Културната војна околу „Македонија“ згасна, а повиците на ВМРО за обновување на апсурдното вето не привлекуваат муштерии. Се покажа дека историчарите полека и славно ќе работат на темите, ќе се бориме да ги надминеме омразите што ги создадовме во регионот, а целата работа едвај влијае на животот на обичниот Бугарин
ИВАЈЛО ДИЧЕВ
Дали национал-популистичкиот бран во Бугарија помина? Ќе речете дека ги земам моите желби како реалност, но сепак погледнете наоколу: Каде се питите што ги месеа женските лидери, лончињата на политичарите што ги вртат тркалата? Засега нема глобално лудило од типот на Истанбулската конвенција кое нашите милиции ќе го прекинат со своите тела, а ако бунтот против вакцините и маските против Ковид се игра вторпат, веројатно ќе биде тоа малку пародија.
Културната војна околу „Македонија“ исто така згасна, а повиците на ВМРО за обновување на апсурдното вето не привлекуваат муштерии. Се покажа дека историчарите полека и славно ќе работат на темите, ќе се бориме да ги надминеме омразите што ги создадовме во регионот, а целата работа едвај влијае на животот на обичниот Бугарин.
Од друга страна, најмалку половина од пријавените партии на изборите се дефинираат како национал-конзервативни, го бранат ограбениот народ, ветуваат одмазда против системот, подем, директна демократија и (ова особено ме импресионираше!) се борат за вистинатаод која нè лишува политичката класа. Нијансите на десницата течат од проевропскиот популизам на КОД (Конзервативна унија на десницата) кон фашистичкиот антиевропеизам на БНС (Бугарски национален сојуз).
Дури и партиите како „Русофилите за преродба на татковината“ се декларираат како националисти, колку и да звучи чудно од логична гледна точка. Овој парадокс веројатно ќе го разбереме ако се потсетиме дека еден од нивните претседатели потекнува од меѓународната словенска комуна „Перун“, а пред повеќе години бесмртниот Јоло Денев го создаде десничарското движење Тангра-Танакра. И така гледаме како на небото словенското лево божество се бори со десното прабугарско божество.
Со години се билда национален конзервативизам од страна на пензионираните воини кои некои со презир ги нарекуваат „зелени чорапи“. Понекогаш тој се заснова на младоста на овие луѓ, поминати во редовите на славниот Варшавски пакт; понекогаш само им се сака да наредат „мир – рамно!“ на општеството. Русофилијата на таквите субјекти станува особено смешна во моментот кога од Кремљ кон нас се закануваат со нуклеарни проектили, а некои „зелени чорапи“ изјавуваат дека се подготвени однапред да го развеат белото знаме.
Не изгледа дека множењето на патриотските тезги ќе им донесе успех, повеќе отколку што им носи успех на продавачите кога сите имаат иста стока. Дали поради несреќното искуство на Обединетите патриоти, кои ги претрпеа негативностите од владеењето на Борисов, денес сите овие формации бегаат една од друга како од оган. „Има таков народ“ (ИТН) и ВМРО не се собраа ни под превезот на македонскиот чад; „Преродба“ прави свои социолошки анкети и верува дека е прва, а господинот Цветанов чесно одби да учествува на изборите. Главната причина за овој распад, според мене, не е само во нарцизмот на лидерите, туку во нешто многу подлабоко: таканаречениот национал-патриотизам нема позитивна програма, тој е спектар на различни форми на протести.
Затоа под патриотската капа наоѓаме сосема спротивни политички барања. Нашето општество е модерно, но не сме задоволни со нашите животи бидејќи модерноста ни вети повеќе – па да се вратиме на традицијата. Живееме во услови на либерална демократија, но не се чувствуваме добро – па да ја вратиме Живкова Бугарија, ако не и режимот на Борис III. На овој начин ќе ја разбереме комбинацијата на конзервативни барања со револуционерни апели: лајтмотивот е „не, не!“
Земете ја штотуку регистрираната коалиција „Бугарски дух и традиции“. Во програмата на партијата „Нација“, која е дел од неа, заедно со напуштањето на ЕУ и НАТО, читаме: Забрана за воведување на 5G технологија, хемиска кастрација за педофили и силувачи, гарантирање на правото на поседување оружје. Второто можеби постоело во некои епохи, но каква врска имаат 5G технологиите и хемиската кастрација со бугарскиот дух и традиција, не можам да замислам. Станува збор само за моќна порака – сите норми со кои живееме се отфрлени. Освен тоа, зошто не се заедно со „Преродба“, кои исто така се борат против вакцините за Ковид, не е јасно. Дали Костадинов не купи телефон со 5G покриеност?
Три формации, според социолозите, имаат шанса да влезат во следниот парламент: сите тие го прикажуваат својот протестен (т.е. деструктивен) глас како прагматичен. Вака „Преродба“ ја продава својата проруска позиција: ќе направиме што ќе ни се понуди, нема да ги слушаме Брисел и Вашингтон.
Многу луѓе разбираат колку е апсурдно да се откажеш од моќните сојузници и да се приклучиш на глобалната борба кога си мала и сиромашна земја. Други, пак, во оваа партија гледаат најконзистентно „не“ и со својот глас за тоа имаат намера да им се одмаздат на партиите. Најголем протест очигледно е да се застане на другата страна, на страната на непријателот.
Голем дел од гласачите на ИТН се собраа во „Преродба“, разочарани од божеството на Фејсбук, кое никогаш не ги почести со концерт и не ги расплака со „Облечи бело“. Зборот што го користат идеолозите таму е „практично“. Што ќе прават со гасот? Па, ќе делуваме практично, т.е. нема да кажеме, слушајте ја песната.
Конечно, партијата на Стефан Јанев „Бугарски подем“ ја доведе енигмата за националната себичност до совршенство. Како ќе постапи во оваа ситуација? Нема да ни каже пред да го избереме. Ќе ги провери параметрите, ќе назначи експерти, ќе го следи бугарскиот интерес. Претходните владетели се страшни, но ако тоа го бара интересот, тој ќе им се придружи. Со „Гаспром“ беа направени фатални грешки, но што точно ќе направи генералот Јанев ќе зависи од околностите, прашање е некако да се најде на маса. За ова човекот роди оригинална глупост, дека црквата, синдикатите и БАН ќе одговараат за угледот на пратениците. Па, кога би можел да отпее и „Облечи бело“ би било совршено.
Видете колку е апсурдно: националистите, традиционалните идеолози и воинотворци од последните два века се претставуваат како прагматичари. Пораката: нека не биде како што е, но ние да бидеме главни“. (Дојче Веле на бугарски)
