Според бугарскиот попис од самиот крај на 1946 година од вкупно 252.575 жители во регионот, 160 000 од нив (63,6 отсто) се изјасниле како Македонци, 54 425 (21.5 отсто) како Бугари, а 28 924 (11.5 отсто) како Помаци
Ставовите на бугарското раководство останаа во основа непроменети. Ова главно е поврзано со позицијата дека Бугарија се согласува со обединувањето на Пиринска Македонија со НР Македонија само по формирањето на југословенско-бугарската федерација, како и дека паралелно со решението на македонското прашање, треба да се добијат „аападните провинции” (Димитровград и Босилеград), кои би се вратиле во Бугарија. Со поедноставување на граничниот режим и културно зближување меѓу Бугарија и Македонија, раководството на Бугарија сметало дека и покрај некои отстапки, Македонците повеќе би гравитирале кон Софија, отколку кон Белград. Српскиот историчар Петар Драгишиќ претпоставува дека во случај на такво решавање на македонското прашање, во Бугарија би имало решение да се примени некаква контрола врз „новата” Македонија, токму заради Пиринска Македонија. Историчарот Јанис Сигелос тврди дека бугарските комунисти виделе во југословенско-бугарската федерација начин да ја стекнат Македонија, било геополитички или културолошки. Нивната визија е создавање на независна Македонија, бидејќи сметале на нејзините „историски и етнички врски со Бугарија”, односно дека Македонците секогаш ќе гравитираат повеќе кон Бугарија место кон ЈУгославија. Затоа тие се согласиле на „македонизација“ на населението во Пиринска Македонија, но не и толку на варијантата на сојуз на Пиринска Македонија со НР Бугарија.
Во Југославија се очекуваше бугарското раководство наскоро да почне да ја применува одлуката на Десеттиот проширен пленум на ЦК БРП (к) во пракса. На 21 септември 1946 година, на состанокот на Централниот комитет на КПМ, утврдени се насоки кои би требало да ја забрзаат „работата на проширување на националната свест” во Пиринска Македонија. Некои од предлозите беа формирањето на македонски книжарниците со литература на македонски јазик, размена на наставници и професори помеѓу Пирин и Македонија, доделување на 198 стипендии за студенти од Пиринска Македонија да студираат на Универзитетот во Скопје, Обратно, би се испратиле 20-30 македонски учители. Македонските влатри би формирале национален театар во Пиринска Македонија. Ракводството на ЦК КПМ се согласија дека треба да се направиат и што подобри транспортни врски со Пиринска Македонија, да се обновуват и изградат патишта и железници, како и да се поедностави режимот при преминување на границата. Бироѕо на ЦК КПМ отишло и чекор понатаму, па му било предложено на Централниот комитет на КПЈ претставник на Пиринска Македонија да влезе во КПМ како потпретседател. Додаден е предлог македонската парламентарна група во бугарскиот парламент да присуствува на состаноците на Националното собрание на Република Македонија.
КПЈ не ги поддржувал овие предлози, истакнувајќи дека Пиринска Македонија се уште е дел на Бугарија. Покрај тоа, југословенската страна била, исто така претпазливи кон некои од желбите на бугарското раководство. Поединци може да го толкуваат овој вид дозвола како прв чекор во евентуалното спојување на Македонија со Бугарија.
Бугарското раководство се приклучило на „македонизацијата” на Пиринска Македонија, првенствено преку одржување разни настани во областа на културата. На 17 декември 1946 година се отвори лаизложба на македонската книга во Горна Џумаја. Во Горна Џумаја наскоро бил основан хор кој ќе изведува македонски песни, во организација на Македонскиот младински фестивал, се вршла размена на македонски книги во училишните библиотеки во Пиринска Македонија и дистрибуирани изданија од Македонија, а се продавал и весникот Нова Македонија. Учениците добиле предавања за македонската нација, за историјата на македонското национално движење, за НР Македонија и друго.
Особено чувствителна задача за бугарската влада, во духот на одлуките на Десеттата пленум, било организирањето на пописот во Пиринска Македонија. Пописот на населението започнал на 29 декември 1946 година. Југословенски претставници од два до три месеци пред пописот започнале разговори со политичките претставници на македонските иселеници во Софија и со одговорните лица во Пиринска Македонија, за да се спроведе кампања во која жителите треба да храбро да се декларираат како Македонци.
Во тој поглед Митко Зафировски, во врска со ова не е направено речиси ништо. Бугарската работничка партија (к) покажала дека тие нмаат јасен став по тоа прашање. Напротив, се праќале извештаи „од теренот“ дека населението е вознемирено од пописот. Тоа го тврдел министерот за внатрешни работи на Бугарија Антон Јуров, но тврдел дека активистите го смируваат населението и дека локалното раководство треба да помогне во тоа. Окружниот комитет на Отечествениот фронт во истиот билтен објавил декрет на 30 декември за „признавање на правата на македонскиот народ на национален живот е голема победа на националната политика на Отечествен фронт, Владата и дека тоа е во согласност со фактот дека … нашиот регион е македонски и тоа одговара на повеќето точни факти за нашето македонско потекло, нашата борба за ослободување и обединување на Македонија”
Раководителот на југословенската амбасада во Софија, Петар Манговски, во својот извештај проценува дека 50 отсто од населението на Пиринска Македонија се изјасниле како Македонци. Сметал дека процентот може да биде уште поголем ако БРП(к) организира темелна кампања во корист на самоопределување на населението аво полза на Пиринска Македонија и македонскиот етнички групи.
Според бугарскиот попис, од вкупно 252.575 жители во регионот, 160 000 од нив (63,6 отсто) се изјасниле како Македонци, 54 425 (21.5 отсто) како Бугари, а 28 924 (11.5 отсто) како Помаци . Пропагандата и притисоците врз населението на Пиринска Македонија биле напаѓани во весниците на бугарската опозиција, со оценка дека населението немало слободна волја за изјаснување. Владата на Отечествениот фронт прва бил нападната. Особено биле груби нападите во Земјоделската партија. Тие велеле дека коминистичките активисти просто им подмтнувале листови под носото на граѓаните и ги убедувале дека се Македонци., тврделе од Земјоделската партија. Сепак, прашањето е колку е вистина дека луѓе се чувствувале онака како што се изјасниле, бидејќи пописот во Пиринска Македонија треба да се гледа во контекст на политиката на Бугарија кон тој регион, што секако требало да гоубеди југословенското раководство дека бугарската влада ефикасно ги спроведува одлуките на Десеттиот пленум на БРП (к). Во тоа време, за бугарското раководство не претставуваше посебен проблем што дел од населението се прогласиле за Македонци. И покрај овој факт, населението на Пиринска Македонија има повеќе гравитирале кон Софија и бугарската лидерство е наменета за да се постигне истото, имено по обединувањто оваа нова република да биде поблизу до Софија отколку до Белград.
Сето ова се случувало во пресрет на раскинот на односите со Југославија од страна на источнио блок до што останувале година и пол.
(продолжува)
