Видлива е неподготвеноста на Путин да му помогне на сојузник:
Рускиот одговор на апелот на Иран за помош беше внимателно следени на денот откако САД ги бомбардираа нуклеарните објекти во Техеран во текот на претпоследниот викенд. Сепак, Москва веројатно нема да биде толку брза да му помогне на својот сојузник.
Нападот опишан како „уништување“, го остави Иран да бара поддршка од малкуте пријатели што ги има на светската сцена. Министерот за надворешни работи на Иран, Абас Аракчи, отпатува во Москва следниот ден по нападот на „сериозни консултации“ со рускиот претседател Владимир Путин за тоа како да одговори на нападите.
Иран ѝ помогна на Русија со воени беспилотни летала за време на војната во Украина, но аналитичарите сега велат дека Русија можеби има многу малку да понуди за возврат – или можеби воопшто не е подготвена да возврати.
„Иран масовно ја поддржа војната на Путин во Украина со оружје и технологија. За време на посетата на Москва, иранскиот министер за надворешни работи, Абас Аракчи, сега може да побара од Москва да му ја возврати услугата“, изјави во понеделник Холгер Шмидинг, главен економист во Беренберг банка.
„Сепак, Путин веројатно нема многу да понуди освен зборови. Му треба оружје за сопствената агресија во Украина“, рече тој.
Русија, исто така, мора да постигне рамнотежа помеѓу смирување и помагање на својот сојузник Иран и одржување добри односи со САД, додека се обидува да ги обнови врските со администрацијата на Трамп, која зазеде помек став кон Русија.
„Доколку Путин значително го налути Трамп поради Иран, Трамп би можел да го промени курсот и да воведе нови строги санкции врз Русија или да ја ослабне позицијата на Путин на други начини“, вели Шмидинг.
Засега, одговорот на Москва на ескалацијата на кризата е прилично благ. Русија ги повика Иран и Израел да преговараат за мирно решение на конфликтот.
Конфликтот во Иран би можел малку да ја зајакне позицијата на Русија во Украина, велат аналитичарите, бидејќи го одвлекува вниманието на Западот, а потенцијално и ресурсите, од украинскиот фронт. Повисоките цени на нафтата би можеле да донесат и дополнителни приходи во рускиот буџет, кој ја финансира војната.
Во исто време, Русија гледа како уште еден сојузник на Блискиот Исток ослабува, дополнително намалувајќи го своето влијание во регионот. Москва веќе претрпе загуби по минатогодишното соборување на режимот на Башар ал-Асад во Сирија, ставајќи ја во прашање иднината на руските воени и поморски бази во таа земја.
Русија може да изгуби и потенцијално профитабилни инвестиции и инфраструктурни проекти ако Иран биде сериозно дестабилизиран. Клучното прашање за Москва сега е да процени колку всушност има да добие или изгуби со помагање или напуштање на Иран.
„Се чини дека Москва сè уште не одлучила како да се позиционира кон нова војна на Блискиот Исток. Од една страна, Русија инвестираше многу во разни проекти во Иран во последните три години, а сите тие инвестиции сега би можеле да пропаднат. Од друга страна, Москва се надева дека ќе може да профитира од нестабилноста на Блискиот Исток преку зголемување на цените на нафтата и намалување на интересот за Украина“, вели Никита Смагин, експерт за иранска надворешна и внатрешна политика во Руско-евроазискиот центар Карнеги.
Исклучувајќи ја можноста Русија да му обезбеди каква било воена помош на Иран, Смагин вели дека поголем проблем за Москва е заканата за сите ирански проекти во кои активно инвестирала во последните години, вклучувајќи проекти во нафтениот и гасниот сектор, инфраструктурата и транзитните правци.
„Неколку дена пред почетокот на израелската операција, иранскиот амбасадор во Москва изјави дека Русија е најголемиот странски инвеститор во Иран во текот на 2024 година. Амбасадорот не ги прецизираше точните износи, но руските инвестиции минатата година беа проценети на 2,76 милијарди долари. Москва планираше да инвестира околу 8 милијарди долари само во нафтени и гасни проекти. Сега иднината на тие проекти е доведена во прашање“, рече Смагин, пишува CNBC.
