергетика доаѓаат од бизнисот. Кирил Ватев е косопственик на компанијата за преработка на месо „Тандем“, Румен Радев е потпретседател на Здружението на индустриски капитал, претседател на Управниот одбор на „Асарел инвестмент“ од 2012 година. Неговата визит-карта вклучува учество во развој, управување и промоција на водородни технологии и иновации во Бугарија, вклучително и создавање на водородната долина Стара Загора – проект за изградба на фотоволтаична централа и производство на зелен водород.
Во случаите кога познати претприемачи прифаќаат министерски места, фокусот е дали нема конфликт на интереси меѓу нивниот бизнис и местото што го имаат. А досегашната практика во Бугарија покажува дека на министер му е полесно да стане бизнисмен отколку обратно. Сопственикот на фирми за курирски и шпедиции Николај Шабев, министер за транспорт во кабинетот на Кирил Петков, по 7 месеци на функцијата воопшто одби да се врати во политиката.
Дали идниот кабинет ќе ги открие злобните шеми на претседателската армија? Опозицијата на претседателот засега оди по геополитички линии, откако приврзаниците на ПП и ДБ и нивните лидери поддржаа низа протести на „Дондуков“ 2 со плакати „Радев – агент на Путин“, „Ова не е Москва“ и други. Сепак, претставниците на ГЕРБ беа отсутни на демонстрациите, иако создавањето на владата беше мотивирано и од одбраната на парламентаризмот и избраниот пат на развој на Бугарија како членка на ЕУ и НАТО.
Враќањето на претседателот во рамките на неговите уставни овластувања нема да биде безболно. Радев со невидениот апел до академик Денков да го врати мандатот, бидејќи е дискредитиран, Радев покажа дека е подготвен за напади. А во парламентот пратениците на „Преродба“ тренираат за нивниот ветен контра-пуч.
